| Wat is het Licht en de Duisternis in Bereesjiet/Gen.1? |
| Publicatiedatum: maandag 04 januari 2021 |
Auteur: de redactie | 1.527 keer gelezen |
|
|
| Kabbalah, Redactie, Huwelijk » |
|
|
 Fotocedits: Rav Dror
“Bereesjiet bara eloqiem et hasjamajiem we’et ha’arets…
In het begin schiep G’d de hemelen en de aarde…”
Bereesjiet/Gen. 1:1
De Zohar leert dat de eerste pasoek van de hele Torah ons vertelt dat op de eerste dag alles is geschapen. Toch leren we in de Torah - in de rest van Bereesjiet 1 en 2 - dat de gehele beria in zes dagen is geschapen en de aanvang zou vanaf pasoek 3 zijn.
De Zohar legt uit dat alles wat bestaat in één keer werd geschapen en wel in de wereld van *Atsiloet, de wereld van de emanatie. Vervolgens heeft Hasjem - in ICT termen gesproken - alles uit Atsiloet gecopy-paste [gekopieerd en geplakt]. En zo ontstond er een gespiegelde beria [in ICT wordt een kopie van een harde schijf naar een andere harde schijf ook "een mirror van je harde schijf maken" genoemd en de copy-paste van de schijf kan ook een langer durend proces zijn afhankelijk wat er op de originele schrijf staat].
De originele schepping is nog altijd in Atsiloet.
In pasoek 3, 'Er zal Licht zijn’, is het moment dat de ‘Or de gehele beria onthulde en in dusdanige vorm wat hier nog niet gemanifesteerd is zoals wij de beria kennen. De zes Scheppingsdagen werden gebruikt om in fases de beria te onthullen. De gekopieerde beria, waarin wij leven, is in dezelfde sequentie als het is in Atsiloet.
Wellicht is dat de reden waarom de malachiem werden geschapen. Dit omdat wij ons in deze beria moeten richten op de originele beria, de roechnisje - spirituele beria in Atsiloet.
Dus de ‘Or, het Licht onthulde de originele beria.
Verband tussen het Licht en onze bechirah [vrije wil]
“En G’d zei: 'Er zal Licht zijn.' En er was Licht.
En G’d zag het licht, dat het goed was…”
Bereesjiet 1:3-4
Dit Licht uit Bereesjiet/Gen. 1 is de ‘Or Risjon, het Eerste Licht. Andere benamingen voor het Licht zijn: ‘Or Hağanoez, ‘Or Mosjiach, de Sjefa, Jom [Dag] etc.
In de Zohar 3a wordt er gevraagd wat het betekent dat Hasjem het Licht zag. Rabbi JItschak leert dat Hasjem zag dat de daden van de **rasjiem - slechte mensen - hen onwaardig maakten om van het Licht te mogen genieten. Daarom heeft Hij het Licht verborgen voor de tsaddikiem in de toekomst. Als Hij dat niet gedaan zou hebben, zouden de rasjiem zelfs in staat zijn geweest - door hun slechte daden - het Licht te beschadigen.
Rabbi Aba geeft naast hetgeen rabbi Jitschak leert nog een interpretatie waarom de Torah vertelt dat Hasjem het Licht zag. Hasjem zag dat het Licht van de ene kant van het universum naar de andere kant van het universum scheen. En dat niet alleen. Het Licht schijnt ook van “boven naar beneden” [so to speak], waardoor alle mensen in staat zouden zijn met het blote gasjmisje - fysieke - oog alle werelden, mèt al het bestaan in die werelden, kunnen zien. Ook zouden alle mensen in staat zijn de roechnisje - spirituele - pilaren die de reki’iem - firmamenten ondersteunen - kunnen zien met datzelfde blote oog. En men zal het niet alleen zien maar ook inzicht hebben in het G’ddelijke kracht achter deze roechnisje ‘amoediem - pilaren. En er is meer.
Alle mensen - dat zag Hasjem - zouden de geheimen van het universum kunnen zien, maar ook ma’aseh Beresjiet, hoe Hasjem de wereld[en] heeft geschapen. Als mensen dat zouden zien, zou er direct begrip en inzicht zijn in de Grootheid van Hasjem. Daardoor zou er geen ruimte meer bestaan voor bechirah - vrije wil. Maar wanneer iemand een verkeerde keuze maakt [er is een verschil tussen vrije wil en vrije keuzemogelijkheid], dan zal men niet snel geneigd zijn tesjoeva - tot inkeer komen - te doen. Alles gaat dan goed, want Or Hağanoez heeft namelijk een helende werking op zowel de ziel als het lichaam. Wanneer het goed gaat, zijn mensen merendeels niet geneigd om tesjoeva te doen.
Wat het Licht en duisternis zijn
"En G’d noemde het licht Dag,
en de duisternis noemde Hij Nacht.
En er was avond en er was ochtend, één dag."
Bereesjiet 1:5
Nu het antwoord op de vraag wat dat Or Hağanoez, Or Risjon, Or Hamosjiach, Sjefa, Jom, etc. en Chosjech - duisternis - nu zijn of waar zij hun oorsprong hebben liggen.
Or Harisjon is niet een Licht zoals fysieke licht zoals wij die kennen in een vlam, zon of een lamp. In het Ivriet is Licht Or, en komt van het woordje he’arah, wat illumineren of verlichting betekent. Dus het Licht dat Hasjem schijnt is roechnisj en niet gasjmisj.
Op het stukje pasoek waar rabbi Jitschak en rabbi Aba hun licht over hebben geschenen [En G’d zag het licht], zegt de RaSJBi het volgende.
Hasjem zag het Licht, Sjefa Chajiem, Overvloed van Leven. De vraag is waarom het ki tov, goed, was. ***In dit Licht zit geen schijntje boosheid, noch oordeel. Het is chesed ǧamoer. Het Licht bestaat volledig uit chesed, vriendelijkheid. Het geldt hetzelfde voor de duisternis, chosjech. Bereesjiet/Gen. 1 spreekt niet over een fysieke duisternis. Duisternis is Din ǧamoer, volledige oordeel.
Wat daar het gevolg van volledig Licht en volledig Duisternis zal zijn, zal duidelijk worden.
Vervolgens zegt Bereesjiet/Gen.1 dat Hasjem het Licht en Duisternis van elkaar scheidde [pasoek 4]. De betekenis van deze informatie is als volgt.
Or Risjon is geworteld in Sefirah Chesed. Chosjech is geworteld in Din, in Sefirah Gevoerah. Voor de scheiding, waren Chesed en Din door elkaar gemengd. Nu Hasjem Or en Chosjech heeft gescheiden, was er Licht. Dit lezen we terug met de woorden “en G’d noemde het licht Dag”. Hij hield Duisternis ook apart en dat uitte zich in de woorden “de duisternis noemde Hij Nacht”.
Het Licht wilde Hij gebruiken om chesed te geven voor de tsaddikiem en de duisternis om Din uit te voeren over de rasjiem.
Maar toen stond er een probleem. Hasjem dacht: “Al dat Licht ... helaas zullen alle rasjiem daar ook van kunnen genieten. Dat wil Ik niet. Ik wil dat de tsaddikiem het krijgen in de toekomst”. Ook zei Hij: “Als er alleen Chosjech is, dan kan de beria [schepping] het ook niet overleven, omdat alles met Din wordt beantwoord”. Hasjem bedoelde daarmee: als iemand per ongeluk het fornuis zou aanzetten op Sjabbat, direct dood zou neervallen. Ook dat is geen oplossing. Dus moesten het Licht en de Duisternis weer samengevoegd worden. En dat uitte zich expliciet in de zin: “wajehi erev wajehi voqer JOM ECHAD …. En er was avond en er was ochtend, EEN DAG.”
Dus één dag is een samenvoeging van Licht en Duisternis. Eén dag is een combinatie van Chesed en Din waar ieder op zijn tijd zijn eigen autoriteit heeft. En over 24 uren van de dag heen benadert Hasjem ons met Chesed, maar ook met Din.
De dag is dus opgebouwd in erev - nacht - en boqer - morgen: EEN DAG. Duisternis komt als eerste uit de kant van DIn. Dat is dus de reden dat wij fysieke duisternis ervaren. De duisternis die wij iedere avond en nacht ervaren is niet simpelweg omdat de zon ondergaat. Het is omdat Din autoriteit krijgt over Chesed. Dat is de reden waarom sjediem, demonen en vernietigende engelen dan op hun sterkste zijn en wij geen Tehilliem/Ps. moeten zeggen vanaf zonsondergang tot [Joods!] middernacht, noch wordt er afgeraden in die periode alleen op straat te lopen en zeker niet in een bos.
Na middernacht, verliest Din langzaam zijn kracht totdat in de ochtend, Chesed het overneemt. Het wordt dan weer licht. En ook hier: niet omdat de zon opkomt, nee. De zon komt op omdat chesed de overhand krijgt over din. Het is dus anders om beredeneerd.
Omdat Sjefa altijd dag en nacht naar beneden stroomt, ene moment meer dan het andere moment, wordt de ‘Or ook ‘Jom’ genoemd. Hoe ernstig tegenwoordig de ‘Or Risjon beschadigd is of verborgen is, is niet relevant. Sjefa is ‘Or en ‘Or is Jom, Dag.
“In het begin schiep G'd de hemel en de aarde, nu was de aarde ongevormd [tohoe]”. Dit is de eerste schepping. De beria moest eerst op Din gestoeld worden. Hierdoor kwam het Or in één krachtige stroom naar beneden. De Sfirot stonden toen onder elkaar, in plaats zoals nu in de vorm van een Sfirot-boom. Gevolg is dat de zeven laagste Sfirot braken, omdat zij de Or niet konden vasthouden. En dat was maar goed ook. Zoals eerder gemeld, wanneer iemand - ook een goed mens - een verkeerde keuze maakt of zelfs een zonde doet, zal dit zonder waarschuwing on the spot worden afgestraft. Anderzijds worden de goede dingen direct beloond. Maar aangezien de mens niet in staat is per dag meer goede daden dan slechte daden te doen, zou de beria niet lang stand houden. Dit is de eerste scheppinsfase.
Vervolgens bracht Hasjem wederom de ‘Or naar de beria en deze keer werd deze in drie kolommen naar beneden gebracht [Zie Sfirot-boom. Eerste baan gaat via Chochmah, Chesed en Netsach naar benden, tweede baan via Keter, Tiferet, Jesod en Malchoet en de derde baan via Binah, Gevoerah en Hod]. De ‘Or werd getemperd door Chesed. Omdat de Sfirot aan elkaar de Sjefa doorgeven nadat ze het hebben ontvangen en de ‘Or via drie banen naar beneden komt, braken de zeven laagste Sfirot niet.
De twee scheppingsfasen laten zien waarom er in Bereesjiet eerst gesproken wordt over avond en dan pas morgen.
Recapitulerend
De ‘Or manifesteerde in één keer de gehele beria vanuit Atsiloet. Dat is de betekenis van de eerste vers van de Torah In het begin schiep G’d de hemelen en de aarde…”
We hebben het verband gevonden tussen het Licht en bechirah, vrije wil. Het verband is dus doordat Hasjem het Licht, Or Hağanoez, voor de grootste gedeelte heeft verborgen, kunnen we kiezen vóór Hem of tégen Hem. Hoe meer Licht je ziet, hoe minder bechirah iemand kan hebben.
‘s Nachts is de middah, eigenschap, Din de grootste autoriteit. We zien de zon ondergaan, maar wat werkelijk die fysieke duisternis veroorzaakt is niet de zonsondergang,maar de kracht van Din.
Boqer betekent niet alleen morgen, maar ook dag. Deze komt van de kant van Chesed. Hoewel we het licht van de zon fysiek kunnen zien, is de zon zelf niet de reden waarom het licht wordt in de morgen, maar omdat Chesed de overhand over din krijgt. Maar ondanks zij hun eigen momenten van overhand hebben, zijn ‘Or en Chosjech verenigd waardoor je EEN dag krijgt.
‘Or Risjon heet ook Jom, Dag, omdat zowel avond en morgen EEN Dag Sjefa naar beneden brengt en dat heet Jom, Dag.
Tot slot staat er in Zohar Bereesjiet 8a dat Sefirah Jesod [zie Sfirot-boom], het fundament, is de ‘Or Risjon. Het komt via Binah in de Beria, schepping, en is geworteld in Chesed, maar het wordt merkbaar dankzij Jesod. Jesod staat ook voor de Tsaddiek [Mosjiach ben Joseef, die bij zijn openbaring enorme ‘Or naar beneden zal halen]. Vandaar dat de Or Risjon voor de tsaddiekiem in de toekomst wordt bewaard.
Daarbij staat Jesod in de Sfirot-boom gelijk met het ****geslachtsorgaan en de letter Waw van de Tetragrammatron [Hasjem’s Naam Joed- He- de Waw en de He]. Vandaar dat het verspillen van zaad door zowel Joden als niet-Joden als een van de grootste zonden die er bestaat wordt gezien. Daarom is het buitengewoon moeilijk om daarover tesjoeva doen. In de desbetreffende ****footnote onderaan dit artikel zal deze uiterst ernstige zonde vanuit het standpunt van de Zohar worden uitgelegd. In de toekomst dat Jodendom-online hierover een heel artikel wijden.
Meer over Or Hağanoez of Or Harisjon: klik op deze link.
*Footnote: De vier werelden Atsiloet, Beria, Jetsirah en Assjiah zijn niet onder elkaar geschapen, maar in Atsiloet zit Beria, in Beria zit Jetsirah en in Jetsirah zit Assijah. Het zelfde concept als de zeven lagere werelden, aardes, in deze wereld. Of het concept van Matroesjka, het Russisch poppetje waar alle poppetjes in elkaar zitten van klein naar groot. Ook de afbeelding bovenaan dit artikel werpt helderheid in dit concept.
**Footnote: rasjiem zijn slechte mensen. Roechnisj, spiritueel gezien, zijn alle mensen die weigeren Hasjem te volgen en Zijn wil te doen, rasjiem. Ook al doen zij goede daden voor hun naasten. Dit weegt buitengewoon en zeer zwaar op de Grote Dag des Oordeels. Mat andere woorden. Denk niet dat je naaste die altijd goed voor je is geweest, ‘er wel komt’.
***Footnote: Deze opgetogen glans komt van de Sefirah Binah. Via Binah wordt het Licht in de wereld gebracht, en dat Licht bevat Chesed ǧamoer, volledige vriendelijkheid. Zer Anpin [Sfirot Chesed, Gevoerah, Tiferet, Hod, Netsach en Jesod] wordt als een kroon met chesed versierd. Zer Anpin staat ook voor de letter Waw van de Tatragrammaton.
****Footnote: zaadverspilling is een van de grootste zonden die er bestaat. Ook voor vrouwen is het moeilijk hierin tesjoeva te doen, omdat zij vaak onderdeel of aanleiding zijn van deze zonde of nog erger: ze participeren in deze zonde. Potifar's vrouw probeerde keer op Joseef Hatdsaddiek ts verleiden. Geheel ongevoelig was Joseef niet voor haar, aangezien zij een hele mooie vrouw was. Gevolg dat hij niet geheel ongevoelig voor haar was, is dat hij zaad verspilde. Tien druppels om precies te zijn. Deze druppels kwamen uit zijn beide handen, zijn tien vingers. Waarom niet uit zijn brit [geslachtsorgaan], maar uit zijn handen, is niet relevant.
De zonde van het verspillen van zaad is zo ernstig, dat ook bij Joseef Hatsaddiek niet ongestraft bleef. Door deze gebeurtenis werden de Tien Geleerden in de tijd van de Romeinen op de meest gruwelijke wijzen doodgemarteld [de Tien Martelaren]. Deze vreselijke gebeurtenis waarbij de Joden tijdens Jom Kippoer stilstaan, is de tikkoen, rectificatie, van Joseef's verspilde zaad.
Hoe weten wij dat dit waar is?
In Bereesjiet/Gen. 49:24 staat "Maar zijn boog bleef stevig staan en de armen van zijn handen waren bedekt met goud". Wat betekent dat zijn handen bedekt waren met goud [wajafoezoe, in het midden van het woord mag gelezen worden als Joed-faz]. Het betekent dat een druppel, dat is de Joed [getalswaarde 10], schoot uit [faz] tussen zijn tien vingers en spleet in tien vonken dat uit het boog werd geschoten, wat het Verbond is. En waar werd de vonken naar toe geschoten? Naar de Tien Martelaren.
Bron: Tikunei Zohar [Tikun 69] pag. 110a en vertaling gebaseerd op Tikunei Zohar Im Targum pag. 580.
Voorts staat Joseef Hatsaddiek staat voor de Sefirah Jesod [toevoeging: Avraham staat voor Sfirah Chesed, Jitschak voor Gevoerah en Ja'a'qov voor Tiferet]. Jesod is de Sefirah fundament en komt overeen met het geslachtsorgaan. Wellicht dat dit de reden is, waarom deze gebeurtenis in parallel staat met de Sfirah Jesod en wat bij deze Av Chatsie [halve Aartsvader] gebeurde.
Rabbi Anava legt naar aanleiding van de Zohar in zijn “49 Gates of light” ook nadruk hoe vreselijk de zonde van zaadverspilling is. Van de 10 Sfirot is Jesod het fundament en Jesod staat zoals gezegd voor het geslachtsorgaan. Als iemand zaad verspilt, doe hij afbreuk aan zijn eigen fundament.
Dit geldt voor alle verboden relaties en andere verboden seksuele handelingen. Maar wat dacht je ervan dat Jesod de ‘Or Risjon is waar alles in staat wordt gesteld te bestaan?
Dit kan ook de verklaring geven waarom iemand niet meer gered kan worden [iboed] als hij geen tesjoeva doet voor het verspillen van zaad. De betrokkene vernietigt ook zijn fundament door deze verspilling.
En:
Rabbi Shimon [Bar Yochai] antwoordde: "We vinden een parallel in de passage: 'En het land werd verontreinigd, daarom bezocht Ik [red. Hasjem] daar de ongerechtigheid van' Wajjiqra / Lev. 18:25, is waar hetzelfde probleem [red. onanisme] zich voordeed."
"De uitleg is, is dat de mensheid de essentie van de aarde vormen, zodat ze de aarde besmetten met hun eigen corruptie. Dit wordt duidelijk gemaakt middels de taal van de Schrift in de passage: 'En G'd zag de aarde en zie, het was corrupt, want al het vlees op aarde was corrupt'. En inderdaad. Alle andere zonden van de mens, brengt alleen corruptie voor zichzelf mee, en worden toegegeven in tesjoeva. Maar de zonde van het onanisme is er een zonde waardoor de mens zowel zichzelf ALS de aarde bederft. Er staat immers geschreven: 'De smet van uw ongerechtigheid blijft voor Mij bestaan’ [Jermijahoe 2:18], en ook 'Want U bent geen G'd Die behagen heeft in goddeloosheid, het kwaad zal niet bij U vertoeven' [Tehilliem/ Ps. 5:5]."
"En verder staat geschreven: 'Er, Jehoeda's eerstgeborene, was goddeloos in de ogen van Hasjem en Hasjem doodde hem" [Bereesjiet /Gen.38:7], zoals elders wordt uitgelegd [red. hij verspilde zaad].
Bron: Zohar Parasja Noach 62a
En:
"En ‘Er, Jehoeda's eerstgeborene, was slecht in de ogen van Hasjem". De term slecht vindt zijn weerklank in de zin: "Want de verbeelding van het hart van de mens is vanaf zijn jeugd [al] slecht" [Bereesjiet/Gen. 8:21]. ‘Er was slecht omdat HIJ BLOED VERGOOT door het zaad op de grond te morsen en daarom doodde Hasjem hem.
Bron: Zohar Wajesjev 186b
En:
Rabbi Chiya sprak: "... [het is] om goed op zijn hoede te zijn tegen de zonde, en om acht te slaan op zijn daden voor de Heilige, gezegend is Hij, want talloze boodschappers en stamhoofden [bepaalde klassen engelen] zwerven over de wereld om de werken van de zonen van man te zien, waarvan ze getuigen, en die allemaal zijn opgetekend in een boek.
Nu: van alle zonden die een mens verontreinigt, en dat is wat hem het meest verontreinigt, ZOWEL in deze wereld ALS in de wereld die komen gaat [Olam Haba] is de zonde van het verspillen van iemands zaad (sperma). Een man die schuldig is aan deze zonde zal niet binnengaan binnen het #Hemelse Gordijn en zal de aanwezigheid van de Oude van dagen [red. Partsoef Atik Jamiem; Lang gezicht/uitgebreid gelaat; een Naam van Hasjem in het boek van Daniel] niet aanschouwen. Dus we leren van de herhaling van het woord 'kwaad' hier en in het vers 'Want U bent geen G'd die behagen heeft in goddeloosheid; het kwaad zal niet bij U blijven' [Tehilliem/Ps. 5:5].
Het was ook vanwege DEZE zonde dat de profeet tegen de mensen zei: 'je handen zijn vol bloed' [Jesjajahoe /Jes. 1:15].
Gelukkig is degene die zijn Meester vreest en op zijn hoede is voor de slechte gewoonte, zichzelf rein houdt om te volharden in de vrees voor zijn Meester ... "
#Hemelse Gordijn: De ziel die wel de zchoet heeft en in de ‘amoed mag stappen om naar boven te gaan, gaat langs een soort gordijn, Wilon. Via Wilon komt de ziel in het firmament Raki’a. Dat is het firmament van ijs waar de zielen heerlijk kunnen genieten van de glans van de Sjchina. Echter ze worden hier niet met de glans van de Sjchina ‘gevoed’.
Tot slot leerden wij dat de Or Risjon is geworteld in Sefirah chesed. Negatieve uitwerking van chesed [Sefirah Chesed van de Sitra Achra], is egoïsme. Dit leidt wederom naar verboden seksuele handelingen zoals het verspillen van zaad.
Bron:
Zohar - Parashat Bereshit - "Separating the light" - Part 1 - Rabbi Alon Anava
Zohar - Parashat Bereshit - "One powerful light" - Part 2 - Rabbi Alon Anava
Zohar - Parashat Bereshit - "49 gates of light" - Part 3 - Rabbi Alon Anava |
|
|
De chronologie [