Rosj hasjana, begin van de Schepping. Rosj betekent namelijk niet alleen ‘hoofd', maar ook ‘belangrijkste'.
Jom Toera, dag van de Sjofar (bazuin). Dit n.a.v. Wajjikra (Lev.) 23:24; Sjemot (Ex.) 19 :19: Amos 3:6. Dit gebeurt tijdens een belangrijke gebeurtenissen zoals tijdens de komende eindstrijd tussen Israël en haar vijanden, tijdens de terugkeer van de ballingen, bij de herbouw van de Tempel, heeft belang bij aanwezigheid van G'ds Sjèchinah, G'ds Glorie èn bij de aankomst van de Mashiach. In 1967 was een moment dat men ook de sjofar liet klinken toen men de Klaagmuur naderde. De sjofar wekt ons uit onze geestelijke slaap, jezelf bezinnen, geen tijd verspillen aan onbelangrijke dingen.
Jom hazikaron: het herinneren aan de aanwezigheid van G'd
Jom hadien: Dag des Oordeels
Laatste week van de maan Elloel (augustus/september) wordt voor het ochtendgebed, de Sjachariet, de Selichotgebeden ingelast. Dit doet men vanaf de zaterdag voor de Rosja hasjana. Hier wordt om vergeving van zonden gevraagd. Wajjikra (Ex.) 34:6-7 is hierin erg belangrijk: De Here ging aan hem voorbij en riep: Here, Here, God, barmhartig en genadig, lankmoedig, groot van goedertierenheid en trouw, die goedertierenheid bestendigt aan duizenden, die ongerechtigheid, overtreding en zonde vergeeft; maar de schuldige houdt Hij zeker niet onschuldig, de ongerechtigheid der vaderen bezoekende aan kinderen en kindskinderen, aan het derde en vierde geslacht. Dit zijn de 13 attributen van G'd, Zijn attributen van Genade (Chesed). Deze Selichotgebeden worden tot en met Jom Kippoer (Grote Verzoendag) gebeden. Alleen opzeggen is niet voldoende, ze moeten ook in onze levensstijl terug te vinden zijn! Je kan ze wel opzeggen, maar als je ze zelf niet naar je naaste uitvoert, dan zal G'd naar alle waarschijnlijkheid dit ook niet bij jou doen.
Tijdens Rosj hasjana mag men niet werken (melacha, verbod op werk). Men mag wel eten klaarmaken, spullen dragen en vuur aanmaken. Het feest duurt twee dagen. Je moet je van te voren echt opmaken in die zin: we moeten gewassen en wel en in mooie kleren gestoken aan de feesttafel zitten. De man moet sieraden en nieuwe kleren voor de vrouw kopen. Kinderen worden met cadeautjes verwend. Ondertussen is de challasbrood gebakken, die in dit geval rond moet zijn, omdat dit de kroon van G'ds Koningschap symboliseert.
Net als met de Sjabbat, steekt de vrouw ongeveer een half uur voor zonsondergang de kaarsen aan, maar op de tweede dag, wordt die een half uur na zonsondergang gedaan. Het feest wordt ingewijd met de kiddoesj, de zegenwens over de wijn: Baroech ata Adonaj, Eloheinoe, Melech haolam, bore pri hagafen. Gezegend zijt Gij, Eeuwige, onze G'd, Koning van het Heelal Die vrucht van de Wijnstok draagt. Na een aantal berachot (zegenspreuken), dopen wij een stukje appel in honing, zeggende: Sjana tóva oemetoeka! Moge het een goed en zoet nieuwjaar zijn. Vervolgens lezen wij teksten die betrekking hebben op de Rosj Hasjana:
Op de derde dag, bij het aanbreken van de morgen, donderde en bliksemde het. Een donkere wolk hing om de berg en het zware geluid van een ramshoorn weerklonk. De mensen in het kamp beefden van schrik. Mozes leidde hen het kamp uit, naar G'd. Zij stelden zich op aan de voet van de berg. De Sinai was geheel in rook gehuld, want de Heer was in vuur neergedaald op de berg. De rook steeg op als uit een oven en de hele berg trilde hevig. Het geluid van de ramshoorn werd steeds sterker. Mozes sprak en G'd antwoordde hem in de donder. De Heer daalde af, naar de top van de Sinai. Hij riep Mozes daarheen te komen en Mozes klom naar boven.... G'd bestijgt zijn troon, het volk juicht hem toe, de ramshoorn klinkt. Zing voor G'd, zing hem toe, zing voor onze koning, zing hem toe. G'd is koning over heel de aarde, huldig hem met liederen.... Blaas op de trompet en de hoorn en juich voor de Heer, onze koning.... Blaas op de ramshoorn, bij nieuwe maan, bij volle maan, bij elk feest dat we vieren. Dat is wet in Israël, een bevel van de G'd van Jakob...
Alle volken op aarde: Kijk uit naar het teken op de bergen, let op het schallen van de ramshoorn... In die dagen wordt er op de grote ramshoorn geblazen: wie naar Assur verbannen zijn of naar Egypte verdreven, komen naar de heilige berg in Jeruzalem en buigen zich in aanbidding voor de Heer... De Heer verschijnt boven zijn volk, zijn pijlen flitsen als de bliksem. G'd, de Heer, blaast op de ramshoorn, in een zuiderstorm trekt hij op. De almachtige Heer beschermt zijn volk. De Israëlieten vernietigen hun vijanden, met slingerstenen breken zij hun kracht. Hun bloed drinken zij als wijn, tot zij vol zijn als een offerschaal; zij raken met bloed besmeurd als de hoeken van het altaar...
Ook lezen wij één groot gebed: de Amida (het staan, is het dagelijks gebed) voor Rosj hasjana. Deze bestaat uit drie componenten:
Malchoejot, Koningschap, Awienoe Malkenoe (onze Vader, Onze Koning) is een heel belangrijk gebed waar wij onder meer vragen het inschrijven in het boek des levens, Sefer hachajim.
Zichronot: Gedachtenissen. We erkennen zijn soevereiniteit en vragen om herinnering van de momenten dat mensen zoals Noah en Joden beschimpt werden. Wij vragen om rechtspraak van de Allerhoogste Koning, Geprezen is Hij: BARUCH HU. We vragen om vergeving van zonde en beroepen ons op Zijn midat harachamiem, Zijn eigenschap van Genade, Chesed.
Sjofarot. Bazuinen.
Zoals al aangegeven wordt tijdens Rosj hasjana op de sjofar geblazen. Dit gaat als volgt: Tijdens het blazen van de sjofar op Rosj hasjana merken wij op dat er drie verschillende geluiden zijn te onderscheiden (de 4e is hetzelfde als de eerste):
Tekia: één langgerekt geluid. Oproep tot bezinning: G'd is almachtig. G'd is de Schepper. G'd onderhoudt alles en iedereen. G'd is de toezichthouder. Kortom, G'd is de Koning van het Universum. Deze G'd wordt met de Tekia gekroond tot Koning. In de Joodse traditie is de koning een dienende factor binnen het volk. RaMBaM (Maimonides) zei terecht: Zijn wetten en verordeningen zijn alleen maar ten goede van zijn volk, niet voor hemzelf (Wetten voor Koningen 2:6). In de Tuin van Eden was het eerste wat Adam deed G'd tot Koning uit roepen. We worden teruggeworpen naar de essentie: G'd, Koning van het Heelal, Hij die alles bestuurt. RaMBaM voegt daar één belangrijke kwalificatie aan toe: Het is niet voldoende dat G'd mijn Koning alleen is. Zolang de hele mensheid G'd niet als Koning erkent, dan mankeert er iets aan mijn eigen relatie met G'd. Een deel van mijn liefde voor de Almachtige is alle mensen ertoe te brengen om Hem te accepteren als Koning. Dat is natuurlijk een een uitdrukking van mijn diepe bezorgdheid voor anderen. Maar het raakt ook de manier waarop ik G'ds alles omvattende Koningschap ervaar.
Sjewariem: drie middellange, huilende klanken. Geeft het geluid van ons huilende hart. Het verlangen naar erkenning en verder te groeien met Hem en Hem in jou. Dit is het moment dat de zielen voor G'ds troon staan en onszelf kunnen zijn zonder de aardse barrières. Daarnaast is de Sjewariem een oproep tot de vernietiging van het kwaad.
Teroea : 9 snelle korte stoten. Het wakker schudden uit onze geestelijke gesluimer en het houden van een spiegel voor onze eigen persoon. G'd wilt dat wij alle kansen die wij van Hem krijgen beter te doen, in alle facetten maximaal te gebruiken. We hoeven niet zoals Awraham Awinoe (Abraham onze vader) of als Mosjé Rabbeinoe (Mozes onze leraar) te zijn. Je wordt beoordeeld naar wat jijzelf had kunnen bereiken en wat je in werkelijkheid bereikt hebt. Maar we realiseren te gelijkertijd dat we G'd niet om tuin kunnen leiden. Hij weet en ziet alles en kent jou als geen ander.
Speciale nieuwjaarswensen worden voor de eerste avond van Rosj Hasjana uitgewisseld: "Moge u/je worden ingeschreven en bezegeld voor een goed jaar."
Tegen een man: Lesjana tova tikateev wetechateem.
Tegen een vrouw: Lesjana tova tikatevie wetichatemie.
Tegen een echtpaar: Lesjana tova tichtevoe wetichtemoe.
Tussen Rosj Hasjana en Jom Kippoer, kennen wij de ontzagwekkende dagen: de Jomiem hanora'iem. Dat zijn 10 dagen van berouw. M.a.w. over twee weken hebben wij weer feest!
