De laatste tijd reageren mensen nogal onthutst gereageerd op de tientallen gesegregeerde buslijnen van Egged in Charedische buurten van Jeroesjalajiem en Bne Braq. Men maakt zich zorgen over de democratie in Israël. Men meent dat de ultra-orthodoxe gemeenschap - die nog geen 10% van de Israëlische bevolking beslaat - hun gebruiken opdringen aan de rest van de samenleving. Naast het feit dat zij zich onthouden van de multimedia, zouden zij ook de geslachten in de bus graag gescheiden zien: de segregatie in de bus.
Geschiedenis van de Mehadrin In Jeruzalem en Bne Braq kun je namelijk bussen van onder meer het bedrijf 'Egged' aantreffen waar mannen en vrouwen gescheiden reizen. Deze bussen worden ook wel 'Mehadrin' genoemd. Vrouwen stappen achterin in en mannen voorin. Daarnaast moeten vrouwen bescheiden gekleed te gaan.
De eerste Mehadrin buslijn werd in de late jaren negentig vorige eeuw ontwikkeld voor het Charedisch publiek. Jeruzalem en Bne Braq begonnen in de eerste instantie met twee lijnen, dat inmiddels uitgebreid in tientallen lijnen. In 2007 was al sprake van dertig lijnen en vorig jaar telde men al ruim vijftig lijnen. Ook in Tverja heeft men ook behoefte in een Mehadrin buslijn.
De Wet Nadat Miriam Shear werd aangevallen omdat zij weigerde haar zitplaats op te geven aan een mannelijke passagier door achterin de bus te gaan zitten en deze haar aanviel, heeft de Hoge Gerechtshof begin 2011 geoordeeld dat ondernemingen van openbare bussen – zoals Egged – de segregatie in praktijk mogen brengen zolang het zonder geweld en zonder dwang gebeurd. Dit betekent dat zowel mannen áls vrouwen binnen de gemeenschap hiermee akkoord moet gaan om op die wijze vervoerd te worden. Wanneer dit niet het geval is, is het verboden. Daarnaast blijkt dat de ultra-orthodoxe Joden hun eigen bussen exploiteren.
Ondanks dat treft de Mehadrin buslijnen veel Joden. Daarom heeft men voor de komende reguliere Nieuwsjaarsdag een actie op touw gezet. De actie - middels Facebook - werd door Alon Visser uit Jeruzalem georganiseerd waarin hij iedereen oproept niet onverschillig te zijn door de status quo van segregatie in de bus te veranderen. Hij wilt voorkomen dat de seksesegegratie in de bussen een gewoon straatbeeld gaat worden en wilt niet dat zijn kinderen in zo'n samenleving opgroeit, maar hij benadrukt wel dat zijn actie geen protest is tegen religieuze en Charedische gemeenschappen, maar om uitsluiting van vrouwen uit te bannen.
Halacha Niet alle Charediem in de Charedische samenleving is het eens met de scheiding van sexe in bussen en andere openbare gebieden en sommigen vinden dit zelfs een vorm van extremisme die schadelijk is voor zowel vrouwen als mannen. Zo reageerde de Sefardische Opperrabbijn van Israël – Risjon Letsion Rabbi Shlomo Amar - onlangs dat de vrouwen halachisch gezien niet achterin de bus hoeven zitten. Hij staat erg kritisch tegenover de Mehadrin buslijnen. Volgens de Opperrabbijn is een Mehadrin buslijn een regel die bepaalde ultra-orthodoxe gemeenschappen zichzelf opleggen, zo ook bijvoorbeeld allesbedekkende kleren. “Bepaalde mensen willen een extra hek om de Halacha zetten omdat zij zagen dat daar behoefte aan is, maar het is niet volgens de Halacha," zei hij letterlijk. Dat radicale Joden gebruik willen maken van de Mehadrin buslijnen, zich geïntimideerd voelen door vrouwen op posters en deze verwijderen in de straten binnen de ultra-orthodoxe gemeenschappen, vrouwen op aparte trottoirs lopen en dat er zelfs vrome vrouwen gekleed gaan volgens de mode van fundamentalistische Islamitische vrouwen, is volgens Rabbi Amar een keuze en ook geen Halacha. Immers, zo leert de Opperrabijn, Israel respecteert vrouwen en vrouwen worden in Israël over het algemeen als prinsessen en koninginnen behandelt. Zeker in het Jodendom.
Ook de Israelische Asjkenazische Opperrabbijn Yona Metzger heeft een mening over de ogenschijnlijke toename van de segegratie in Israel. Zo is hij met zijn Sefardische collega eens dat niemand gedwongen mag worden om gescheiden in de bus te zitten, ook al is het voor sommige Charedische mannen zeer ongemakkelijk om naast een [vreemde] vrouw te zitten.
Maran Rav Rabbi Joseef Shalom Elyashiv [zie afbeelding], de onbetwist Joodse leider van vandaag, werd gevraagd of hij meewerkt aan het project van de "Mehadrin" buslijnen. De rabbijn was vanaf het begin van de oprichting van deze buslijnen tegen het scheiden van mannen en vrouwen in de bussen. Hij heeft zich hierover herhaaldelijk uitgelaten dat dit geen goed idee is. Rabbijn David Morgenstern, de rabbijn van de buurt Ramat Shlomo in Jeruzalem heeft rabbijn Elyashiv gevraagd of hij moet meewerken aan de orthodoxe bussen waarbij mannen en vrouwen gescheiden zitten. De rabbijn heeft hem uitdrukkelijk gezegd dit niet te doen.
Bemoeienis vanuit de VS Zelfs Hilary Clinton, Amerikaanse Minister van Buitenlandse Zaken heeft na haar bezoek in Israel begin december 2011 haar kritiek geuit omtrent de Mehadrin buslijnen en zou zich zorgen maken over de democratie binnen Israel. Echter heeft Israel gereageerd dat zij zich niet met Israelische aangelegenheden moet bemoeien en zich vooral bezig moet houden met de Amerikaanse burgers.
Tot slot Ondanks besloten ook enkele winkeliers hun winkels de segregatie toe te passen door aparte uren in te stellen. Echter er dreigt geen enkel gevaar voor de democratie in Israël, immers, dit verschijnsel is namelijk geen norm zowel binnen de orthodoxe kringen als seculier Israël.
Voorts moet gemeld worden dat in zulke strenge gemeenschappen de vrouw niet ondergeschikt is aan de man en zijn man en vrouw volledig gelijkwaardig. Echter in het Jodendom is er slechts sprake van een geheel andere rolverdelingen van mannen en vrouwen dan in de seculiere maatschappij. In sommige gemeenschappen liggen die verschillende rolverdelingen nu eenmaal dikker op dan in andere vrome gemeenschappen.
|