Principe 6
Het zesde principe is schaamte [Jirmijahoe/Jir. 31:namelijk 18]. Het hoogste niveau van schaamte is wanneer je in diepte schaamt en te schande staat voor Hasjem. Schaamte verandert de kleur van je gezicht in rood, omdat veel bloed omhoog schiet. Hoe sterk is het dan om met oprechte schaamrood op de kaken voor de Kadosj Baroech Hoe te staan [Tehilliem 69:8; Jir. 14:3].

Maar pas op – zo waarschuwt de Orchot Tzadikim ons: wanneer jij iemand zodanig beschaamt in het openbaar dat juist al zijn bloed uit zijn gezicht wegtrekt, verdien jij geen deel in Olam Haba [Bava Metza 59a], want dat wit worden in het gezicht is gelijk aan 'stof' – een subtiele vorm van moord – en het rood dat uit het gezicht wegtrekt, de pijn van deze 'witheid' [vernedering] is zelfs bitterder dan dood [Bava Metza 58b].

Onze Geleerden zeggen in Berachot 12b dat wanneer iemand zich zondig gedraagt en zich vervolgens oprecht beschaamd, dan zullen ál zijn zonden worden vergeven. De Avot 5:20 leert dat de beschaamde naar Gan Eden mag, want de Geleerden leren volgens Orchim Tzadikim dat schaamte en betrouwbaarheid aan elkaar verbonden zijn. Iemand die schaamte kent, is betrouwbaar. Iemand die geen schaamte kent is onbetrouwbaar.

Dat diepe schaamte al jouw zonden verwijdert, zien wij terug bij Sja'oel Hamelech. Hij zei in Sjmoe'el/Sam. I 28:15 dat Hasjem niet meer op hem reageert, noch door profeten, noch door dromen. Echter sprak hij niet over de communicatie middels de oeriem en de toemiem*. Hij schaamde zich zo dat hij de kohaniem van Nov heeft laten vermoorden, dat hij de oeriem en de toeriem niet wilde noemen. Sjmoe'el Hanavi, die door Sjaoel Hamelech uit zijn dood werd opgeroepen: “Morgen zullen jij en jouw zonen in mijn midden zijn”, met andere woorden, Sja'oel Hamelech heeft zo'n oprechte tesjoeva met schaamte gedaan voor zijn zonden, dat hij zich op de plaats – niveau – bevindt in Olam Haba waar Sjmoe'el Hanavi bevindt. Sjmoe'el Hanavi is na Mosje Rabbenoe de grootste profeet! Bedenk hoe hoog dat niveau van Olam Haba is!

*[dit waren stukjes perkament waarop de tweeënzeventig-letterige G’dsnaam geschreven stond. Hierdoor lichtten de letters van de edelstenen op. De lettercombinaties, die dit opleverde, gaven antwoord op vragen die aan de Oeriem en Toemiem gesteld werden. Het woord ‘oeriem’ betekent ‘lichtgeven’ en ‘toemiem’ betekent ‘onveranderlijk oordeel’. De Oeriem en Toemiem “verlichtten de ogen van het Joodse volk”. Als men ergens over twijfelt, is een duidelijke richtlijn een grote `verlichting’. Bron]

Deze schaamte van Sja'oel Hamelech kwam vanuit zijn nederigheid en ingetogenheid. Het is bekend dat Sja'oel Hamelech vanuit zijn ingetogenheid zich altijd netjes gedroeg, ingetogen kleedde en niet staarde naar bijvoorbeeld mooie vrouwen. Waarom is dit het waard om te vermelden? Orchot Tzadikim leert namelijk in Sja'ar Haboesjah – poort van schaamte – dat de middah van schaamte resulteert in nederigheid en bescheidenheid en ingetogenheid. Orchot Tzadikim zegt dan ook dat iemand zich moet beschamen voor iedereen en een masker van schaamte op zijn gezicht moet opzetten. Sja'oel Hamelech deed voordat hij werd gezalfd exact hetzelfde. In Sjmoe'el/Sam. I 10:22 leren we namelijk dat hij zich had verstopt tussen te kruiken toen Hasjem hem koos als koning. Dan staat er in pasoek 24: “Hebben jullie degene die Hasjem heeft gekozen gezien?” Vervolgens leert Orchot Tzadikim dat de Geleerden zeggen dat deze middah die we bij Sja'oel Hamelech zagen, een van de verdienste is van de kostbare ziel die overeenkomt met lichamelijke perfectie. Als verdienste voor deze bescheidenheid stamden 500 jaar later Mordechai en Esther van Sja'oel Hamelech af. Vanuit diezelfde middah was Sja'oel Hamelech in diepe schaamte over zijn wandaden als koning. Van Sja'oel Hamelech mogen wij leren hoe belangrijke oprechte schaamte is in onze tesjoeva-proces.

Schaamte krijg je door eenzaamheid. In eenzaamheid kun je op Hasjems Grootheid mediteren. Tegelijkertijd kun je de zonden die je gedaan hebt nagaan, want door die zonden ben je namelijk ongehoorzaam aan Hem. Wanneer je Zijn werkelijke Grootheid beseft, ga je jezelf echt beschamen. Dit doe je door je altijd te realiseren dat Hasjem alles ziet wat je doet, Hij hoort alles wat je zegt, ook in je hart! Hasjem maakt onderscheid in jouw overwegingen en observeert jouw gedachten vierentwintig uur per dag, driehonderdvijfenzestig dagen in het jaar. Hij slaat al jouw uitspraken, daden én gedachten op in één grote 'data-base' [dat in jouw hersenen bevindt, want daar zit ook al jouw daden, gedachten en spraak van al je andere levens!] en confronteert jou hier uiteindelijk mee. Deze drie handelingen van Hasjem [ziet, onderscheidt en observeert] staan voor de drie stappen die je zet alvorens je tot de zonde komt: het overwegen van de zonde, het beraadslagen hoe je die zondige gedachten tot uitvoer kan brengen en de werkelijke zondige daad.

Terug naar Poort Een.