Afbeelding: Anash.org 
Russische generalen bidden bij het graf van Tzemach Tzedek en Rebbe Maharash voor vrede 

Een joodse verkenning
We leven in een paradoxale tijd. Temidden van de dreiging vanuit Rusland vragen verschillende Westerse leiders zich af of men wapens moet leveren aan de Oekraine. Het onderwerp "wapens" is bijvoorbeeld in Duitsland altijd controversieel geweest. Ik bespeur – ook in kerkelijke kringen – een steeds grotere afkeer van oorlog. Kunnen we dit zien als een langzame voorbereiding op de Messiaanse tijden waarin het nooit meer oorlog zal zijn? Wat zegt het Jodendom over zelfverdediging en wanneer heb je wapens nodig? Een korte blik op de Joodse bronnen.

De enige echte test voor de joodse wereldbevrijder, die wij de Masjieach, de gezalfde, noemen is of hij in staat zal zijn de wereldvrede te introduceren. Wanneer het hem lukt om de hele wereldbevolking tot het ware geloof te bekeren en de oorlog uit weet te bannen, is hij de lang verwachte Masjieach. Ongeveer tien jaar geleden bemerkte ik reeds in Westerse kerkelijke kringen een enorme weerzin tegen al dat wapengekletter waarvan we ongeveer elke dag in de media getuige zijn. De joodse traditie leert, dat de levensomstandigheden waarin wij verkeren, waarin wij constant het gevoel hebben dat wij ons tegen een vijandige omgeving moeten bewapenen, niet van eeuwige duur is. De joodse visie op de tijd die deze wereldtoestand heeft is sowieso erg beperkt. Volgens de joodse traditie is onze huidige wereld slechts 6000 jaar beschoren. Na het jaar 6000 breken Messiaanse tijden aan, of goedschiks of kwaadschiks. Deze wereld zal of eindigen in een grote wereldoorlog als opmaat voor de komst van de Masjieach of wij werken er met z’n allen op een geleidelijke, sympathieke en positieve manier naar toe door overtuigingskracht en overheersing van het goede. Of de Masjiach komt als een arme man op een ezel – wanneer de wereld totaal niet deugt – of hij komt op de wolken vanuit de Hemel als de mensheid de menselijke en religieuze perfectie heeft bereikt. Aan ons de keuze.

Samen met u prefereer ik natuurlijk het laatste scenario. Dit zie ik inmiddels gewoon gebeuren. Als we onze ogen openen en naar de gebeurtenissen van de laatste eeuw kijken zien we een langzame, stijgende lijn richting de perfectie van de wereld en weg van al die ellende, die de wereld trof na de zondeval van Adam en Eva en de Toren van Bawel. Om met dit laatste te beginnen: de straf voor de opstand tegen de G’ddelijke wereldleiding die met de bouw van de Toren van Bawel begon, was de spraakverwarring. Inmiddels is deze spraakverwarring aan het verdwijnen door onze moderne technieken, die het mogelijk maken dat ik met een vertaalcomputer in mijn holle kies met een Chinees kan spreken, hij mij verstaat en ik hem of haar.

Na de zondeval zouden wij mensen in het zweet des aanschijns ons brood moeten verdienen maar met de komst van de zware machinerie kunnen we ons brood ook achter de computer verdienen. Met de komst van de epiduraal is ook het baren met pijn aan het verminderen. We leven in een tijd waarin de fouten aan het begin van deze wereld en de begeleidende vloeken om ons leven zwaar en moeilijk te maken op de achtergrond raken en aan betekenis inboeten. Tweeduizend jaar waren wij weg uit Israël. Het land was woest en leeg. Nu groeit en bloeit alles weer in Israël. De Talmoed citeert Rabbi Abba, die stelt, dat er geen duidelijker Messiaans voorteken bestaat dan de opbouw, groei en bloei van Israël.

Terug naar de realiteit van nu. Hoe kijkt het Jodendom aan tegen de wapenwedloop? Wapens zijn nodig als afschrikking tegen mensen en volkeren, die het niet goed menen met onze zelfstandigheid. Mijn moeder zaliger riep altijd vertwijfeld uit: “Waarom heeft G’d zoveel agressie in de mens geschapen?”. Dit is inderdaad de harde realiteit. Uit de meest recente geschiedenis blijkt ‘vrede op aarde’ helaas nog steeds een totale utopie. Dus moeten we ons verdedigen en bewapenen. Er zit helaas niets anders op willen we onze eigen levenswijze, cultuur en religie behouden.

Het recht op zelfverdediging
Filosofie en halacha (joodse wet) gaan in het jodendom hand in hand. Ondanks de grote nadruk in de Rabbijnse geschriften op ‘het najagen van vrede’ spreken de Talmoed en Sjoelchan Aroech - de joodse codex - klare taal: ‘haba lehorgecha, hasjkeem lehorgo - indien iemand het erop aanlegt u te doden, wees hem dan voor en dood hem eerst’ (B.T. Sanhedrien 72a). Het recht op zelfverdediging wordt geregeld in de joodse codex (I: 329:6): ‘Indien een vijandige groepering een stad bedreigt zonder duidelijke intenties (het is niet duidelijk of zij alleen maar komen plunderen of dat zij ook de bedoeling hebben om te doden) moet men hen gewapend tegemoet trekken en mag men de Sjabbat ontwijden. Voorgaande geldt alleen voor steden midden in het joodse land; voor grenssteden ligt dit anders. Hier geldt, dat men de vijand reeds tegemoet mag trekken - hoewel de Sjabbat hierdoor ontwijd wordt - indien zij slechts een beetje hooi willen stelen’. Rabbi Mosje Isserles (1520-1577, Krakau) voegt hieraan toe ‘dat deze bepalingen ook gelden voor het geval, dat vijandige bendes slechts dreigen aan te vallen’.

Het jodendom is een vredelievende religie en van de Tora in de meest brede zin wordt gezegd, dat ‘al haar paden vrede zijn’ (Spreuken 3:17). Dit staat in schril contrast tot de oor­logs­wetten uit Talmoed en Sjoelchan Aroech waar gesteld wordt, dat zelfs een dreiging serieus genomen moet worden en gewapender­hand moet worden afgestraft.

Een paradoxaal vredesconcept; in ieder geval niet de idee van ‘u slaat mij op de rechter­wang, dan keer ik u mijn linkerwang toe’. Zelfverdediging werd gedefinieerd als een religieuze plicht omdat we een verplichting hebben onze eigen cultuur te verdedigen en te behouden. En wapens zijn hierbij absoluut onmisbaar.

Als een volk aangevallen wordt, hebben wij dus ook de plicht om wapens te fourneren zodat dit volk zich kan verdedigen. Geen wapens leveren zou wreedheid en onmenselijkheid betekenen. Wij moeten vervolgden uit de handen van hun belagers redden. Inderdaad: we kruipen tergend langzaam richting een mooiere toekomst. Maar het is helaas nog steeds soms een hel op aarde. Maar we zullen het ‘schaffen’.

Een van de namen van G'd is Shalom, vrede. Uiteindelijk zal Micha’s profetie waarheid worden: “Zij zullen hun zwaarden in ploegscharen veranderen en hun speren in sikkels. Geen natie zal een zwaard tegen een andere opheffen, en zij zullen voortaan geen oorlog meer voeren. Ieder zal wonen onder zijn wijnstok en onder zijn vijgenboom, want niemand zal hen bang maken. Want de mond van de Heer heeft gezegd” (Micha 4:1-4).