Tesjoeva; berouw
Vs. 26:40-41 wehitwadoe... 'af-'anie 'elecha 'immo beqerie... dan zulle zij schuldbekkennen... Ik zal Me ook naar hen met bevalligheid gedragen. De commentaren vragen af waarom deze berouw met een stroom van woede wordt uitgesproken.
Chizkuni legt uit dat Hasjem het berouw zal afwijzen omdat deze berouw niet helemaal gemeend is. Volgs de Gaon van Wilna is deze berouw wel menis, maar niet volledig. Daarom is de zonde niet geheel uitgewist. Hasjems antwoord is zeer uitgebelanceerd: om Jisrael te beïnvloeden dat zij tesjoeva moeten doen met alle harten, zal Hasjem doorgaan met straffen, maar in antwoord op het berouw, zal hij Zijn straf met compassie temperen.
Or HaChaim legt uit dat de beide verzen een deel van de tesjoeva is en noemt de waarheden op wat Jisrael als waarheid moeten erkennen. Wat wordt hiermee bedoeld? Hasjem is voor generaties erg geduldig geweest. Mensen zondigen, maar zij ontvingen niet per direct de afstraffing. Sterker, omdat er niet direct een straf op kwam, dachten zij dat hun zonden (wat inmdiddels aangeleerd cultureel gedag is geworden) gewoon normaal goed gedrag was. Zij herkenden het niet meer als zonden, want ze ontvingen immers nog steeds zegeningen. Maw zij waren niet meer van hun zonde bewust. Toen de maat eindelijk vol was, herkenden zij de ellende niet meer als G'ddelijke straf, maar erkenden het als een toevalligheid. Hasjem eist dat een tesjoeva óók erkent dat de ellende een straf was van hun zonde. Alleen dan wordt de tesjoeva als compleet geacht.
Vs. 44...we'af...ondanks dat... blijft Jisrael Hasjem volk. Zélfs in de ballingschappen en diaspora blijft Zijn Verbond met Zijn volk staan (Rasji).
Meshech Chochmah analyseerde de Joodse geschiedenis en de positieve effecten van de Joodse zwerftochten door Babelonië, N. Afrika, Spanje, Duitsland, Oost-EU, etc. Zij stichtten Joodse Tora-centra, Joodse gemeenschappen, zij bouwden instituten, behaalde zeer hoog niveau op gebied van studie. Zij zijn en zullen succesvol zijn - economisch als op gebied van intellect. Helaas is het gevaar van assimilatie altijd geweest, en vaak als resultaat van assimilatie werden de Joden bedreigd en werden ze gedwongen een nieuwe ballingschap aan te gaan. Daar hergroepeerden zij zichzelf weer en stichtten wederom nieuwe Joodse Tora-centra en - gemeenschappen. En nu komt het. In feite verklaart Hasjem in vers 44: De reden die Ik hen heb afgekeurd en tegen hen in opstand kwam door hem in zo'n omvang naarlanden van hun vijanden heb gedwongen, is omdat Ik gen niet wil vernietigen of Mijn Verbond met hen wil terugdraaien. Integendeel, ben Ik hun G'd.
Maar waarom zijn zij verbanden? Omdat dit de enige weg is om te voorkomen dat zij zouden assimileren en daardoor als natie zullen verdwijnen.
Vs. 45...l'ejnej haĝojiem... voor de ogen van de naties... Zelfs in tijden dat wij niet volledig tesjoeva hebben gedaan en daarom Zijn hulp niet verdienen, heeft Hasjem wonderen verricht zodat Zijn Naam niet ontheiligd zou worden. Deze belofte geldt voor alle ballingschappen in alle generaties, zoals Sforno als commentaar op vers 44 zegt: Ik zal niet opstandig tegen hen zijn in de dagen van de Vespanen (Romeinen); de veroveraar op de Tweede Bejt hamiqdasj, noch zal Ik hen afwijzen in de dagen van de Assyrische Grieken of hen vernietiging, Mijn Verbond met hen vernietigen in de dagen van Haman, omdat Ik Hasjem ben, hun G'd in de dagen van Gog en Magog (RaMBaN).
Vs. 46...wehatorot... en de leringen... Geen 1 Tora, maar meerdere Torot. Wij kennen er twee: de Geschreven- en de Mondelinge Tora.
|