| Tsom Gedalja – het begin van de tien bekeringsdagen |
| Publicatiedatum: maandag 21 september 2020 |
Auteur: opperrabbijn Evers | 1.187 keer gelezen |
|
|
| Opperrabbijn R. Evers, Tesjoeva [Inkeer] » |
|
|
 De vasten van Gedalja valt op 3 Tisjri, dit jaar op 21 september 2020. Men vast vanaf het eerste krieken van de dag tot de verschijning van drie sterren (of iets later).
We vasten vanwege de moord op Gedalja, de rechtvaardige gouverneur van Judea. Zijn dood maakte een einde aan de joodse autonomie na de vernietiging van de Eerste Tempel.
Toen de Babylonische koning Nebukadnezar Jeruzalem veroverde, doodde en verbande hij de meeste inwoners en benoemde hij Gedalja, zoon van Achikam, tot gouverneur van de provincie Judea. Veel Joden die naar naburige landen waren gevlucht, keerden terug naar Judea.
Baalis, koning van Ammon, was echter jaloers op de Joodse overlevenden en stuurde Jischmael ben Netania, die afstamde van de koninklijke familie van Judea, om Gedalja te vermoorden. In de zevende maand (Tisjri) 582 voor kwam de moordenaar aan in de stad Mitzpa en werd daar hartelijk ontvangen. Gedalja was gewaarschuwd voor de moorddadige bedoeling van zijn gasten maar weigerde zijn informanten te geloven.
De tien dagen van bekering
Maar er is nog een andere reden om te vasten. Tsom Gedalja is de eerste werkdag in de tien dagen van bekering. De Koning (HaSjeem) is in de buurt en wacht op onze tesjoewa.
HaSjeem wil dat we tesjoewa doen
Vlak voor Rosj Hasjana lazen we in Parsja Nitsawiem (Dewariem/Deut. 30:11-14): "Want deze mitswa die Ik je vandaag opdraag, is niet voor je verborgen en niet ver weg. Deze mitswa is niet in de hemel, waardoor je zou kunnen zeggen: "Wie kan voor ons opstijgen naar de Hemel en het voor ons halen, en ons laten horen, zodat we het kunnen uitvoeren? Het is ook niet aan de overkant van de zee waardoor je zou zeggen: "Wie kan voor ons de zee oversteken en het voor ons nemen en ons laten horen, zodat wij het kunnen uitvoeren? Het is eerder zo dat de zaak heel dichtbij is, in je mond en in je hart, om het uit te voeren."
Wat wordt met "deze mitswa" bedoeld? Nachmanides (Ramban) stelt dat hier verwezen wordt naar de mitswa van tesjoewa.
Tesjoewa is geen onmogelijke opgave. Tesjoewa ligt niet buiten ons bereik. Het is heel dicht bij ons. Het is ‘in onze monden en ons hart om het te doen’. Tesjoewa is voor iedereen! Als we besluiten goed te doen, zullen we leven.
Maimonides (Rambam) gaat hierop in schrijft in Hilchot Tesjoewa (3:1-4): "Ieder mens heeft verdiensten en zonden. Iemand wiens verdiensten meer zijn dan zijn zonden is een Tsadiek (rechtschapen). Iemand wiens zonden meer zijn dan zijn verdiensten is een rasja (een slecht mens). Iemand wiens verdiensten en zonden in evenwicht zijn, is een benoni (tussencategorie). De berekening van deze balans is niet gebaseerd op de quantitieit, het aantal verdiensten en zonden, maar op hun qualiteit. Er zijn verdiensten die zwaarder wegen dan vele zonden, en zonden die zwaarder wegen dan vele verdiensten. Deze berekening leent zich niet voor een eenvoudige recht-toe rechtaan rekensom. Qualiteit wordt afgewogen tegen quantiteit. Net zoals deze berekening wordt gemaakt op de dag dat een persoon sterft, zo worden ook elk jaar ieders zonden en verdiensten gewogen op Rosj Hasjana".
Na Rosj Hasjana krijgen we nog een herkansing. En bij deze herkansing tussen Rosj Hasjana en Jom Kippoer gaat het niet om de kwantiteit maar om de kwaliteit. In de Asseret Jemee HaTesjoewa (de tien bekeringsdagen tussen Rosj Hasjana en Jom Kippoer) gaat het met name om de kwaliteit van onze tesjoewa. Hasjeem verschijnt ons veel intenser in deze tien bekeringsdagen tussen Rosj Hasjana en Jom Kippoer dan door de rest van het jaar.
Als we juist in deze dagen van bekering geen tesjoewa doen, is dat een uiterst groffe belediging van G’ds welwillendheid. Gedurende het jaar beledigen we HaSjeem regelmatig door Hem niet op de eerste plaats te zetten in ons leven. G’d verschijnt ons juist in deze dagen om ons in de gelegenheid te stellen echt tesjoewa te doen. HaSjeem laat zich zien aan de mensen: "Zoek Hasjeem op als Hij te vinden is; roep Hem op als Hij dichtbij is" (Jesjaja 55:6). Maar de ervaring leert, dat we nauwelijks uit onze comfortzone weg te branden zijn.
Grijp deze kans aan om eens echt van niveau te veranderen! Tesjoewa-tijd is de unieke gelegenheid om te verbeteren en te corrigeren.
Laten we deze dagen gebruiken om een intense tesjoewa te doen en ons leven totaal ten goede te keren. Sjana tova...dan hebben we een goed en zoet jaar!
|
|
|