Veel mensen menen, dat ze door een kosjere levensstijl niet volledig van het leven kunnen genieten. Denk niet, dat wij veel tekort komen. Voor ieder plezier dat door de Tora verboden wordt, is iets vergelijkbaars weer toegestaan: "Bloed, chazzer en rundervet mogen jullie niet eten. Maar lever eten, die vol zit met bloed, is oke. De vis 'sjiboeta', die smaakt naar varkensvlees, en vet van herten en reeën mag je wel eten." Identiteitsvormend Kasjroet is één van die vele voorschriften, die ons er constant aan herinneren, dat we Joods zijn. Maar er is meer. Kasjroet drukt een stempel op ons consumptief gedrag en beïnvloedt onze levenswijze en gezondheid. Het is interessant te zien hoe actueel de opvattingen van Maimonides (1135-1204) daarover nog zijn tegenwoordig. Psychosomatiek In zijn voorschriften voor ons eetgedrag beschrijft hij lichaam en geest als één. Hoewel de bestudering van de psychosomatiek hier pas na de Tweede Wereldoorlog van de grond is gekomen, bestaat die band tussen psychische afwijkingen en lichamelijke stoornissen al zeer duidelijk in de denkwereld van Maimonides (12e eeuw). Midden, geen extremen Maimonides is tevens aanhanger van de leer van het midden: de juiste maat is zelden extreem. Dit geldt voor alle eigenschappen van de mens. Men moet niet al te opvliegend zijn of makkelijk kwaad worden maar men mag ook niet zo kil reageren, dat men zich nergens iets van aantrekt. Het midden is het beste, ook in de eetsfeer. Zo mag men alleen maar verlangen naar dingen, die het lichaam werkelijk nodig heeft en waarzonder men niet kan leven: “De rechtvaardige eet tot verzadiging van zijn ziel” (Spreuken 13:25); meer niet. Dit geldt ook voor wat uit de mond komt: “De mens moet voornamelijk zwijgen en alleen spreken over zaken die de wijsheid betreffen of over dingen, die men nodig heeft voor de lichamelijke gezondheid”. Niet vol eten Het is niet verstandig zich helemaal vol te eten. Men moet proberen een kwart onder het verzadigingspunt te blijven. Tijdens het eten moet men maar een klein beetje water drinken. Tijdens het verteringsproces moet men drinken wat men nodig heeft. Men gaat eerst naar de wc en dan pas aan tafel. Voordat men gaat eten, dient het lichaam te worden opgewarmd. Nadat men wat inspanning heeft verricht, rust men iets uit, totdat de geest tot bedaren is gekomen en daarna gaat men pas eten. Bij het eten moet men zitten. Indien men zich inspant direct na het eten, veroorzaakt men kwalijke ziekten. Zorg ervoor dat de ingewanden altijd los zijn. Een moeilijke stoelgang is oorzaak van verschillende ziektes." “Wanneer de mens zich inspant, niet tot verzadiging eet en gemakkelijk naar de wc gaat, wordt hij niet ziek en blijft hij gezond, ook wanneer hij ongezond voedsel eet. De meeste ziekten worden veroorzaakt doordat men zich volstopt, ook al is dat met goed voedsel. Koning Salomo zei in zijn wijsheid: “Hij die zijn mond en tong in acht neemt, bewaart zijn ziel voor slechte zaken” (Spreuken 21:23). Voorgaand dieet geldt alleen voor gezonde mensen. Bij ziekten of ouderdom moet men zich al naar gelang de medische voorschriften gedragen.” Richting en intentie Richting en intentie bij ons doen en laten wordt ook aangegeven: “Men moet al zijn daden richten op het kennen van G’d. Wanneer men werkt, moet men niet alleen de intentie hebben om geld te verdienen. Werk niet meer dan nodig is voor de aanschaf van eten, drinken, een woning en onderhoud van het gezin. Wanneer men eet of drinkt of seksueel verkeer heeft, moet men zich niet alleen richten op genot. Men doet het om het lichaam in goede conditie te houden. Uiteindelijk moet onze gezondheid erop zijn gericht om G’d te kennen, omdat men zich onmogelijk kan bezighouden met de wetenschappen wanneer men ziek is of pijn lijdt”. Niet roken “Omdat een goede gezondheid past in het religieuze denken van het Jodendom – daarzonder kan men geen G’dskennis verwerven – is het noodzakelijk om zich ver te houden van dingen, die het lichaam schade berokkenen. Men mag nooit eten als men geen honger heeft en men mag alleen drinken wanneer men dorst heeft”. Gezondheid is een groot goed in het Jodendom. Waarom heeft G'd zoveel nietkosjere dieren geschapen? Kasjroet vormt een test, een beproeving. Hasjeem wil kijken of wij voldoende wilskracht hebben om treife (niet-kosjer) eten te mijden.
©Dayan mr. drs. R. Evers 2013 |