Is roken toegestaan voor Orthodoxe Joden?
Adam Dickter, een columnist voor het Amerikaanse Jewish Week schreef onlangs volgend artikel naar aanleiding van het rookverbod, ook op straat, in New York. In New York, waar een hechte orthodoxe Joodse gemeenschap resideert is het sinds kort verboden om zelfs in openlucht, zoals in parken of op het strand een saffie op te steken. Hoe zit dat met de Joodse visie op roken?

Hoe komt het dat ultraorthodoxe Joden die soms, voor buitenstaanders, tot in het absurde elk aspect van het leven zoeken te regelen de andere kant uitkijken als het op roken, tabagisme luidt de medische term, aankomt. Hoe verklaren dat het eten van een puddinkje, waarin melk zit verwerkt, vlak na het verorberen van een smakelijke biefstuk voor G’d een zwaardere inbreuk zou zijn dan het moedwillig inpompen van giftige stoffen in de longen die ook omstaanders kunnen aantasten en meer dan waarschijnlijk zelfs schadelijk zijn voor toekomstige kinderen?

Het is niet ongebruikelijk dat orthodoxe, haredische of chasidische mannen, vaak Yeshiva-studerenden in het openbaar staan te roken, zelfs in het bijzijn van hun kinderen. Een oud-leerling herinnert zich hoe in Jeruzalem de rabbi’s niet alleen zelf duchtig paften maar hun sigaretten gul deelden met hun studenten.

De afgelopen decennia zijn de nefaste effecten van het roken op de gezondheid overvloedig aangetoond, toch lijken deze inzichten niet in de praktijk van sommige Joodse gelovigen te zijn doorgedrongen.
Toegegeven, de rabbinale raad van Amerika’s Va’ad Halacha verklaarde reeds in 2006 dat roken duidelijk en ontegensprekelijk door de Halacha – dat is de Joodse levensleer – verboden is en wel “voor iedereen die geeft om de Thora en de eigen gezondheid.” In hoeverre dit advies wordt opgevolgd moet nog blijken.

“Veel vooraanstaande rabbi’s roken zelf, het verbannen van het roken is dan ook niet evident’, aldus dr. Edward Reichman, professor dringende geneeskunde aan het ‘Albert Einstein College of Medicine’ te New York die daarenboven ook rabbi is. Dr. Reichman bestudeerde zowel de Halacha als medische onderwerpen en hij is er rotsvast van overtuigd dat roken tegen de Halacha ingaat. Vaak wordt verwezen naar de vele Joodse rokers die des ondanks zeer oud worden. Een team van onderzoekers gaat nu na of er bij Ashkenazische Joden, rokers en niet-rokers een zekere genetische voorbestemdheid is. “Het zou interessant zijn om te zien of er een genetische test kan komen om te zien wie vatbaar is voor longkanker.”, aldus dr. Reichman, “maar met de huidige stand van zaken is het onverantwoord om roken te aanvaarden.”
De zondaar liefhebben maar de zonde veroordelen is hier misschien van toepassing. Een vereniging van rabbi’s verwoordde het als volgt: “Het is enerzijds belangrijk om te benadrukken dat de Halacha het roken verbiedt maar anderzijds mogen we hen die worstelen met het roken niet veroordelen. We moeten hen integendeel helpen in hun zoektocht naar lichamelijke en geestelijke gezondheid.”

Rabbi’s, leerhuizen en religieuze organisaties kunnen een belangrijke rol spelen om een gezondere levensstijl te bevorderen – meer beweging, minder alcohol, gezonde stressbeheersing en kiddushtafels (de lekkere maaltijd die op Sabbat wordt opgediend) die niet overladen zijn met vet en zout. De beste manier om hier een begin mee te maken is een veroordeling van slechte gewoontes die met de thora in strijd zijn en de door G’d gegeven goede gezondheid schaden . Misschien moet er een wereldwijde Joodse rookstop worden georganiseerd. Waarom niet starten op een zaterdagavond als de Joodse gelovigen die de Sabbat in ere houden er toch al een stop van 25 uren hebben opzitten. Een Joodse ex-roker getuigt dat zijn rookstop een stimulans was om nauwgezetter de minyan – de Joodse religieuze samenkomst – bij te wonen.

Mocht het in het openbaar gezien worden van het kopen of roken van sigaretten met dezelfde afkeuring bejegend worden als het eten in McDondald’s of het autorijden op Sabbat, zouden vele levens kunnen gered worden.

©Joods Actueel 2010/2011