De term ‘een’ komt van het concept ‘eenheid’ en wordt op twee manieren gebruikt. 1. In omstandige [toevallige] hoedanigheid [de relatieve eenheid] en 2. In essentiële zin [de absolute eenheid].
Wat is de omstandige, de relatieve eenheid? We kunnen dit op twee manieren uitleg aan geven. Denk een één klas. Een groep mensen vormen samen één klas. Een stel ledematen, botten, spieren, organen en dergelijke vormen samen één lichaam. We spreken dus duidelijk over een samengestelde eenheid. De tweede manier waarop de term toevallige, de relatieve eenheid gebruikt wordt, is een verwijzing naar een individueel ding dat niet meervoudig is of veel onderdelen bevat. Het meervoud is de essentie. Dit omdat het een combinatie is van materie en vorm, substantie en omstandigheid. Het is onderhevig aan creatie en vernietiging, verdeling, verandering, combinatie en scheiding, transformatie en associatie.
Een paar voorbeelden van omstandige, toevallige hoedanigheid – ook wel de relatieve eenheid. Heet water. Hitte is de toevallige hoedanigheid van het water, maar vuur is essentieel en duurzaam. Ander voorbeeld is bijvoorbeeld vocht in natte voorwerpen. Vocht is de toevallige hoedanigheid in de voorwerpen, maar water zelf is essentieel en duurzaam.
Al deze manifestaties van meervoudigheid zijn in tegenstrijdigheid met de essentiële, absolute eenheid.
Wat is dan de essentiële, absolute eenheid? De absolute eenheid kunnen we ook in twee vormen omschrijven. De theoretische en de werkelijke eenheid. De theoretische eenheid is de numerieke eenheid. De numerieke eenheid is het fundament en begin van alle getallen. Het is een symbool voor een begin waar voor geen begin was, omdat voor alle absolute begin ‘één’ wordt genoemd, zoals er staat geschreven: “Daar was avond en daar was morgen, één dag [in plaats van ‘eerste dag’]” Bereesjiet 1:5. De pasoek zegt één dag, omdat één een term is voor ieder begin waar daar voor geen begin was.
De tweede term voor absolute eenheid bestaat werkelijk. Het is wat niet minder wordt, noch verandert, noch getransformeerd. Het kan niet middels fysieke attributen omschreven worden. Het is niet onderhevig aan vernietiging, noch creatie. De positie is onveranderlijk. Daarom beweegt het niet. Het is niet zoals iets, evenmin is het iets, noch wordt het geassocieerd met iets.
Het heeft geen begin, noch einde. Want alles wat een begin en einde heeft, is automatisch geschapen en onderhevig aan vernietiging. Iedere vorm van verandering is in contradictie in terminis voor Eenheid. Alles wat in toevallige hoedanigheid bestaat [dus de relatieve eenheid], bestaat in meervoudigheid. Daarom kan de relatieve eenheid in geen geval in verband gebracht worden met de Absolute Eenheid van Hasjem. Denk bijvoorbeeld aan de christelijke term van de drie-eenheid. Dit is een relatieve eenheid en kan dus onmogelijk aan de Schepper toegeschreven worden.
Alles wat geschapen is, vormt een eenheid uit meerdere delen en daarom is dat vorm van eenheid een relatieve vorm van eenheid.
Aangezien de eerste oorzaak noch pluraliteit noch een combinatie is van enkelvoud en meervoud [heet water], dan is het een logische conclusie dat de eerste oorzaak dus een absolute eenheid is. Wij hebben eerder aangetoond dat dat wanneer we steeds verder teruggaan in het nagaan van de oorzaken, dat hoe hoger we stijgen in de hiërarchie van de oorzaken, hoe lager het aantal van de oorzaken worden, totdat we uiteindelijk de wortel van alle aantallen, de absolute eenheid, bereiken. Dit is de Absolute Eenheid van de Schepper, moge Hij geprezen zijn!
Door Da’at Tevunot van de RaMCHaL kunnen we misschien een beetje beter begrijpen wat er nu precies met de Absolute Eenheid wordt bedoeld.
Hasjem is absoluut Een. Dat is het enige wat wij straks in Olam Haba volledig zullen begrijpen. De rest van Zijn oneindige en ongelimiteerde perfectie [Atsmoeto Geprezen is Hij] blijft altijd voor ons verborgen. Ook in Olam Haba. Waarom? Als wij bijvoorbeeld Zijn oneindige, ongelimiteerde wijsheid zouden omschrijven, beperken wij Hem door onze beperktheid. Dit zal een ongewilde vorm van avodah zara – afgoderij – zijn. Met andere woorden. Wanneer wij Zijn oneindige, ongelimiteerde wijsheid zouden omschrijven, zullen we doordat alles in deze wereld relatief is, Hem gaan omschrijven in een relatieve eenheid – chas wesjalom. |