“Ik ben zelf verschillende malen in Yad Vashem geweest. Een zeer sterke ervaring kreeg ik, toen ik een hele tijd stil stond in het Spiegelmonument voor de kinderen. Ik keek naar de brandende kaarsen die weerspiegeld werden in de spiegels. Andere mensen schuifelden mij voorbij en ik luisterde naar de monotone stem die de namen en de leeftijden van de kinderen voorlas, eindeloos. De tranen stroomden over mijn wangen. Ik moest denken aan G’ds belofte aan Abraham, dat zijn nageslacht talrijk zou zijn als de sterren van de hemel. Hier zag ik duizenden sterren, maar ze stonden symbool voor de uitgedoofde en verwoeste levens van G’ds kinderen. Verdoofd liep ik weer naar buiten, de felle zon scheen in mijn ogen. Toen mijn ogen aan het licht gewend waren, zag ik de afgeknotte palen met daarachter het mooie landschap. Afgelopen levens. Peilloos diep lijden” (Dr. E. van der Linden).

Het ‘waarom’ van de Holocaust zullen wij nooit kunnen beantwoorden. Niettemin is er rond de gruwelen van de Tweede Wereldoorlog een hele theologie, ja zelfs een hele industrie ontstaan, die schrijvers, onderzoekers, filmproducenten, monumentenontwerpers, museabesturen, conferentieorganisatoren en politici bijna een dagtaak bezorgen. Theologen hebben in het verleden gepoogd antwoorden te vinden op het onbeantwoordbare. Religieuze antwoorden werden weinig gehoord in de publieke arena.

©Dayan Evers 2013