Symposium ‘De kracht van zelfhulp en zelfzorg’ in het Jeroen Bosch Ziekenhuis Den Bosch dd 19 september 2011.

Inleiding
Gezondheid, ziekte en zorg raken het leven van mensen en daarmee de ethische kijk op de eigen verantwoordelijkheid van mensen en de grenzen van
individuele keuzes. De ethische discussies gaan aan de ene kant over de rechten en autonomie van het individu en het verzet tegen vormen van inperking. De ethische discussies gaan ook over rechtvaardigheid, solidariteit, gelijkwaardigheid en de betekenis van zorgrelaties in onze samenleving.

Zelfwerkzaamheid en zelfredzaamheid van patiënten zijn een belangrijk onderdeel in de genezing of het leren leven met een ziekte. Sommige patiënten zoeken steun bij elkaar via lotgenotencontact; dit is wederkerige hulp. De klassieke relatie tussen hulpverlener en patiënt is daardoor veranderd. De hulpverlener is niet meer de persoon die het alleen voor het zeggen heeft. Hulpverlener en patiënt werken samen; professionele deskundigheid en ervaringsdeskundigheid vinden elkaar.

Goede zorg is niet alleen een kwestie van high tech ontwikkelingen, maar ook
van nadenken over de ontwikkeling van waardeoriëntaties in onze samenleving, over hoe we met elkaar omgaan rond ziektes én over de veranderingen in de relatie tussen hulpverleners en patiënten.

Rabbijn Raphael Evers sprak de volgende tekst uit:

Autonomie van de patient

Autonomie is – met name in de medische sfeer – op dit moment een ‘hot item’. Wie beslist over ons medisch welzijn? Ongeveer twintig jaar geleden speelde de vraag of weigerachtige ouders gedwongen moesten worden tot poliovaccinatie voor hun kinderen. Bezwaren van principiële aard waren voornamelijk afkomstig uit strengreligieuze kring.

Het past mij niet inbreuk te maken in de privé geloofssfeer van mensen die er een andere bijbelse interpretatie op na houden. Niettemin mag ik niet zwijgen nu de Joodse traditie van meer dan 3300 jaar zich duidelijk uitspreekt vóór een vaccinatieplicht – die wordt afgeleid van de verplichting om te genezen - zeker in het geval van een polio-epidemie die mensen levenslang slachtoffer zou kunnen maken.