Verschil tussen mens en engel Ondanks wij kleiner zijn dan de engelen [pasoek 6], is ons doel intellectueel en verrukkelijk. Hasjem heeft ons namelijk meesterschap gegeven over Zijn handwerk en Hij plaatste het onder onze voeten [pasoek 7]. Metzudas David leert dat alles is ondergeschikt aan de mens. Harav Yerucham Levovitz schrijft: “Alle filosofen zijn met elkaar eens: de mens bevat in hem alle 4 krachten en elementen die in het universum voorkomen. Zo is er een spoor van alle plantaardige en mineralen. Daarom wordt de mens 'olam qatan... een microcosmos, een miniature wereld genoemd. Wanneer de mens zelfdiscipline beoefent en alles wat in hem omgaat goed beheerst, dan zal hij meesterschap over de hele wereld krijgen. Dit is was de Psalmist bedoelt: Jij gaf hem meesterschap over Jouw handwerk. Wanneer? Nadat de mens zichzelf onder controle heeft en over zijn interne zelfbeheersing beschikt over alles wat Jij hebt geplaatst onder zijn voeten [Da'aas Chochmah U'Mussar vol. III blz. 248 op pasoek 7]. Wij overtreffen alle schepsels omdat wij kunnen spreken en ons rationeel kunnen uitdrukken [Metzudat David]. Zoals de engelen is onze ziel niet van materie, maar puur spiritueel. Wij onderscheiden ons van de engelen door onze gevangenschap in ons lichaam waardoor wij met het kwaad beïnvloed kunnen raken [Radak].
Toen Mosje de Hemel betrad, begonnen de engelen te klagen bij G'd: “Meester van het heelal,” jammerden zij, “wat doet die aardbewoner in ons midden?” “Hij komt de Tora in ontvangst nemen,” antwoordde G'd hen. “Moet de dierbare Tora dat bij Jou voor 974 generaties voor de schepping verzegeld bleef nu overhandigd worden aan de stervelingen,” protesteerden zij verder, “Wie is die man die dit verdiend?” “Antwoord hen,” beval G'd Mosje. “Ik ben bang dat ik door de adem van hun mond zal verschroeien,” antwoordde Mosje G'd in twijfel. “Klamp je vast aan mijn kisej hakavod [G'ds Troon] en antwoord hen,” zei G'd.
Mosje zei het volgende tegen de engelen. “Er staat in de Tora geschreven, 'Ik Ben Hasjem, jullie G'd, Die jullie uit Egypte, het huis van slavernij, heeft gehaald.” [Sjmot/Ex. 20]. Waar waren jullie in Egypte? Waren jullie slaven van de para'o [farao]? Er staat geschreven: ' je zult geen andere goden hebben!' Leven jullie tussen afgodische volkeren? De Tora schrijft voor: 'Gedenk de Sjabbat om deze te heiligen!' Werken jullie waardoor jullie Sjabbatrust nodig hebben? De Tora zegt: 'Je zult G'ds Naam niet ijdel gebruiken! Sluiten jullie zaken deals af waarbij je moet zweren? 'Eer je vader en je moeder!' Hebben jullie ouders? De Tora verbiedt moord. Bestaat er in de Hemel zoiets als bloedvergieten? Het zegt ook: 'Je zult geen overspel plegen!' Zijn jullie getrouwd waardoor jullie deze waarschuwing nodig hebben? Het zegt: 'Steel niet!' Is hier in de Hemel zilver om te stelen? De Tora draagt op de niet te begeren wat van een ander is. Zijn er huizen, velden, wijngaarden in jullie midden dat jullie zouden kunnen begeren? Jullie bezitten geenjetser hara [slechte neiging], zoals de menselijke wezens. Hoe zal de Tora-geboden dan betrekking op jullie kunnen hebben? De engelen gaven toe dat de Kadosj Baroech Hoe gelijk had, omdat er staat geschreven: “Mah 'adier sjimcha bechal ha'arets... hoe machtig is Jouw Naam overal op aarde!” [pasoek 10] en er staat niet langer meer geschreven: “Plaats Jouw majesteit boven de hemelen” [Shabbat 88b].
Overdenking Tehilliem 8 “Mah 'enosj kie tizkedenoe oeven 'adam kie tifqedenoe watchasdehoe me'at me'eloqiem wechavod wehadar te'atdehoe tasjielehoe bema'aseh jadecha kol sjetah tachat raglaw...Wat is de kwetsbare mens waarvan Jij bewust van bent? En wat is de zoon van de sterfelijke mens waar Jij omgeeft? Maar Jij hebt hem maar weinig minder dan de engelen gemaakt, en hebt hem gekroond met eer en heerlijkheid. Jij hebt hem laten heersen over de werken van Jouw handen; Jij hebt alle dingen onder zijn voeten geplaatst...”
In deze Tehilliem zagen we al het contrast in waarde en belangrijke rol van de mensheid in de schepping. Enerzijds zijn we nietige wezens, niet sterk, niet snel en stellen we ten opzichte van het universum niets voor. We worden geboren en kunnen helemaal niets waardoor we volledig afhankelijk zijn van onze ouders [dit maakt van ons adam] en uiteindelijk gaan we dood en keren wij terug tot stof [dit maakt van ons enosj]. Anderzijds heeft Hasjem ons een nesjamah, de G'ddelijke ziel, gegeven waardoor dit ons onderscheid tussen dieren en engelen. We kunnen kiezen tussen goed en kwaad, wat zowel engelen als de dieren niet kunnen. Wij zijn sprekende wezens, iets wat dieren eveneens niet kunnen.
In dit kader is het een wereldwijd probleem dat heel erg veel mensen een laag zelfbeeld hebben. Jezelf continu bekritiseren dat je niets kan en je niets lukt, blokkeer je letterlijk je hersenen waardoor jij je persoonlijke [levens]doelen niet kán behalen. Dit wordt vervolgens een vicieuze cirkel waardoor je steeds moeilijker uit die depressie kan komen. De waarheid is namelijk anders. Als je jezelf overtuigt dat je wel van alles kan bereiken, zal dat die blokkade worden omver geworpen. Hierdoor raak je overtuigt in je eigen kunnen. Hiermee breek je de vicieuze cirkel.
Dit doe je door positieve middot – karaktertrekken – te ontwikkelen. In het Jodendom gaat dit met behulp van moessar, ethiek. Wanneer je mooie middot ontwikkelt, verdwijnt je laag zelfbeeld. Laag zelfbeeld blokkeert een persoon namelijk op diverse manieren en op meerdere terreinen.
Het gehele plaatje verandert wanneer je accepteert dat alles van Hasjem komt. Ook je talenten en de kracht om die talenten aan te wenden om iets moois van je leven te maken. Hasjem gaf ons namelijk een intrinsieke grootheid, 'iets minder dan de engelen'.
Voor sommige mensen lijkt dit erg abstract. Stel je voor het slapen gaan eens voor dat tijdens de nacht wanneer je ziel dichterbij Hasjem is [slaap is namelijk 1/60 van de dood], dat Hasjem je ziel broches – zegeningen – geeft op een speciale manier. Wanneer je de volgende morgen de 'Modeh Ani' gebed uitspreekt bij het wakker worden, dan zal je voelen dat je ziel extra gezegend voelt. Breng de dag door alsof je die fantastische broches de hele tijd door voelt. Voel je goed, zoals je wilt voelen, spreek goede dingen [dus niet lasjon hara: moessar!], alsof het al bij je geïntegreerd is dat je je altijd goed voelt en altijd goed spreekt. Gedraag je zoals je je wilt gedragen alsof je weet dat je met pracht en praal bent gekroond zoals deze Tehilliem ons ook leert. Zie dan hoeveel invloed dit op jouw gedrag door de dag heen zal hebben.
Wanneer je gaat slapen, begin dan opnieuw. Tijdens de slaap is je ziel dichter bij Hasjem, waardoor je extra broches ontvangt. Bij het wakker worden zeg je 'Modeh Ani' op en je pakt de draad weer op hetgeen boven is beschreven.
We zullen snel ontdekken dat de blokkades snel zullen verdwijnen. Ons zelfbeeld zal verbeterd worden, waardoor wij beter instaat zijn onze doelen te behalen. Deze vicieuze cirkel moeten we vasthouden om vruchtbare en blije mensen te zijn onder Hasjem's leiding!
Bronnen: Sefer Tehillim met commentaren vanuit de Talmoed, Midrash en Rabbinale bronnen van Artscroll Tenach Series en Growth Through Tehillim van Rabbi Zelig Pliskin
De volgende sjioer geeft Rabbi Mizrachi uitleg over zowel Tehilliem 7 als Tehilliem 8. Vanaf 01:09:00 geeft hij uitleg over Tehilliem 8. Hij weet de Tehilliem altijd in onze huidige tijd te plaatsen.