| Computer en Kabbala [en de TorahCode] |
| Publicatiedatum: maandag 06 juli 2020 |
Auteur: Opperrabbijn Evers | 1.401 keer gelezen |
|
|
| Kabbalah, Opperrabbijn R. Evers, TorahCode » |
|
|
 In de jaren negentig vorige eeuw zijn er vele vragen over Kabbala geweest in het kielzog van Madonna’s bekering. Bestaat er eigenlijk wel een specifiek Joodse mystiek of is het een algemeen fenomeen?
Mystiek is een algemeen religieus streven, dat niet duidelijk gebonden is aan een specifieke religie. Het mystieke streven is voor vele mensen een herkenbare geesteshouding. Niettemin bestaat er wel degelijk een duidelijk Joodse invalshoek en dus ook een Joodse mystiek.
Joodse mystiek ligt verankerd in het Jodendom, waarin een levende G’d zich manifesteert in de hele Schepping, in Zijn openbaring aan het volk Israël op de Sinaï en in de Tora. Ook het Hebreeuws, de heilige taal, waarin de Tora geschreven is, vormt één van de pijlers van het Jodendom en dus ook van de Joodse mystiek.
Deze taal in al zijn verschijningsvormen – waaronder ook de getallenwaarde-leer Gematria - vormt de sleutel tot de diepste geheimen van de Schepper en de Schepping. In de beschrijving van de mystieke ervaringen van Joodse mystici uit alle mystieke stromingen nemen deze elementen – van taal tot direct ingrijpen van Boven - een belangrijke plaats in.
Computer: nieuwe dimensie
Bevat de Tora een geheime code? In de Kabbala wordt hier regelmatig naar verwezen maar het decoderen van Tora-geheimen heeft pas in het computertijdperk een hoge vlucht genomen. De verklaringsmethode Gematria (lett. getallenwaarde) heeft in rationele kring nooit grote aandacht gehad: het feit dat alle ingrediënten van de Sjabbatviering in het teken staan van het getal zeven werd als interessante wetenswaardigheid aanvaard maar speelde verder geen rol bij de verdieping van het religieuze gevoelsleven.
Kraken
In Israël wordt op verschillende plaatsen hard gewerkt aan het 'kraken' van de Tora-codes. Dr. Moshe Katz en Menachem Wiener van het Technion in Haifa proberen op deze manier de G'ddelijke oorsprong van de Tora te bewijzen. De Tora-tekst wordt in de computer ingevoerd, in een matrix gezet waarna de computer opdracht krijgt het minimale interval te berekenen tussen de letters van een opgegeven woord of begrip. De eerste en laatste letter van dat woord definiëren de tekst waarbinnen dan verder gezocht wordt naar gerelateerde waarden en begrippen. Op deze wijze is het Rabbi Ja'akov Auerbach, linguïst in Jeruzalem, gelukt de Golf-oorlog, de Franse Revolutie, de Holocaust, het Dreyfus-proces, de aanslag op president Anwar Sadat en de AIDS-epidemie terug te vinden in de Tora.
Numerieke waarden
Gematria zet de letters van een woord om in hun numerieke waarde. Woorden met dezelfde numerieke waarde kunnen elkaar verklaren maar kunnen ook verschillende facetten van een hoger begrip tot uitdrukking brengen. Zo heet de doodsengel in het Hebreeuws Sama'eel, dat in getallenwaarde 131 is. De naam Eichmann is in getalswaarde eveneens 131. Daarnaast bestaat de 'verborgen' getallenwaarde: de z-klank schrijven we in het Nederlands als 'zet'. De letters et zijn de verborgen letters van deze medeklinker. Ook deze letters hebben weer een getallenwaarde en een betekenis. Hetzelfde geldt voor het Hebreeuws. Optelling van de 'verborgen' letters van de naam Sama'eel levert het getal 254 op, hetgeen ook exact de getallenwaarde is van de naam Hitler, de drijvende kracht achter de man, die de Endlösung in de praktijk bracht.
De Gematria-methode, die zelfs door de 'eenvoudige' verklaarder Rasji (1040 - 1105) her en der gebruikt wordt om problematische Tora-passages te verklaren, wordt door de computer-analyses alleen maar versterkt. Zo werd er vlak voor de episode van de Zondvloed, aan het begin van het vijfde hoofdstuk Genesis, waar een opsomming van de nakomelingen van Adam gegeven wordt, ontdekt dat daar achttien maal het woord AIDS naast het woord 'in het bloed' voorkomt. Tevens staat daar met de minimale interval-methode het woord 'dood' te lezen.
Geen profetieën
Het kraken van de geheime code van de Tora biedt tot op heden echter geen voorspellingen voor de toekomst. De computer is geen profeet en alleen reeds bekende namen of gebeurtenissen kunnen in de Tora worden teruggevonden.
Als we het woord Sadat in Genesis laten zoeken, vinden we ter plekke ook woorden als parade, complot, moord en het jaartal 1981.
Toeval is bij deze computer-analyses vrijwel uitgesloten. Dezelfde berekeningen werden losgelaten op de Samaritaanse Tora. Het verschil tussen de Joodse en Samaritaanse Tora-rollen zit in de taalkundige structuur. Eeuwenlang stonden de Joodse Wijzen voor het raadsel van de vele spellingsafwijkingen die onze Tora voor identieke woorden gebruikt. Zo wordt ‘Menora’ soms met, soms zonder 'waw' gespeld. In de Samaritaanse Tora-rollen zijn die variaties gelijkgetrokken. Elk woord Menora wordt met een waw gespeld. Deze verandering bij de Samaritanen maakt de verborgen codes onvindbaar. Computer-analyses van de Samaritaanse rollen gaven dus niet die resultaten, die de traditionele Toratekst geeft.
Geloofsversterking
Demonstraties van de bevindingen van de computer leidden bij veel mensen tot een verdieping van hun geloof in de aloude waarden van de Tora. De aanwezigheid van een gecompliceerde code zou minimaal aantonen dat de Tora niet door mensenhanden geschreven kon zijn. Bijbelcritici uit de afgelopen honderd jaar bewezen hun theorie, dat de Bijbel door verschillende personen geschreven zou zijn, door te wijzen op het feit dat alleen de G'dsnaam Elokiem in het eerste hoofdstuk van Genesis voorkomt. Pas in het tweede hoofdstuk verschijnt het Tetragrammaton, de vierletterige G'dsnaam. De computer toont echter aan, dat de Schepping zowel met de naam Elokiem, dat het strenge recht symboliseert, als met de vierletterige G'dsnaam, die medelijden representeert, ontstond. Wanneer we vanaf de eerste keer dat Elokiem voorkomt in de Tora telkens 64 letters verspringen, verschijnt het Tetragrammaton (64 is de getallenwaarde van het woord dien = streng recht). Op deze wijze wordt de uitspraak van onze wijzen, dat de Schepping een mengsel was van streng recht en barmhartigheid recht gedaan. De computer toont dus aan dat de Tora door één auteur werd geschreven maar tevens wordt het G'ddelijke karakter van de Tora in het voetlicht geplaatst. Een gewoon mens zou nooit in staat zijn zo'n code in te voeren.
De computer-analyse van de Tora staat nog in de kinderschoenen. Toch zijn de resultaten verbluffend. Een oude traditie stelt, dat G'd de leidende Rabbijnen van alle generaties al aan Adam verteld heeft. De namen van 150 toonaangevende geleerden zijn reeds opgespoord en verschijnen in de Tora met hun geboorte- of overlijdensdatum, een kans van één op de miljard. In de hoofdstukken 11 en 12 van Exodus staat de naam van Maimonides (RaMBaM) verborgen, zijn hoofdwerk Misjne Tora (zijn codex) en zijn geboortedatum (14 Nisan 1135).
De traditionele uitleggingen van onze Wijzen krijgen via de computer veel meer basis in de Tora-tekst zelf. Jakob zag de Jakobsladder in een profetische droom (Gen. 28:10 e.v.) De Talmoed zegt dat Jakob toen op de berg Zion lag. Met de code 26 (de gematria van de vierletterige G'dsnaam) werd het woord Zion uit de desbetreffende passage gelicht. Jakob verklaart dat op die 'makom' (= plaats) G'd in sterke mate voelbaar was. Opvallend is, dat de vierletterige G'dsnaam gekwadatreerd precies de getallenwaarde van 'makom' oplevert (102 + 52 + 62 + 52 = 186).
In de Tora-afdelingen, waarin de vloeken tegen het joodse volk vermeld staan, verschijnen de woorden Führer, Sama'él, koning der Nazi's, Hitler, Sjoa, Auschwitz en uit de drie klein geschreven letters in de Esterrol, bij het ophangen van de tien zonen van Haman, rolt het jaartal waarin ook de tien Nazi-beulen werden opgehangen (1946).
De bevindingen van de Israëlische computer-experts werden in Engeland voorgelegd aan de Royal Statistical Society. Geen statisticus kon verklaren waarom deze resultaten wel uit de Tora rolden maar niet verschenen in enige andere tekst. De afgelopen honderd jaar heeft de wetenschap de religie een stevige knauw gegeven. De mensheid raakte geïmponeerd door uitdaging en de nieuwe ontwikkelingen, die de wetenschap in het vooruitzicht stelde. Religie werd ouderwets. De computer is bezig aan te tonen dat er iets bovenmenselijks in de Tora gaande is. Een eye-opener voor ieder, die wil zien.
Basis
De traditionele uitleggingen van onze Wijzen krijgen dankzij de computeranalyse veel meer basis in de Tora-tekst zelf. Jakob zag de Jakobsladder in een profetische droom (Gen. 28:10 e.v.). De Talmoed zegt dat Jakob toen op de berg Zion lag. Met de code 26 (de gematria van de vierletterige G'dsnaam) werd het woord Zion uit de desbetreffende passage gelicht. Jakob verklaart dat op die 'makom' (= plaats) G'd in sterke mate voelbaar was. Opvallend is, dat de vierletterige G'dsnaam gekwadatreerd precies de getallenwaarde van 'makom' oplevert (102 + 52 + 62 + 52 = 186).
In de Tora-afdelingen, waarin de vloeken tegen het Joodse volk vermeld staan, verschijnen de woorden Führer, Sama'eel, koning der Nazi's, Hitler, Sjoa, Auschwitz. Uit de drie klein geschreven letters in de Esterrol, bij het ophangen van de tien zonen van Haman, rolt het jaartal waarin ook de tien Nazi-beulen werden opgehangen (1946).
De bevindingen van de Israëlische computer-experts werden in Engeland voorgelegd aan de Royal Statistical Society. Geen statisticus kon verklaren waarom deze resultaten wel uit de Tora rolden maar niet verschenen in enige andere tekst.
De afgelopen honderd jaar heeft de wetenschap de religie een stevige knauw gegeven. De mensheid raakte geïmponeerd door nieuwe ontwikkelingen en uitdagingen, die de wetenschap in het vooruitzicht stelde. Religie werd ouderwets. De computer is bezig aan te tonen dat er iets bovenmenselijks in de Tora gaande is. Een eye-opener voor ieder, die wil zien.
De plaats van mystiek binnen het Jodendom
Op grond van deze wetenschappelijke vindingen vraagt men vaak welke plaats mystiek inneemt binnen het Jodendom. Het verschil tussen Joodse mystiek en Joodse religie is analoog aan het verschil tussen religie en mystiek in het algemeen. Mystiek kan men zien als verbreding van bestaande religieuze beleving. Mystiek probeert door middel van een direct ervaren van het G’ddelijke de heersende traditie te ontstijgen en zo te komen tot een wezenlijk kennen van het G’ddelijke, zonder tussenkomst van een bemiddelaar of hiërarchie van priesters.
Steeds weer blijken grote groepen mensen zich tot de mystiek aangetrokken te voelen. Dit laat zich begrijpen als een zoektocht naar een dieper ervaringsniveau dan alleen de zekerheid van de religieuze leerstelling.
Mystici streven naar een grondige kennis van het G’ddelijke, die rationalisering en verstandelijk denken te buiten gaat. Mystici zijn niet noodzakelijkerwijs anti-intellectueel maar zij zijn geïnteresseerd in de ervaring van het heilige op een manier die intuïtief, direct en intens is. De diepe en directe G’dservaring, waarin de mens met zijn hele wezen opgaat, maakt veelal deel uit van het mystieke doel.
Mystici treffen vaak in zichzelf iets aan wat ze gemeenschappelijk hebben met het G’ddelijke. Zij wenden hun blik dikwijls naar binnen om te ontdekken dat een aspect van hun wezen of hun hele wezen correspondeert met G’d. Het is deze verwantschap, die ten grondslag ligt aan het verlangen van een mysticus om een zekere verbintenis met het heilige buiten hem of haarzelf aan te gaan. Mystiek wordt met andere woorden typisch geassocieerd met de ontwikkeling van zelfbewustzijn, niet als doel op zich maar als een poging om een volmaakte gelijkenis tussen het eigen wezen en G’d te ontdekken.
|
| 1 | 2 » |
|
|