Een in Frankrijk als balling levende Algerijnse schrijver heeft eens een interessante vergelijking gemaakt. Hij vergeleek het geweld van de Moslim extremisten in zijn vaderland met dat van Neo Nazi´s in het westen. Geen gekke parallel.

Immers beide stromingen teren op:

• armoede en onvrede.
• angst voor het vreemde, verlies van zekerheden en eigen identiteit.
• sociale onrust.

Ze bieden hun aanhang:

• rust en orde
• een vijandsbeeld om zich tegen af te zetten.
• ( vermeend) herstel van normen, waarden en eigenheid.
• (vermeende) religieuze of etnische 'zuiverheid'.

Beide stromingen ontwaakten weer in de 60 er en 70 er jaren toen zowel het Westen als het Midden Oosten getroffen werden door grote sociale beroering. Een groot deel van de Moslim landen werden toen bestuurt door een Pro Westerse elite. Hoewel velen van hen gevochten hadden tegen de westerse koloniaal machten, importeerde men gretig Westerse opvattingen. Met als voorbeeld het Turkije van Kemal Atatürk (1881-1938), moesten landen als Iran, Algerije, Tunesië of Libanon zichzelf zo snel mogelijk ontwikkelen tot moderne industrie naties. Het ene land koos voor een Communistische eenpartijstaat (Algerije), de ander voor een kapitalistische markteconomie. Vrijwel nergens slaagde het experiment. Niet in de laatste plaats door de harde manier waarop de 'hervormingen' van hogerhand werden opgelegd. Getuigend van een totale minachting voor religie, moraal en gevoelen van de massa. Ontredderd en verarmd zochten velen weer houvast in de Islam

Of te wel een zeer rechtlijnige interpretatie ervan. Moderne seculiere opvattingen werden radicaal afgewezen. Het Westen was decadent, heidens en corrupt. Uit deze samenballing van onvrede en hervonden vroomheid ontstond het Groene Fascisme. Hoewel geen homogeen blok, er bestaan onderling grote ruzies, kenmerkt de Islamitische fundamentalistische beweging zich door uitgangspunten als:

• het willen 'zuiveren' van de samenleving van alles wat als 'ketters' of 'onzuiver' wordt gezien.
• haat tegen Christenen (Kruisvaarders), Joden (Zionisten) en meer liberale Moslims (Ketters)
• het streven naar de omverwerping van iedere vorm van democratie en de invoering van de draconische wetten van de Sjaria.
• de stichting van een orthodox Islamitische wereld theocratie.

In 1979 kreeg de beweging haar grote doorbraak tijdens de Islamitische revolutie in Iran. Tientallen jaren had de ambitieuze Sjah (keizer) Mohammed Reza Pahlawi (1919-1980) geprobeerd zijn land op hardhandige wijze te moderniseren. Verzet hiertegen werd keihard onderdrukt door zijn beruchte geheime Politie SAVAK. Na de oliecrisis van 1973 raakte Iran in een diepe recessie. Duizenden raakten werkeloos. Dit werd handig uitgebuid door lands belangrijkste geestelijk voorman Ayatholla Khomeiny (1909-1989). Hij weet het anti Sjah verzet te bundelen en stoot de gehate vorst in 1979 van zijn troon. Alle door hem genomen 'hervormingen' worden teruggedraaid. Iran veranderd van een militaire in een religieuze dictatuur. Vrouwen en godsdienstige minderheden worden vervolgd.

De revolutie werkt op andere fundamentalisten als het kruid in een bom.Ook zij willen in eigen land een soortgelijk regime. Soms per democratische verkiezingen, maar vaker met terreur en geweld. Het meest bizarre regime is dat van de Taliban (betekend student) in Afghanistan (fundamentalistische moslimmilitie in Afghanistan). Sinds de Russische invasie (1979) verkeerd dit land in een permanente staat van oorlog. In de tienjarige strijd tegen de Sovjet bezetters en het Communistische marionetten regime kregen de Mudjaheddien (geloofsstrijders) omvangrijke steun van de westerse landen. Na de Russische terugtrekking (1989) ontstaat er een korte burger oorlog (1990-1992) van waaruit de Taliban als sterkste fractie naar voren komt. Deze in Pakistaanse vluchtelingen kampen opgeleide Koran studenten leggen Afghanistan een bruut regime op. Wat veel weg heeft van het stenen tijdperk Communisme tijdens het Pol Pot regime (1975-1979) in Cambodja dat aan 2 miljoen mensen het leven koste. Vrouwen worden teruggeworpen in een status van absolute rechteloosheid. Bibliotheken, theaters en bioscopen worden in brand gestoken. En radio en TV verboden. Op overtredingen staan barbaarse straffen.

De duizenden buitenlandse vrijwilligers die in de 80 er jaren in Afghanistan vochten keren terug naar hun thuislanden. Om zich daar aan te sluiten bij de Fundamentalisten van eigen bodem. In Algerije het Islamitisch Heilsfront (FIS), sinds 1992 in bittere strijd verwikkeld met de overheid, Hezbollah (Partij van God, sji'itische beweging en partij in Libanon) en Hamas (harakat al-muqawama al-islamiya. Palestijnse islamitisch fundamentalistische organisatie), de Refah partij in Turkije en groeperingen in Bangladesh, Pakistan, Filippijnen, Bosnië, Albanië, Indonesië en Zuid Afrika. Een van de leidende figuren hierbinnen is Osama Bin Laden (1955), van Jeministische origine, maar opgegroeid in het ultra conservatieve Saoedië Arabië. Op 24 jarige leeftijd vecht hij in Afghanistan. Verrukt door de zegen over de Russen keert hij naar huis terug. Waar tot zijn ergernis de autoriteiten steeds inniger banden aangaan met Amerika. Dat in 1991 het Olierijke Woestijn Koninkrijk verdedigd tegen Saddam Hussein.

Bin Laden beziet de Amerikaanse aanwezigheid als schending van heilige Islamitische grond. Hij organiseert Pro Irakese demonstraties.

Hij wordt gevangen gezet maar na steekpenningen door zijn vader, een rijke bouwondernemer, weer vrijgelaten. Vastbesloten alle Moslims te leiden in een Djihad (inspanning, strijd op Gods weg. Een term in de koran doorgaans gebruikt voor oorlogvoering. Gewapende strijd om het gebied van de islam uit te breiden is een collectieve plicht voor de islamitische gemeenschap) tegen het Westen en de rijke oliesjeiks. In 1992 verdwijnt hij. Om een rondreis te maken langs Soedan en Irak. Daar krijgt hij steun in de vorm van wapens en financiën. En zet trainingskampen op in het door de Taliban bezette deel van Afghanistan. Bin Ladens aandeel wordt genoemd in:

• de aanslag op het World Trade Center in New York (1993)
• steun voor aanvallen van Somalische clanleiders op Amerikaanse soldaten (1992-1993)
• de strijd van Mudjaheddien in Bosnie (1992-1995)
• de strijd op de Molukken (1999)
• en de aanslagen in Kenia (1999)

Sommigen zeggen dat dit alles overtrokken is. Bin Laden mag dan vermogend zijn. Hij beschikt lang niet over alle mankracht en materiaal om wereldwijd aanslagen te kunnen plegen. En is 'slechts' een van de vele leiders in de Islamitische beweging. Wat niet weg neemt dat hij voor vele jonge gefrustreerde Moslims uitgegroeid is tot idool die een vuist durft te maken richting het arrogante Westen. Tenslotte, hoe groot is het gevaar van het Groene fascisme?. En vormt het een dreiging voor Europa, waar zo'n 20 miljoen Moslim migranten wonen? Potentieel is het zowel een gevaar voor het westen als de moslim landen zelf. Alleen is het geweld en fanatisme niet specifiek Islamitisch, zoals velen denken. Maar terug te vinden in alle religies en culturen. Religie, seksualiteit en ideologie kunnen zowel het beste als het slechtste in mensen naar boven halen. Een Moslim machtsgreep in het westen lijkt mij onwaarschijnlijk. Er bestaat echter wel het gevaar dat extremistische organisaties (zoals bv de Turkse Mili Gorus) met succes jonge migranten zullen losweken van de hen omringende samenleving. Wat tot toenemende wederzijdse spanningen en haat kan gaan leiden. Dit kan alleen bestreden worden als men enerzijds de moslimwereld helpt economisch, sociaal en cultureel op eigen benen helpt te leren staan. En anderzijds Moslims hier tot volwaardige burgers laat worden.