De heropbouw van de dynastie in Israël

de huidige rebbe van Belz

Rebbe Aharon, die zijn vrouw, kinderen, kleinkinderen en schoonouders door toedoen van de Nazi's had verloren, vestigde zijn rabbinaal hof in Tel Aviv, waar reeds een kleine Chassidische gemeenschap aanwezig was. Rabbijn Mordechai had evenals Rebbe Aharon zijn vrouw en dochter verloren. Beiden hertrouwden, maar alleen Rabbijn Mordechai kreeg in 1948 nog een zoon, Yissachar Dov Rokeach (II). Rabbijn Mordechai overleed een jaar later op amper 47 jarige leeftijd. Rebbe Aharon nam de zoon van zijn broer onder zijn hoede en voedde hem op als toekomstige opvolger en leider van de dynastie van Belz.

Rebbe Aharon werd in Israël een gewaardeerde leraar van de Torah. Hij legde de grondslag voor de verspreiding van de Chasidus van Belz door de oprichting van scholen en Yeshives (talmudscholen) in Bnei Brak, Tel Aviv,en Jeruzalem. In 1950 verplaatste de Rebbe zijn Beth Din (rabbinaal hof) naar Katamon, een buurt van Jeruzalem, en vestigde daar een yeshivah. Teneinde zijn activiteiten nog verder uit te breiden maakte hij plannen voor een grote yeshivah en studiezaal in de binnenstad van Jeruzalem, op een heuvel achter het oorspronkelijke ziekenhuis van Shaarei Tzedek. De eerste steen werd gelegd in 1954 en het gebouw werd in de zomer van 1957 in gebruik genomen. Rebbe Aharon stierf een maand later, in de wetenschap dat zijn levenswerk was voltooid.

Vele duizenden bewonderaars volgden zijn kist naar zijn laatste rustplaats in Jeruzalem. Zijn neef, Yissachar Dov, was toen negen jaar oud. Voor de volgende negen jaar had de beweging dus geen actieve Rebbe. Yissachar Dov huwde op 17 jarige leeftijd met de dochter van de Rebbe van Vizhnitz, Rabbijn Moshe Yehoshua Hager, en verhuisde naar Bnei Brak in Israël, teneinde dicht bij zijn nieuwe schoonvader te zijn. Een later jaar keerde hij terug naar Jeruzalem en nam op 18-jarige leeftijd de leiding van de beweging van Belz op zich.

Een klein percentage van Chassidim van Belz was niet akkoord met de benoeming van Rabbijn Yissachar Dov als Rebbe en wenste een andere verwant, de Grote Rebbe van Machnovka, als nieuwe rebbe van Belz waardoor er een tweede, kleinere, strekking van Belz kwam.

Belz vandaag
Rabbijn Yissachar Dov Rokeach heeft sinds 1966 toegezien op zowel de uitbreiding van onderwijsinstellingen van Belz als de groei van de Chassidische bevolkingsgroepen in Israël, de Verenigde Staten en Europa.  Net zoals andere Chassidische organisaties, heeft de gemeenschap van Belz een verscheidenheid van zelfhulporganisaties opgericht, met inbegrip van een van de grootste belangenorganisaties voor patiënten, een gratis medisch adviescentrum en een betaalbare kliniek in New York. Ook Antwerpen kent een grote Belzer gemeenschap die sholen, yeshivoth en vrijwilligersorganisaties uitbaten.

De nieuwe Rabbijn heeft reeds van bij het begin van zijn aanstelling een, naar Chassidische normen, revolutionaire politiek van toenadering tot de seculiere regering van Israël gehad. Onder de benaming van de Israëlische politieke partij  "Agudat Israël" stuurde hij afgevaardigden naar de Knesset en gaf zijn volgelingen opdracht te gaan stemmen bij de algemene verkiezingen.

De Satmer Chassidische gemeenschap was het daar niet mee eens. Activisten van Satmer verzamelden handtekeningen van belangrijke leden van hun gemeenschap om de huidige Belzer Rebbe aan te klagen en te verbannen. Deze episode leidde tot een breuk tussen de gemeenschappen van Belz en Satmer.

Het wereldcentrum van Belz

De Grote Synagoge van Belz in Jeroesjalajiem

Rabbijn Yissachar Dov stond in de jaren ‘80 aan de basis van plannen voor een reusachtige synagoge die in de "Kiryat Belz" buurt van Jeruzalem moest worden opgericht. Het gebouw, dat een aparte ingang voorzag voor elke van de vier straten van de heuvelige buurt, zou een vergrote replica worden van het gebouw dat de Sar Shalom, de eerste Rebbe van Belz, had gebouwd. Het zou alsmede een grandioos hoofdheiligdom, ook enkele kleinere studiezalen, zalen voor huwelijk en Bar Mitzvahs, bibliotheken, en andere gemeenschappelijke faciliteiten omvatten. De fondsen voor dit ambitieuze project werden verschaft door Chassidim van Belz, aangevuld door diverse fondsenwervingen gedurende de jaren ‘80 en ‘90.

Net zoals de originele synagoge vergde de nieuwe "Beis HaMedrash HaGadol" (de grote Synagoge), die nu de noordelijke skyline van Jeruzalem overheerst, een bouwperiode van 15 jaar. Ze werd in het jaar 2000 ingewijd. De hoofdsynagoge geeft plaats aan 6000 gelovigen, een reusachtige ark bevat meer dan 100 torah rollen en de negen enorme kandelaars bevatten elk meer dan 200.000 stukken Tsjechisch kristal. De eenvoudige houten stoel en de lessenaar die door Rabijn Aharon werden gebruikt toen hij in 1944 in Israël aankwam, worden op de ereplaats naast de ark in een glazen kast bewaard. Ze vormen zo een schril contrast met de pracht en praal van de majestueuze synagoge.

©Joods Actueel 2007