G’d stelde Betsalel en Oholiav als de hoofdopzichters voor de bouw van het Misjkan (de Tabernakel in de woestijn) aan. Ze waren vervuld van G’ddelijke inspiratie. Het volk bracht vrijwillige gaven. Maar het werd op een bepaald moment te veel. Mosjé gaf opdracht om de donaties te stoppen.
 
De eerste en tweede opdrachtenreeks voor de bouw van het Tabernakel worden onderbroken door een tragische gebeurtenis, de zonde van het gouden kalf. Maar waarom worden alle details van de bouw van het Misjkan daarna nogmaals herhaald?    

Behoud van de relatie
De eerste en tweede opdrachtenreeks voor de bouw van het Tabernakel worden onderbroken door een tragische gebeurtenis. Waaruit bestond de zonde van het gouden kalf? De kabbala (mystiekleer) gebruikt regelmatig de metafoor van een affectieve relatie tussen G’d en het Joodse volk.
Israël wordt gezien als de bruid. De Zohar vergelijkt de openbaring bij de berg Sinaï met een huwelijk. De verheven bergen lijken op een huwelijksbaldakijn en de Tien Geboden worden gezien als een huwelijkscontract (ketoeba).
Het gouden kalf is natuurlijk de metafoor van ontrouw. Wat is de meest cruciale factor voor het behoud van een relatie? Is het lichamelijke aantrekkingskracht, emotie, zijn het gemeenschappelijke interesses, of misschien de mogelijkheid te vergeven en vergeten, de capaciteit om een relatie te vernieuwen zonder constant “de misdaden” uit het verleden de partner voor de voeten te werpen?

Aardse verloving
Laten we ons verplaatsen in een gewone, aardse verloving. Een echtpaar besluit om samen hun huis te gaan bouwen. Zij maken plannen, zoeken meubilair uit, beslissen over kleurcombinaties en maken zich druk over de kwaliteit van de verlichting. Opeens moet de bruidegom op een belangrijke zakenreis. Hij blijft langer weg dan voorzien. Wanneer hij terugkomt, staat hij bij de voordeur: perplex! Wat ziet zijn oog?
Zijn vrouw danst daar met een kalf, helemaal gek van het goud. Plotseling is er geen Mosjé meer, zijn er geen geboden meer; het is allemaal over. De relatie is dood, scheiding is onvermijdelijk... Tenzij de man zich kan verplaatsen in de positie van zijn vrouw. Hij was te lang weg, zij was bang alleen te blijven en ze kwam uit een achtergrond waar ontrouw normaal was (Egypte)...

Wanneer zijn liefde maar diep genoeg is, kan de man haar vergeven. Hoe uit zich dat? Moet hij een candle-light diner voor twee personen bestellen? Zal hij een doos chocola of een bos bloemen brengen? Nee! Echte vergiffenis is terugkeren naar hun situatie van vlak voor de crisis: herbouw van het huis volgens de plannen, het uitwerken van de details van elke kamer, het uitkiezen van de gordijnen, bestek en meubilair. Indien de jonge echtelieden er in slagen om verder te gaan waar zij gebleven waren, dan betekent dit dat zij die tragische episode inderdaad achter zich hebben gelaten. Daarom worden ook alle details en maten van de Tabernakel herhaald. De Tora had na afloop van het gouden kalf simpel kunnen stellen dat “de kinderen Israëls alles deden, dat G’d hen opgedragen had om te doen”. Maar dat doet de Tora niet. De Tora geeft wederom details van de Tabernakel en toont daarmee, dat de relatie tussen G’d en het Joodse volk weer genormaliseerd is.

Spijker voor spijker
We zijn weer terug bij af. Het leven gaat door, spijker voor spijker, plank voor plank. Dit is inderdaad de duidelijkste uiting van hun niet aflatende liefde: het samen verder bouwen aan het gemeenschappelijk Heiligdom. Elke herhaling benadrukt de vergiffenis van Boven en de duurzaamheid van de relatie. Ons verbond met G’d kan niet worden verbroken.

©Dayan mr. drs. R. Evers 2013