Nadat het ijzeren gordijn twintig jaar geleden werd opgeheven gebeurde er iets verassends. Duizenden mensen die als niet-Joden waren opgevoed, begonnen zich te realiseren dat zij eigenlijk Joods waren. Polen kent veel van dit soort verhalen. Tijdens de Holocaust en het Communistische Bewind verborgen veel Joden hun identiteit en zelfs na de val van het Communistische Bewind bleef dat zo. Op het sterfbed onthulde sommige de ware identiteit aan hun kinderen of kleinkinderen. Andere mensen ontdekten het doordat zij oude familie archieven doorzochten of door andere middelen.

Wanneer zij eenmaal hun Joods-zijn ontdekte, wende sommige mensen naar de Amerikaanse rabbijn Michael Schudrich die sinds 2004 hoofdrabbijn in Polen is. Rabbijn Schudrich heeft een groot aantal Joden begeleid; terug naar het Tora-Jodendom. Zij wenden zich tot hem voor oriëntatie en de richting en hij probeerde hen weer trots te zijn op hun erfgoed/identiteit die zolang verborgen was geweest.

Een aantal jaren geleden kwam Zbiszek een 52 jarige man uit Bialystock naar het kantoor van de rabbijn in Warschau. Zbiszek vertelde aan de rabbijn dat zijn moeder vier maanden eerder was overleden. Op de begrafenis werd Zbiszek benaderd door een aantal buren met schokkend nieuws. Deze vrouw die hem had groot gebracht was niet zijn biologische moeder. De buren vertelde Zbiszek dat hij van geboorte Joods was. In 1942 werden de Joden in Polen uitgeroeid. Zbiszek werd door zijn Joodse ouders ter adoptie aan een vrouw afgestaan voor het geval zij zouden werden vermoord. Zijn biologische ouders overleefde de Holocaust niet en de vrouw voedde Zbiszek als haar eigen zoon op. Tijdens de oorlog had zij haar eigen leven geriskeerd en daarom wilde ze niet dat hij de waarheid wist. Ze zweerde de buren tot geheimhouding en plichtsgetrouw zwegen zij 5 decennia lang. Nu dat ze was overleden, besloten de buren dat het tijd werd om de waarheid te onthullen. Toen Zbiszek het nieuws hoorde wist hij niet wat hij moest doen. Moest hij als christen blijven leven, zoals hij was opgevoed of moest hij het Jodendom omarmen waar hij niks van afwist?

Zbiszek besloot om als een trotste Jood te gaan leven, alleen wist hij niet hoe. Dus zodoende kwam hij in het kantoor van rabbijn Schudrich terecht op zoek naar antwoorden. Zbiszek vertelde de rabbijn dat het hij zich schuldig voelde dat hij geen "Joodse doop" had gehad. Rabbijn Schudrich bracht zijn angsten tot bedaren en leerde hem de basis van het Jodendom. Zbiszek studeerde een aantal jaren samen met de rabbijn en woonde de lessen in de gemeenschap bij. Vandaag de dag gaat hij door het leven met de naam Zecharya Asher en is hij een actief lid van de Pools Joodse gemeenschap.

Een ander uniek verhaal is dat wel van Pawel Bramson. Hij werd als katholiek opgevoed. In zijn tienerjaren sloot hij zich aan bij een skinhead bende. Hij was erg anti-joods, antizwart en antizigeuner. Op achttien jarige leeftijd trouwde hij met zijn katholieke schoolvriendin en mede skinheadlid. Ze kregen twee kinderen. Vier jaar later besloot zijn vrouw om de prangende vragen te onderzoeken die zij had vanuit haar familie had. Uiteindelijk ontdekte zij dat haar grootouders aan moederskant op de lijst stond van Warschau Joden samen met de grootouders van moederskant van haar man.

Het nieuws schokte Pawel. De Joden die hij altijd had uitgescholden waren eigenlijk zijn eigen mensen! Zijn vrouw besloot om zich aan Sabbat maaltijden te houden en introduceerde ander mitzvot in hun huis. Pawel confronteerde zijn ouders en hoewel zij de waarheid erkende gereageerde zij met een gevoel van onbehagen. Zij zette Pawel zelfs onder druk om zijn vrouw erop aan te dringen te stoppen met het houden van Sabbat en dat zij het Jodendom de rug toe moesten keren. De ouders hadden het Jodendom voor hun kinderen verzwegen uit angst voor antisemitisme en het religieuze leven die zijn vrouw was begonnen zagen zij als een groot gevaar.

Het duurde lang voordat Pawel de realiteit van zijn identiteit accepteerde. Hij heeft ermee geworsteld en was niet zeker of hij het Jodendom wel wilde omarmen of niet. Maar uiteindelijk besloten hij en zijn vrouw als orthodoxe Joden te gaan leven. Pawel gaat nu met de naam Pinchas door het leven en studeert om schochet (ritueel slachter) te worden.

Pawel heeft drie broers en een daarvan is zijn tweeling broer. De tweeling broer gelooft nog steeds in vele antisemitisme mythes die Pawel nu afwijst. Toch is zijn broer in kleine dingen door Pawel religieuze groei beïnvloed. Op een vrijdag avond probeerde zijn tweelingbroer hem te bellen op zijn mobiele telefoon, maar kom hem niet bereiken. Hij probeerde hem daarna in de synagoge te vinden, maar daar was Pawel daar ook niet. Die vrijdagnacht waren er negen mannen aanwezig en kwamen zij een man te kort voor de minyan. Toen zijn broer de synagoge binnen ging, vroeg de rabbijn Schudrich of hij wilde blijven als tiende man. De broer zei ja.

Zo gaat de wedergeboorte van Joden in Polen. Zelfs als Joden zover verwijderd zijn van het Jodendom en dat er geen connectie met het Jodendom lijkt te bestaan, blijft er toch nog een kleine vonk van het Jodendom in wonen. Met de goede impuls kan dat vonkje ontbranden tot een mooi vuur van een trotse Joodse ziel.

©Chabad.org 2010