| Seculiere Mindfulness: wat is dat? |
| Publicatiedatum: dinsdag 28 december 2021 |
Auteur: Jessica van Wijncoop | 797 keer gelezen |
|
|
| Gezondheid, psychologie en sport » |
|
|
 In Nederland is al jaren toenemende populariteit voor de vaardigheid mindfulness. Het werd eind jaren ’70 in Amerika als vorm van therapie voor het eerst in de westerse wereld geïntroduceerd. Hieruit vloeit voort dat in de moderne, westerse beschaving steeds meer mensen belangstelling hebben voor boeddhistische gedachtengoed. Men gaat er namelijk vanuit dat mindfulness een concept is dat voortkomt uit boeddhistisch en hindoeïstisch wereldbeeld. Intussen wordt mindfulness in het onderwijs, het bedrijfsleven en overheidsinstellingen toegepast.
Wat is Mindfulness?
Simpel gezegd gaat bij mindfulness het om trainen van jouw aandacht. Het is een continue oefening wat op ieder moment en plek gedaan kan worden. Er hoeft niet bij stil gezeten te worden. Het kan in beweging, staand, liggend en etend gedaan worden. Het gaat erom dat wat je doet, je dit bewust doet, met volle aandacht. Je bent opmerkzaam met al je zintuigen. Als je aan mindfulness doet, ben je zonder oordeel bewust van je gedachten, gevoelens en lichamelijke sensaties. Je neemt ze allemaal waar.
Mindfulness is een vaardigheid die ons in staat stelt minder reactief te zijn op wat er gebeurt in het moment. Onze gedachten zijn geneigd om aan het verleden of de toekomst te denken. Hierdoor kunnen we beperkt herkennen wat er in het moment gebeurt. We hebben er dan onvoldoende aandacht voor. Gedachten gaan vanzelf naar andere zaken zoals werk of zorgen over je gezin. Een stroom aan automatische gedachten zijn niet constructief. De dwalingen van de geest bouwen juist meer spanning op, brengen geen oplossing en tegelijkertijd heb je een adembenemende zonsondergang gemist. Mindfulness is je altijd in het huidige moment begeven. Gedachten over onze ervaringen of wat in de toekomst kan gebeuren, zijn nooit in het huidige moment.
Vaak hebben we het zo druk dat we vergeten wat we aan het doen zijn of wie we zelf zijn. En als er soms een moment vrij komt, is het voor veel mensen moeilijk om in contact te komen met wat er in zichzelf afspeelt. Daarom wordt de televisie aangezet of pakken we de smartphone. Dit is alsof we op die manier aan onszelf zouden kunnen ontsnappen.
De meeste toegepaste oefening van mindfulness is jezelf losmaken van activiteiten en je afvragen: “Wat voel ik nu? Wat doe ik nu? Wat trekt de meeste aandacht?”
Dit is ook hoe mindfulness doorgaans gebruikt wordt in coaching en therapie.
Doel mindfulness
De oefening van gerichte aandacht of mindfulness leidt tot concentratie. Concentratie leidt tot inzicht. Deze inzichten die deze oefening opleveren zorgen ervoor dat angst, onrust en boosheid verminderd wordt. Uiteindelijk is het doel het lijden te verminderen.
Uit studies blijkt dat mindfulness zou kunnen helpen om stress aan te kunnen, beter met ziekten om te gaan (psychisch en/of lichamelijk) en angsten en depressie te verminderen. Mensen die mindfulness oefenen geven aan beter dat zij beter kunnen ontspannen, minder piekeren, zelfverzekerder te zijn en meer levensvreugde ervaren.
Op het werk wordt tegenwoordig veelvuldig mindfulness aangeboden. Deelnemers van studies hebben aangegeven minder te piekeren en tonen aan dat het werkgeheugen verbetert door de aandachttraining die ze hebben gedaan. De conclusie uit een onderzoek waarbij 1.140 deelnemers werden gevolgd is dat mindfulness een heel hoopvolle interventie is bij het verlichten van uiteenlopende lichamelijke en psychische klachten als kanker, angststoornissen, depressie en andere psychische en lichamelijke klachten.
In een onderzoek naar gezonde mensen door Chiesa en Serretti (2009) blijkt dat de *MBSR training ook bij gezonde mensen leidt tot minder stressklachten. Dit blijkt bijvoorbeeld ook uit een studie van onderzoekers van de universiteit van Ohio naar het inzetten van mindfulness op het werk.
Een ander positief effect van mindfulness is het verbeteren van het werkgeheugen – tijdelijke opslag van taak relevante informatie in de hersenen.
Omdat concentratie en focus erg belangrijk zijn gaan veel bedrijven en organisaties ertoe over om hun medewerkers te trainen in mindfulness.
Uit onderzoek van Moore en Malinowski (2009) blijkt dat deelnemers die een mindfulnesstraining volgen, hun aandacht beter kunnen richten en dat zij minder last hebben van afleidingen.
Mindfulness zorgt er ook voor dat je met meer met objectieve afstand naar gedachten en emoties kunt kijken.
Uit verschillende onderzoeken blijkt dat mindfulness training voor meer empathie zorgt en dat het helpt om je relatie te verbeteren. Mindfulness helpt je beter omgaan met stressvolle gebeurtenissen binnen je relatie. Daarnaast kan mindfulness eraan bijdragen om je meer te kunnen uiten in je relatie en andere uiteenlopende sociale situaties.
In de mindfulnesstraining leer je je automatische reacties en patronen op situaties te herkennen. Daarnaast leer je om op een meer open manier te kijken naar de uitdagingen waar je mee te maken hebt. Uit onderzoek blijkt dat aandachtstraining, dat deel van je hersenen activeert, in staat is om op een meer adaptieve en flexibele manier te reageren op stressvolle situaties. Vooral in de prefrontale cortex. De prefrontale cortex is betrokken bij cognitieve functies zoals het geheugen, beslissingen nemen en plannen, maar speelt ook een rol bij emotionele functies zoals sociaal gedrag en impulsbeheersing.
Mindfulness op zich is niet bijzonder, maar de continuïteit van aandacht is echter vrij zeldzaam.
Vanuit boeddhistische gedachtengoed wordt een basis van vrijheid, vrede en liefde gecreëerd door mindfulness. Door mindfulness toe te passen in alles wat we doen, is het idee jezelf in staat te stellen volop te genieten van alles wat het leven schenkt. Elke stap en elke ademhaling zijn een kans op vreugde en geluk. Zodoende kan de mens de innerlijke vreugde te bewaren, om beter om te gaan met de uitdagingen in het leven en het lijden beter aan te kunnen.
Opvallend is dat mindfulness, zoals deze toegepast wordt in moderne samenleving, zich niet bewust bezighoudt met meditatie over de taak van ons als mens of het doen van mitswot [geboden], maar het kan wel gericht zijn op het vinden van het G’ddelijke in het hier en nu.
Het volgende artikel Jisjoev Hada'at, de Joodse Mindfulness wordt de verschillen tussen seculiere mindfulness en de Joodse variant van mindfulness [JIsjoev Hada’at] besproken. Dit zal binnen een korte termijn te vinden zijn in het dossier Gezondheid en Sport.
*footnote: In de geestelijke gezondheidszorg kom je het ook tegen in therapievormen Mindfulness-Based Stress Reduction (MBSR) en Mindfulness-Based Cognitive Therapy (MBCT).
MBSR is een aandachttraining, die voortkomt uit kennis van yoga, meditatie, westerse medische wetenschap en cognitieve psychologie. Het programma maakt meer opmerkzaam van het verschil tussen wat je ervaart en wat je gedachten zijn. Hierdoor leer je bewuster te reageren en doorbreek je patronen.
MBCT is een variant van MBSR, die specifiek gericht is op het voorkomen van een terugval bij depressie. Als gevolg van deze therapie leer je herkennen wat triggers zijn, die voor jou een terugval uitlokken. Je leert hoe je deze niet-helpende gevoelens kunt zien als iets dat weer overgaat. Het werkt op zekere hoogte bij angst, omdat die ook uit gedachten voortkomen, prefrontale cortex en daar werkt mindfulness op. Maar wel tot een bepaald niveau. Bij echte depressie en angststoornissen heb je meer nodig. |
|
|