Aangekomen in Charan rolde Ja’akov de steen van de bron en “kuste hij Racheel en verhief hij zijn stem en huilde” (29:11). Waarom huilde Ja’akov? Rabbiner S.R. Hirsch (19de eeuw, Duitsland) verklaart: ”Wie weet hoelang hij heeft gezworven nadat hij zijn ouderlijk huis had verlaten? Eindelijk zag hij een nichtje dat hem deed denken aan zijn moeder”. De tranen van Ja’akov wijzen op de ingetogenheid van de kus. Racheel wist zich hiermee waarschijnlijk niet goed raad. Wellicht is dit de reden waarom Ja’akov zijn gedrag uitlegde door haar zijn familierelatie te vertellen (29:12).
Rasjie verklaart het anders: “Ja’akov liet zijn tranen de vrije loop omdat hij voorzag dat Racheel niet met hem in de Machpela begraven zou worden”. Rasjie’s tweede verklaring luidt, dat hij huilde omdat hij met lege handen aankwam: “De dienaar van mijn grootvader Awraham bracht nog ringen, armbanden en allerlei gaven mee oor Riwka, terwijl ik met lege handen arriveer”.

Rachel weent om haar kinderen
Eerst spreekt Rasjie over een profetische visie, terwijl zijn tweede verklaring Ja’akovs armoede benadrukt. Rabbi Joseef Salant (20ste eeuw, Israël) wijst ons op de Talmoed (B.T. Megilla 13b). Ja’akov deed Racheel direct een huwelijksvoorstel! Omdat hij zich op dat moment op een hoog spiritueel niveau bevond, werd hem direct ook het verloop en het einde van de relatie geopenbaard. Racheels begrafenis in Betlehem was bedoeld als troost voor de toekomstige ballingen, die op weg naar de Babylonië (586 v.d.g.j.) langs het graf van Racheel zouden trekken.
Racheel zou dan voor hun welzijn en behoud kunnen dawwenen (bidden). Dat was de werkelijke reden voor Ja’akovs tranen. Maar hoe zou Ja’akov vlak na zijn huwelijksvoorstel Racheel kunnen uitleggen, dat hij huilde om haar dood? Daarom geeft Rasjie een tweede verklaring, die aan het begin van hun relatie zijn tranen als een meer wereldse uitleg zou verklaren: het gebrek aan middelen om haar ook werkelijk te huwen en te onderhouden. Toch blijft de vraag of te weinig cadeaus de werkelijke reden was voor de tranen van Ja’akov.

Geen middelen
Rasjie voegt aan zijn tweede verklaring toe, dat ‘Een arm mens beschouwd wordt als een dode’. De Maharal van Praag (16de eeuw) legt uit waarom dit zo is. Alle levensvormen kunnen zichzelf bedruipen zonder ondersteuning van anderen, behalve de mens. Als iemand arm is kan hij alleen van de liefdadigheid van anderen leven. Daarzonder zou hij sterven. Vandaar dat “een arme man beschouwd moet worden als een dode”. Hij is niet in staat zichzelf in leven te houden. Iemand die geheel van aalmoezen moet leven, verliest zijn waardigheid en zelfrespect. Ja’akov stelde Racheel voor om met hem te trouwen, maar op dat moment realiseerde hij zich, dat hij geen financiële middelen had om een familie te onderhouden. Misschien was dat de ware reden voor Ja’akovs tranen. Een volledig acceptabele uitleg voor Racheel.

Chessed, de basis van het Joodse huis
Deze gedachte wordt door onze grote Moesarleraren uitgelegd als volgt: ‘Uw geestelijke roeping is om bezig te zijn met het lichamelijke welzijn van anderen’. Dit vormt de basis van het Joodse huis: chessed, liefde. Sjalom bajit – huiselijke vrede – vormt een belangrijk onderwerp in de Talmoed. De Sjechina, de G’ddelijke aanwezigheid in het Joodse huis is afhankelijk van de verhouding tussen man en vrouw. Als er geen sjalom bajit - vrede in huis is verdwijnt de Sjechina. Eén van de zaken waarvoor men in deze wereld een grote verdienste verwerft, maar waarvan de ‘hoofdsom’ voor de Toekomstige Wereld blijft bestaan, is het stichten van vrede tussen man en vrouw. Aharon, de Hogepriester, werd geprezen omdat feit dat hij altijd vrede wist te sluiten tussen man en vrouw.

Het moeilijkst
Hoe belangrijk de huiselijke vrede ook moge zijn, het is moeilijk om deze te bewaren. In mijn praktijk als Rabbijn maak ik veel ruzies tussen echtelieden mee en moet ik vaak als arbiter optreden. Als beide partijen verzoenend van natuur zijn en graag tot een vergelijk komen of compromis-gericht zijn, is er altijd wel een weg naar vrede te vinden. Maar vaak acht men dit de taak van de andere partner. Dit is een foute houding. Laten we ons altijd realiseren dat het Joodse volk G’ds vrouw wordt genoemd. Wanneer wij van G’d vragen dat Hij zich positief opstelt ten opzichte van het Joodse volk, die ‘Zijn vrouw’ heet en wij willen dat onze wensen worden ingewilligd, moeten wij ons bedenken dat de `opwekking van Boven’ in werking wordt gezet door een `opwekking van beneden’. G’d beantwoordt onze tefillot (gebeden) naar ons gedrag.

De gulden middenweg
Eén van de belangrijkste problemen tegenwoordig is het gebrek aan flexibiliteit en bereidheid om toe te geven, compromissen te sluiten en samen het midden van de gulden middenweg te vinden. Wanneer wij elkaar proberen terecht te wijzen, dan zegt de geadresseerde meestal: ‘verbeter de wereld en begin bij jezelf’: jij hebt dezelfde gebreken als ik. De meeste uitspraken van onze Chagamiem (Wijzen) zijn gericht tegen de man maar gelden net zo goed voor de vrouw.

Niet depressief en niet kwaad
Maimonides (1135-1204) stelt in zijn indrukwekkende codex (Iesjoet 15:19): ”Onze Wijzen hebben ons opgedragen dat men zijn vrouw meer dan zichzelf moet eren en gelijk zichzelf moet liefhebben. Als de man voldoende financiën heeft, moet hij het geld aan zijn vrouw spenderen. Hij mag haar niet te veel angst inboezemen en moet rustig met haar spreken, niet triest zijn en niet kwaad”. Maar aan de andere kant schrijft Maimonides ook dat de vrouw haar man buitengewoon moet eren en respect voor hem moet koesteren. Alles moet zij naar zijn ideeën doen. Hij moet in haar ogen zijn als een koning en zijn wil opvolgen. Een ‘kosjere vrouw volgt de wensen van haar man op’. Sommigen verklaren dit meer gekunsteld als `een vrouw die bij haar man een gevoel voor hogere zaken en een wil tot spiritualiteit opwekt’.