| Amalek de gebeten hond |
| Publicatiedatum: zondag 05 maart 2023 |
Auteur: Opperrabbijn Evers | 1.204 keer gelezen |
|
|
| Opperrabbijn R. Evers, Poeriem » |
|
|
 Herinner wat het volk Amalek het joodse volk – 3335 jaar geleden – aandeed.
Onberedeneerde haat
Ik heb altijd het gevoel gehad, dat Hitler afstamt van Amalek. Amalek reisde 1600 kilometer om het Joodse volk, dat zojuist uit Egypte getrokken was, te vernietigen. Niet, dat de Joden de Amalekieten ook maar iets misdaan hadden. Amalek koesterde een onberedeneerde haat. Vandaar dat Hasjeems, G’ds reactie ook extreem is: “Omdat Amalek de hand heeft durven opheffen tegen de troon van Hasjeem, G’d, zal G’d strijd voeren tegen Amalek, in alle komende generaties.’ (Exodus 7: 16).
G’d beproefd
Direct na de doortocht door de Rietzee valt Amalek aan. Amalek kwam niet zomaar. De Joden hadden G’d beproefd: `Is G’d in ons midden of niet? (ibid. 17:7). Rasjie (1040-1105) legt de opeenvolging uit. De Joden klaagden. Amalek was G’ds educatieve reactie. Rasjie: `De episode met Amalek komt na hun ondankbare reactie om duidelijk te maken, dat Ik steeds in uw midden ben en dat Ik voor al jullie behoeften zorg. Jullie vragen je dan nog steeds af of `G’d in ons midden is of niet’? De hond (Amalek) zal komen om jullie te bijten. Dan zullen jullie Mij aanroepen om hulp en zullen jullie weten waar Ik ben.
Gelijkenis
Men kan het vergelijken met een vader, die op weg zijn zoon op zijn schouder draagt. De zoon wil dan eens dit en dan weer dat. De vader vervult continu de wensen van zijn zoon. Op een goed moment komen ze iemand tegen. Zittend op vaders schouders roept de zoon naar de tegenligger: `Heeft u mijn vader ergens gezien?’. Zijn vader riep verontwaardigd: `Weet jij niet waar ik ben?’. Pa zette zoonlief op de grond, de hond kwam langs en beet hem”.
Moraal van het verhaal: we moeten niet alleen op andermans onrecht maar ook op ons eigen gedrag letten.
Amalek is de anti-G’d kracht. Amalek vertegenwoordigt in psychologische zin de twijfel. Het woord Amalek is in getallenwaarde 240, gelijk het Hebreeuwse woord `safeek’ – twijfel. Door twijfel verdwijnt G’d uit het mensenleven. Men ziet niet meer hoe G’d de wereld en ons persoonlijk leven leidt. Twijfel slaat om in haat. Men gaat het G’ddelijke in de wereld en in zichzelf haten. Dat is de bron voor de jiddisje zelfhaat.
De eerste joodse koning Sjaoel
De Haftara, het stukje uit de Profeten, dat wij na de Tora lezen, vertelt het verhaal van de eerste Joodse koning, Sjaoel, die de opdracht krijgt Amalek uit te roeien. Sjaoel was een lange, knappe man, een eminent geleerde, een heilige die alle geboden van G’d punctueel naleefde en veel tsedaka (liefdadigheid) gaf. Toch faalde hij door twijfel: “De Tora hecht grote waarde aan ieder mensenleven. Als er ergens een lijk gevonden wordt, moet een hele procedure in gang gezet worden met de rechters van het Sanhedrien, de Hoge Raad en de ouderen van de dichtstbijzijnde stad en wordt een kalf gebracht in een onvruchtbaar dal om deze moord te verzoenen. En ik ben nu op weg naar een genocide. Er zijn zeker onschuldige mensen onder hen. Ook alle dieren van Amalek moeten dood. Dit is te erg! Waar is ons medelijden?”. Vertwijfeld bond Sjaoel de strijd aan met Amalek.
Sjaoels twijfel leidde tot de geboorte van Haman
Sjaoel liet het beste vee in leven om te offeren aan G’d. De oorlogsbuit werd niet totaal vernietigd. Ook doodde hij koning Agag van Amalek niet direct. Hij wilde nog een nachtje slapen over zijn doodvonnis. Juist in die ene nacht zag koning Agag zijn kans schoon om nog voor nageslacht te zorgen. Uiteindelijk kwam daar Haman, de Agagi, uit voort, die probeerde het Joodse volk met wortel en al uit te roeien in de tijd van koningin Ester, Mordechai en koning Achasjwerosj. Het was hem dan ook bijna gelukt, ongeveer 2500 jaar geleden in Medië en Perzië.
In Amaleks traditie
Ik heb altijd het sterke gevoel, dat Amalek de kracht is, die ons totaal lichamelijk wil uitroeien, de ‘Endlösung’. Of de Joden zich nu sjmadden of niet – denk aan het geval van Edith Stein - Amalek wil het Joodse lichaam uitroeien. Daarom denk ik, dat ook Hitler in de traditie van Amalek stond.
©Opperrabbijn Evers 2023
|
|
|