Vrijheid van deze wereld is losbandigheid Een bekende hedendaagse rabbijn Ilah w'aloel en ratzo wesjoev zijn de kabbalistische begrippen voor Yin Yang. Dat geeft de conflicten van alle begrippen weer. Men heeft geen moeite met de tegenstelligheid op deze wereld en persoonlijke levens. Het is voor ons een vanzelfsprekendheid. Toch schijnt niet gelovigen onbegrip te hebben in de ilah w'aloel tussen vrijheid van keuze en het afleggen van je eigen wil. Het leven is een worsteling tussen de tegenstellingen. Maar wat is de eigenschap van deze worsteling?
We trachten een balans tussen de tegenstrijdigheden te vinden. Volgens RaMBaM (Hilchot De'ot) is het zoeken van de balans tussen tegenpolen de sleutel van het succes in het leven.
Een praktijkvoorbeeld is in de liefde. Een vrouw laat zich op handen dragen wanneer zij versierd wordt. Dit is het ene uiterste. Het andere uiterste dat op hetzelfde moment speelt is, is dat zij op haar hoede is zodat er geen misbruik van haar gemaakt wordt. Deze twee tegenstrijdigheden vallen op hetzelfde moment. Er is een verbale romantisch moment, maar er kan geen misbruik gemaakt worden van dat moment. De twee factoren zijn weer twee tegenpolen van de man, de tegenstelling van de vrouw. De vrouw laar zich op handen door de man dragen. De man geeft hierdoor positieve aandacht die zij graag consumeert. Ondertussen heeft zij de voelsprieten op zodat de man in zijn verliefdheid niet de vrouw gaat overheersen. Hij consumeert de non-verbale waarschuwing die de vrouw geeft. De balans is het allerbelangrijkste. Een voorbeeld van een slechte balans: wanneer een kind op een te vroege leeftijd onafhankelijkheid verliest. Anderzijds moeten we uitkijken het kind niet verstikken met te veel bescherming. Ouders moeten niet te dominant zijn of een kind stront verwennen door alles maar toe te laten.
Deze zoektocht naar balans geldt in alle betrekkingen, situaties, begrippen, enz. Op de jesjive leert men dat een goede student iemand is met een goede basis, geen briljante intellect. Het moet iemand zijn die kan zitten en luisteren. Maar ondertussen moet de leerling zijn eigen leraar zijn. Ook hierin wordt een balans verlangt.
In onze persoonlijke levens brengt onze oneindige ambities ons tot zelfvernietiging, maar te weinig initiatief leidt tot luiheid.
Het Kabbalistische concept ratzo wesjoev uit zich als volgt. Enerzijds wilt de ziel zich losmaken van het lichaam waarin het gevangen zit en anderzijds weet de ziel wat zijn taak is door een lichaam leven te geven die op zijn beurt enerzijds heel materialistisch kan reageren en anderzijds weer te verlangen naar spiritualiteit. Wat was er eerder: de ziel of het lichaam? Zijn wij spirituele wezens met lichamen, of lichamelijke wezens met een ziel? Betreffende de dualistische natuur van G'd, kun je lezen in de theorie van de Tsimtsoem. De natuur is een deel van Hasjem, maar niet Zijn Totaliteit. Deze eenheid komt pas echt tot zijn recht in de komende messiaanse tijdperk, de Olam haba. De Tsimtsoem - dat nu het masker van Hasjem in de schepping vormt - zal weggenomen worden. Zoals Hasjem wenst en toestaat zal Hij Zijn eindige en oneindige krachten in de Messiaanse tijd zichtbaar in eenheid werken.
Nu ken de mens diep in zijn hart een onverzadigbare behoefte die wij proberen te vullen met materialisme en atheïstische zelfingenomen gedachtegoed. Maar in feite verlangt de mens naar de Masjiach. Een stukje voldoening kunnen we daarom ook alleen vinden in onze Torastudies. Deze Messiaanse verlangen van eenheid komt omdat we naar Zijn Evenbeeld zijn geschapen. Hasjem bezit deze dimensies, dus wij ook. Van Zijn kant vindt Zijn eindige en oneindige Eenheid op macrokosmische niveau plaats en die van ons op het microkosmische niveau: de man en vrouw vindt bij elkaar hun verloren helften. Alleen in het Messiaanse tijdperk zal er een eenheid zijn in alle tegenstellingen: keuzen en overgave, liefde en angst, Tora en mitswot, assertiviteit en passiviteit, man en vrouw, gever en ontwikkelaar, beloning en straf. Het Messiaanse tijdperk is de belofte van Hasjem dat deze tijd een harmonie zal zijn tussen Hem en Zijn Schepping. Er zal geen spanning meer zijn tussen de ENE onzichtbare G'd en Zijn eindige wereld, waarin nu de bewoners zo van Hem afhankelijk zijn en ondertussen zo tegen Zijn wil handelen. Dat zal ook niet meer voorkomen. De ziel streeft daarom ernaar om de ware dienst van Hasjem uit te voeren, daardoor vervullend de wil van Hasjem en hier creërend een Dirah BeTachtonim, een woonplaats voor G'ddelijk in deze wereld... Dit allemaal in ogenschouw genomen verklaart de reden waarom RaMBaM zijn elfde en twaalfde principe van het Joodse geloof op elkaar laat volgen: - 11. Beloning en straf
- 12. De Messiaanse verwachting
Hasjem sluit de ene niet uit van de ander. Zodra iemand realiseert de spanning en krachten dat op diverse bestaansniveaus werken - Hasjem, het universum, Schepping, Jodendom, sexen en in onszelf zal hij voor een oplossing en syntheses zoeken. Hij zoekt - middels Toralessen - naar de Messiaanse verlossing en epoch. Hij zal dan G'd als prioriteit erkennen. |