Mijn surf gedrag levert soms juweeltjes op die ik ook aan geïnteresseerden wil laten zien. Dit gaat over de Spiegelzaal, de meest beklemmende plek op aarde. Ik zal over die plek een verhaaltje vertellen. Lees dan nog eens het gedicht.

RvdB

YAD VASHEM-Gedenkteken HOLOCAUST te Jeruzalem
Spiegelzaal met stergeflonker,
mensen tasten in het donker.
Luisterend naar kindernamen,
anderhalf miljoen tezamen.

Naomi. Eva. Michael.
Maria. Nathan. Samuel ........
Al die kinderen kwamen om,
door beulen van het nazidom.
Verblinde haters zonder hart,
ten hemel schreiend was de smart.

Naomi. Eva. Michael.
Maria. Nathan. Samuel ........
Zij werden volgens plan vermoord.
Hun dromen in de kiem gesmoord,
want Hitler sprak in grootheidswaan:
géén jood heeft recht op een bestaan!

Naomi. Eva. Michael.
Maria. Nathan. Samuel ........
En altijd door klinkt zacht van toon,
een naam van dochter of van zoon.
Om ons er bij te bepalen:
Zulk leed mag zich nooit herhalen!

Naomi. Eva. Michael.
Maria. Nathan. Samuel ........

Yad Vashem is een oord op een heuvel van Jeruzalem om de holocaust te gedenken. Er zijn verschillende paviljoens en ook het graf van de vermoorde president Rabin ligt daar Samen met collega's Kees en Wim ben ik daar geweest. Als persoon dwaal je over dat immense terrein en raak je langzaam betrokken bij de tentoongestelde gebeurtenissen. De duizenden boompjes met de naam van de schenkers zijn aardig, men herkent de fam. Jansen uit Klazinaveen. De originele Duitse wagon waar de joden de holocaust ingevoerd werden roept al meer emotie op.  Het graf van Rabin trekt ons aan en we vertoeven er even. Veel onnutte informatie ligt opgeslagen in de hoofden van Wim en Ruud, maar die steentjes op het graf puzzelen ons. Maken ze dat niet schoon? Dan arriveert er een buslading Palestijnse kwebbelende scholieren en verbaasd horen we een verhandeling aan in een vreemde taal en zien die scholieren stil en eerbiedig een steentje oppakken en op het graf van Rabin leggen. Het blijken christelijke Palestijnen te zijn. Ze melden ons dat ze Rabin eren, maar verder een hekel hebben aan de andere politieke schoften die hier begraven liggen. We zeggen nog dat Netanjaho op dit moment in Amerika is om over het vredesproces te praten. Ze kijken ons meelijdend aan. Inmiddels weten ook wij dat dit bezoek zinloos was.

Een paviljoen met originele films en namen van gedeporteerden brengt een bepaalde beklemdheid met zich mede. Veel weet je al maar als je er midden inzit voel je de ontzetting van dit gebeuren, zeker als je gevoelig genoeg bent om te weten dat jouw persoonlijke beschavingsvernislaagje binnen dit soort geregisseerde hysterie ook snel zou verdwijnen Je herkent al snel de oogkleppen van de huidige Sabras die ook hardvochtige beslissingen uitvoeren.  Emotioneel ervaar je de discrepantie binnen de gesprekken die je voert met Palestijnen en Joden. Als je in Jericho of Bethlehem praat met de Palestijnen en je houd de zogenaamde rubber kogels in je handen en je ziet de getormenteerde slachtoffers, dan haat je de Joden Maar hetzelfde gevoel van haat bekruipt je als je op de Golan hoogte staat en je weet dat de Syriërs daar op hun gemak de bewoners van de kibboets ongestraft afknalden. Je wordt je er zelfs van bewust dat jouw polderkijk en grappen over Negers, Marokkanen, Turken en Asielzoekers ook harder worden. Je begint ook te beseffen dat de gekleurde mede aardbewoner jou persoonlijk niet meer mag en je voelt dat er een tijd komt dat je niet graag meer elders op vakantie zal gaan. Al die dingen heb ik realiteit zien worden in die afgelopen 12 jaar.

Maar terug naar dat emotioneel verschrikkelijke instituut Yad Vashem.  In dat oord met die films ontmoeten we een Nederlandse jood die daar wekelijks kwam en ons de verzamelde curiosa rondom zijn familie liet zien die grotendeels uitgemoord was in de concentratiekampen. Er gebeurde iets eigenaardigs binnen deze ontmoeting. We waren eerst vol ontzag en mededogen, maar binnen een half uur kregen we een hekel aan hem. Hij vertelde zonder emotie over de verschrikkingen die hem en zijn familie hadden getroffen. Ook zonder emotie debiteerde hij clichés over de Palestijnen. Ze deugen niet en ze moeten het land uit. Hij bleef ons achtervolgen om zijn emotieloze commentaar te geven op de verschrikkingen die we in dat paviljoen tegenkwamen. Ik was toen al slecht ter been maar hollend hebben we hem achtergelaten.  

Dan gebeurt er toch iets vreemds. Al hijgend komen Wim en ik in de spiegelzaal terecht Opgelucht dat we de man kwijt zijn en bereid deze attractie ten volle te waarderen Meestal is het druk in de spiegelzaal, maar nu zijn we er samen alleen. Het is een vreemd gebouw en je loopt rond in een soort sterrenwereld op een balustrade rondom. Het is donker, je loopt als het ware op de tast maar je bent tussen de sterren. Later weet je dat de sterren elk een vermoord kind verbeelden, maar je begint met de architectonische en esthetische gedachte van wat apart en wat mooi is dit gemaakt. Door de ambiance ben je alleen en dan hoor je een sonore mannenstem Samuel gedood op 3 jarige leeftijd zeggen en direct daarop een vrouwenstem Naomie 5 jaar. Verbijstert luister je naar de andere namen en je beseft dat dit dag en nacht en jaar na jaar doorgaat.  Dan slaat het besef en de verschrikking toe. Ik heb mijn moeder zien sterven toen ik 10 jaar oud was dus ik huil niet meer, maar naast me in het donker hoor ik Wim snikken. We strompelen de spiegelzaal uit en Wim zegt gesmoord dat we onmiddellijk weggaan We vissen de stoïcijnse Kees op (waar waren jullie nou?) en gaan linea recta naar het King David Hotel.  

Na 4 snelle halve liters bier heb ik mijn vriendelijke cynisme weer terug, kijk waarderend naar mooie joodse vrouwen in het zwembad en kan net doen alsof mij die dag niets is overkomen.

©RvdB 2005