Bij de sjioer Kosjere Levensstijl-Go Go Kosjer op mp3 hoort het volgende document.

•1.       Kasjroet heeft een spirituele betekenis, maar ook een hygiënische waarde en bevordert de zelfdiscipline, die de Joodse identiteit versterkt en in stand houdt. In een niet-Joodse omgeving betekent het onderhouden van de spijswetten dat men offers moet brengen.

•2.       Respect voor het leven: ritueel slachten door een halssnede met een vlijmscherp mes. Na de sjechieta worden de dieren onderzocht op beschadigde of zieke organen. De ver boden vetdelen worden eruit gesneden en het vlees wordt gezouten en geweekt om het bloed te verwijderen. Uitgangspunten voor de kosjere slacht zijn snelheid en het vermijden van wreedheid.

•3.       Maar er is meer: de spijswetten symboliseren heiliging van de menselijke consumptie en wijding van het leven. Er bestaat een stamverwantschap tussen woord lechem - brood - en het woord milchama - oorlog. Op juiste wijze consumeren is een spirituele strijd.

•4.       Nachmanides (12 eeuw) acht de verboden diersoorten schadelijk voor ons lichamelijk welzijn. Ook Maimonides wijst op het feit dat het Joodse volk verschillende ziekten, die voorkomen bij mensen die varkensvlees eten, bespaard zijn gebleven.

Maar Abarbanel (15e eeuw) opponeert: Een dergelijke interpretatie zou de Tora reduceren tot een medisch handboek. Bovendien zien wij dat velen die de verboden diersoorten consumeren zonder dat hun lichamelijke gezondheid daaronder leidt. Er bestaan vele gevaarlijke dieren en planten die nergens door de Tora expliciet worden verboden. Conclusie: het eten van onreine dieren tast voornamelijk de zuiverheid van onze geest aan: "U zult uzelf heiligen en u zult heilig zijn, want Ik ben heilig; verontreinigt uw ziel niet door allerlei wemelend gedierte, dat op de grond krioelt" (Leviticus 11:44) .  

•5.       Identiteit: Kasjroet beperkt de kans op assimilatie. Dit kan natuurlijk nooit een doel op zichzelf zijn, maar niettemin voedt kasjroet ons in de eerste instantie op tot heiligheid in de zin van anders zijn en anders durven zijn dan de omgeving.

•6.       Mitsva, verboden: Kasjroet wilt ons op een hoger plan tillen. Door het volgen van G'ds voorschriften ontstaat een band tussen de Gebieder en Zijn onderdanen. Het woord mitsva betekent ook vereniging, verbondenheid en kameraadschap. Een mitsva verheft de dienaar en creëert een ‘samenwerkingsverband'. Oneindig en beperkt vinden elkaar.

•7.       Kedoesja, heiliging: Wanneer een mens vlees eet met een diepere intentie wordt de hele vleesproductenketen geheiligd. Hetzelfde geldt voor de flora. Wij eten broof om met de energie daarvan beter te kunnen bidden.

Heiligheid kan twee dingen betekenen:

•A.      Verheven: in de zin van enigszins hoger staan dan het alledaagse. Bovendient duidt het op
•B.      Volledig - heilig en heel: een geïntegreerde persoonlijkheid.

•8.       Integratie: Dubbelril leidt tot cultuurclash. Dit brengt ons uit balans. Soms helt men teveel over naar de profane kant van het leven. Er ontstaat een dubbele moraak. In de materiële sfeer kan men niet genoeg krijgen, terwijl men zich reeds tevreden stelt met een absoluut minimum aan het Joods leven. Zo is men dienstbaar aan de economische machine.

•9.       Kosjere kenmerken: Hoeven duiden op onze houding tegenover het materiële. We moeten er boven staan, het relatieve ervan inzien. We staan met onze beide benen op de grond. Prima! Als het ook daarbij blijft. De hoeven moeten gespleten zijn - we moeten selectief zijn. Met de rechterhand moeten wij de medemens de Tora brengen, met de linkerhand compromissen verwerpen. Onze Jodendomsbeleving mag door contacten met de buitenwereld, waar heel andere waarden leven, niet verwateren.

Het dier moet zijn voedsel herkauwen - wij moeten herkauwen. Voordat wij ons storten in de ‘struggle for life' dienen wij goed bij onszelf na te gaan of ons Jodendom niet in gevaar komt. Bij iedere tijdsbesteding moeten wij onszelf afvragen of er geen passender invulling bestaat.

•10.   Daarnaast is sjechieta vereist. Slachten verwijdert de dierlijke levenskracht. Vaak worden zij in zaken geplaatst waarin wij een morele keuze moeten maken: handelen als een "Mensch" en voor d volle honderd procent eerlijk zijn of toegeven aan winstbejag.

Vervolgens wordt het vlees in water geweekt, gezouten en afgespoeld. Pas dan is het echt kosjer: wij moeten onze materiële aspiraties weken in het water van Tora-leren en intensief gebed.

Daarna wordt het gezouten om het bloed te verwijderen. Zelfs de geringste spoortjes van ons warmbloedige enthousiasme voor het materiële moeten wij sublimeren. En dan pas is het kosjer - maar nog niet kadosj -  heilig, want de mens die al deze verheven gedachten kan waarmaken, zou zich op een bepaald moeten zelfvoldaan kunnen voelen en arrogant worden. Hij zou wellicht zeggen: "Kijk hoe vroom ik ben, ik ben waarlijk een heilige".

•11.   Rabbiner Hirsch omschrijft het begrip heiligheid met een iets andere nuance. Heiligheid betekent openstaan voor het G'ddelijke in de wereld, G'd binnenlaten in het privé leven, zelfs in de meest intieme aangelegenheden.

Een tsaddiek leeft in het vertrouwen dat, wanneer hij naar G'ds opdracht leeft, hij alles krijgt wat hij nodig heeft. Daarom zijn roofdieren verboden. Roofdieren gaan er op uit om te doden en lijken fundamenteel ontevreden met wat de flora te bieden heeft. Symbolisch zegt een roofdier: "G'd zorgt niet goed voor mij, daarom moet ik voor mijzelf zorgen".

Kasjroet leert ons ver weg te blijven van deze eigenschap van fundamentele ontevredenheid. Veel zijn is veel belangrijker dan veel hebben.

•12.   Kabbala: In de Kabbala wordt de ziel vergeleken met een diamantslijper die afhankelijk is van de kwaliteit van zijn instrument (i.c. het lichaam). Hoe kundig hij ook is, er hoeft maar één klein manco of gebrek in zijn instrumentarium te zijn en zijn producten bezitten niet meer die topkwaliteit die zij idealiter zouden kunnen hebben.

Hetzelfde geldt vor het menselijk lichaam. Kosjer eten zorgt voor een optimale ‘loepzuiverheid' van het ‘vehikel' van de ziel. Deze kennis is geen wetenschappelijke, experimentele kennis, maar het werd ons geopenbaard op de berg Sinai. Om deze hoogste graad van psychosomatische reinheid te bereiken, heeft G'd de spijswetten gegeven, die tot op de dag van vandaag in brede kring nog in acht worden genomen.

© Dayaan mr. drs. R. Evers 2009