Poeriem: Hernieuwing van het verbond |
Publicatiedatum: donderdag 21 februari 2013 |
Auteur: Dayan mr. drs. R. Evers | 1.921 keer gelezen |
|
|
Chanoeka, Opperrabbijn R. Evers, Poeriem, Assimilatie » |
|
Nieuwe spanningen Vanaf het begin van de 19e eeuw stond het verbond tussen Israël en onze Hemelse Vader weer zwaar onder spanning. De tijden van Sjoesjan en Modi’in kwamen terug. De uitdagingen en dreigingen kwamen van alle kanten: van secularisatie, assimilatie, Verlichting, bevrijding uit de getto’s, hoop op gelijke burgerrechten tot nazisme en communisme.
Israël Israël heeft in zijn ontstaan, oorlogen en voortbestaan temidden van een zee van vijanden vele wonderen meegemaakt. En, zoals wij in onze dagen meemaken is er sprake van een enorme opleving aan Jiddisjkeit – in en vanwege Israël. De heiligheid van Am Jisraeel en onze hechting aan G’d rust op twee fundamenten: het verbond met de Aartsvaders en het verbond van Sinai. Het verbond van de Aartsvaders focust ook op onze nationale identiteit als Joods volk en is gebaseerd op G’ds belofte aan Avraham. Het verbond van Sinai is de basis van onze religie.
Israël ons vaderland van inspiratie Maimonides neemt het wonen in Israël niet op in zijn telling van de geboden omdat dit een mitswa kelaliet is – een algemene, allesomvattende opdracht omdat bewonen van het Heilige Land alle overige mitswot op een hoger plan tilt. Alleen daar is het pure monotheïsme mogelijk.
Israël is de omgeving waarbinnen de mens zijn religie pas werkelijk vormgeeft. Het Misjkan was hier een voorbereiding op en daarom meer te vergelijken met de overige gedetailleerde geboden. Daarom wordt de bouw van het Misjkan wel maar het bewonen van Israël niet meegeteld met de 613 mitswot.
Derech Erets Onze generatie heeft het voorrecht deel te mogen nemen aan, zoals Rav E. Dessler schrijft (Michtav Me-Elijahoe III:352): “de hernieuwde vestiging van ons volk in het Heilige Land”.
De werking van de Voorzienigheid ontvouwt zich langzamerhand voor onze ogen. Tweehonderd jaar geleden, toen ons volk arm en vervolgd was en niet kon mee doen aan de Derech Erets – maatschappelijke bemoeiingen - van de eigentijdse beschaving, voldeed het Joodse volk niet aan de voorwaarden om als zo’n “Tora-staatkundige-eenheid” te functioneren. Vandaag de dag ervaren wij een nieuwe uitdaging van Tora im Derech Erets. Hoe zetten wij een Tora-staat op in het kader van deze filosofie?
Willen wij een Tora-staat? De oplossing is niet simpel. Deze uitdaging wordt ons niet op een zilveren presenteerblad aangereikt. Op dit moment is de Israëlische maatschappij nog geen Tora-staat. Maar het is niettemin de kiem van een Bijbelse maatschappij. De taak om dit zaadje te planten en tot bloei te brengen is ontzagwekkend en overweldigend. Maar het is de uitdaging van het Tora-Jodendom vandaag de dag, zoals Rav Dessler het zo mooi verwoordt: “Wee hem, die op de Dag van het oordeel verschijnt en nog steeds blind is voor dit concrete feit” (ibid. III: 352). Of zoals Rabbi Elijahoe Bloch, de Rosj Jesjiewa van Telz, het stelde: “De gezonde elementen van het Joodse volk dragen een grote verantwoordelijkheid voor de instandhouding van de Joodse land” (Bulletin Union of Students of Yeshivat Telz – Cleveland, Tewet 5747).
Onder deze omstandigheden zijn alle vormen van betrokkenheid van de Toragemeenschap – sociaal, politiek, economisch en intellectueel – acuut noodzakelijk, wil deze “G’ddelijke proefballon”, Israël, slagen als een Tora-staat (slotrede van de vierde Kenessia Gedola van de Agoedat Jisraël in 1954 van Rabbi Joseef Kahaneman, Rosj Jesjiewa van Ponowecz).
Tora im Derech Erets De bijzondere omstandigheden, die ons historisch tijdperk kenmerken, vereisen een voortdurend nieuwe afweging van de culturele strategie van de Tora-wereld. Het Tora im Derech Erets principe zou hierbij als leidend beginsel dienst kunnen doen. Tora im Derech Erets betekent, dat wij betrokken zijn bij de wereld om ons heen in sociaal, economisch en politiek opzicht. Het is geen vernieuwing.
De inzameling van de ballingen in Erets Jisraëel doet een urgent beroep op onze maatschappelijke betrokkenheid bij alle aspecten van de Israëlische samenleving. De beslissing is echter aan de Gedolé Jisraël, de geestelijke leiding van het Joodse volk. Onze Geleerden vertelden ons: “Iedere generatie krijgt een haar passende leider” (B.T. Arachien 17a).
©Dayan mr. drs. R. Evers 2013
|
« 1 | 2 | 3 |
|
|