Er bestaan hogere en lagere werelden. Hoog en laag verwijzen enkel naar de plaats van de des betreffende wereld op de ladder van de oorzaak. De vier werelden worden in volgorde van de hoogste naar de laagste genoemd:

1. De wereld van Atsiloet, de wereld van de emanatie; dichtbij G'd [de oorspronkelijke toestand]
2. De wereld van Beriah, de wereld van de Schepping
3. De wereld van Jetsirah, de wereld van de formatie en
4. De wereld van Assia, de wereld van de actie [de uiteindelijke toestand]

De verschillen van niveaus onder de werelden worden gekenmerkt door de mate van doorzichtigheid voor het goddelijke licht waaruit zij bestaan. Als men afdaalt naar een steeds lagere wereld, wordt de stoffelijkheid steeds groter. Wezens in de lagere wereld voelen hun geïsoleerde bestaan steeds intenser dan wezens van de hogere wereld. Zij zijn bewuster van hun individueel zijn, het 'ik'-zijn.

De wereld waar wij in leven is de lagere materiële wereld, de wereld van Assia, de wereld van actie. Deze wereld bevat zowel zintuigelijk als niet-zintuigelijke bevattingsvermogen. Denk aan wat wij kunnen zien en horen, maar ook wat we niet zien en horen met onze geest en ziel, omdat het menselijk bestaan zowel stoffelijk als geestelijk is dat onderworpen is aan [boven]natuurlijke processen.

Hoe onderscheiden deze werelden van elkaar? Iedere wereld wordt onderscheiden door de manier waarop plaats, tijdvak en ziel zich manifesteren.

1. Zo is in onze wereld 'plaats' een noodzakelijk element, anders kunnen we hier niet functioneren. 'Plaatsen' in de hogere werelden zijn veel abstracter en worden 'Hemelse Paleizen' genoemd.

2. Tijd heeft in andere werelden een andere betekenis. In onze wereld wordt tijd gemeten door de objecten in het universum. Het is een proces van verandering, van het ene naar de andere met het concept 'oorzaak en gevolg'. In de hogere werelden wordt tijd net als plaats steeds abstracter.

3. In onze materiële dimensie is de ziel de levende wezens die in tijd- en ruimtedimensies van deze wereld functioneren. In deze wereld kennen wij een hiërarchie onder de zielen. In de hogere werelden zijn alle zielen op gelijke wijze zelfbewuste wezens die handelen binnen de kaders van het betreffende paleis in de des betreffende tijd.

De wereld die onmiddellijk boven die van ons komt, is Jetsirah, de wereld van de formatie. De wezens in de wereld van Jetsirah, zijn bewuste manifestaties van bijzondere impulsen, kracht, neiging of inspiratie vanuit liefde. Het is de wereld van gevoel en essentie. Deze wezens, die functioneren zoals wij dit hier doen, zijn de engelen. Engelen onderscheiden zich niet in de ruimte die zij innemen, maar door verschil van niveau met betrekking tot de oorzaak en essentie. Daarom kan de substantiële eigenschap van een engel een impuls of een energie zijn. Omdat geen twee liefdes hetzelfde zijn, noch twee gedachten, is een 'schare van engelen' talloze schakeringen en gradaties van impulsen en emoties vanuit de liefde. Met andere woorden: iedere algemene en omvattende energie of impuls is een hele schare dat net op iedere niveau voortdurend hetzelfde is.

Menselijke emoties wisselen en veranderen, zoals mensen van tijd en plaats veranderen gelang de omstandigheden. Een engel daarentegen is een enkelvoudig emotioneel wezen en daardoor begrensd door een bepaalde emotie. Maar een engel is meer dan een fragment van bestaan die niets meer kan doen dan een manifestatie zijn van een bepaalde emotie [zie ook wat engelen zijn], een engel is een totaal integraal wezen die van zichzelf en zijn omgeving bewust is. Hij is binnen de 'natuurwetten van de wereld van de Formatie' in staat te handelen, te scheppen en dingen doen.

De opdracht van een engel kan twee kanten op: hij kan afgezant vanuit Hasjem zijn die naar de lagere werelden wordt gestuurd, maar hij kan ook dingen vanuit deze wereld naar boven dragen, dus vanuit ons naar de hogere werelden. Hij is dus boodschapper tussen onze wereld en de hogere werelden.

Het verschil tussen een mens en een engel is niet omdat wij een lichaam hebben en zij niet. Het verschil gaat op tussen de menselijke ziel en de engel. Een ziel is een ingewikkelde samenstelling dat een wereld omvat van verschillende existentiële elementen van allerlei soorten. Een engel is een enkelvoudig wezen en daarom in feite een-dimensionaal. Daarbij dragen wij een goddelijke vonk en hierdoor bezitten wij een innerlijke zielskracht. Dit zorgt ervoor dat wij een onderscheid tussen het een en het ander kunnen maken, in het bijzonder tussen goed en kwaad. Hierdoor kunnen wij tot grote hoogten komen, maar ook diep zakken.

Er zijn engelen die vanaf het prilste moment bestaan, omdat zij een onveranderlijke deel van de Kadosj Baroech Hoe zijn en van vastgestelde orde van het universum. Deze engelen zijn als het ware kanalen van broches [zegeningen] waardoor de G'ddelijke Genade in de werelden opstijgen en afdalen. Wanneer de engel als boodschapper vanuit de hogere wereld naar onze wereld dient, kan dit op verschillende wijze geopenbaard worden. Omdat wij met onze zeer beperkte zintuigen gebonden zijn doordat de engel tot een andere dimensie behoort, kunnen wij zijn ware wezen niet zien, dus of hij past zich aan ons aan of hij verschijnt in een visioen. Je kunt het vergelijken met onzichtbare frequenties die op onze beperkingen wordt aangepast waardoor zij zichtbaar worden op ons niveau. Dikwijls is er geen sprake van wonderen, maar gaat het binnen de grenzen van de invloed op de natuurwetten.

Dan zijn er ook engelen die voortdurend opnieuw worden geschapen, in het bijzonder in de wereld van Assia, deze wereld van de actie waar gedachten, daden en belevingen aanleiding geven tot het ontstaan van verschillende engelen. Iedere mitswe [gebod] die iemand doet wordt van een materiële daad getransformeerd in een spirituele, heilige daad: het hoofdbestanddeel van wat een engel wordt. Iedere mitswe is uniek en heilig en daardoor wordt een nieuwe geestelijke werkelijkheid geschapen die tot de wereld van de formatie - Jetsirah – behoort. Het doen van een mitswe gaat dus verder dan het letterlijke hier en nu. Het verbindt deze wereld met de hogere werelden. Dit geldt ook voor dawnen [bidden] en je richten tot Hasjem. Ook deze scheppen engelen. Deze engelen zijn aan jou verbonden en leven in een andere dimensie van het 'zijn', in de wereld van de formatie. In de wereld van de formatie krijgt de mitswe zijn zelfstandige inhoud. Dit is onze boodschap dat opstijgt van onze wereld naar de hogere wereld, met name naar de wereld van de formatie, waar de engelen op hun beurt hiermee de wereld boven hen beïnvloeden.
We spreken hier niet over wonderen, maar wat in de natuur ingebed ligt: het systeem van de mitswe of orde van heiligheid dat een engel in deze wereld schept. De geschapen engel – door een mitswe – gaat direct naar de andere wereld.

Het domein van de engelen, de wereld van Jetsirah, is een algemeen systeem van onstoffelijke wezens waarvan de meeste wezens eenvoudig en duurzaam zijn. Iedere engel heeft zijn eigen karakter dat op de manier manifesteert zoals hij in onze wereld functioneert. Daarom zou een engel slechts een opdracht kunnen uitvoeren, ondanks het een goddelijke bewustzijn heeft.

Onmiddellijk boven de wereld van de formatie komt de wereld van de Schepping: de wereld van Beriah. Ook deze wereld kent vele verschillende plaatsen, niveaus en hemelse paleizen en leven hier wezens waarvan de essentie – net als de engelen in de wereld van Jetsirah – samengesteld is van een zuiver gevoel en emotie. Maar het is een wereld wat menselijke verstand te boven gaat wat voor enkele bereikbaar is. De wereld van Beriah is de wereld van de Troon, dat Jechze'qel [Ezechiel] in zijn eerste hoofdstuk omschreven heeft. In deze wereld is de geest schepper, maar registreert en absorbeert ook kennis. Dit is de bron waaruit Hasjem Zich aan weinige bekend maakt, zoals geschreven staat dat de aarde zijn voetbank is. In deze wereld leven de hogere engelen die 'serafijnen' worden genoemd. Ook in deze wereld bestaat een of ander manier een gelijkmatige ritme van tijd dat verband legt tussen verleden, heden en toekomst. Ook de serafijnen zijn net als de engelen in de wereld van de formatie niet onderhevig aan verandering. Ook zij weerspiegelen verschillen tussen de diverse lagen van het bewustzijn en het bevattingsvermogen, dat op zichzelf een bijzonder aspect van de geest is.

De wereld van Atsiloet, de wereld van de emanatie, is in werkelijkheid geen wereld. Daar heerst een absolute helderheid waar G'd niet verborgen [onverhuld; geen tsitsoem] is. De wereld van de emanatie is G'd Zelf, waar de eerdergenoemde zelfbewustzijn of 'ik' niet kan bestaan, wat wel mogelijk is in de wereld van Beriah. De wereld van Atsiloet kent de volledige eenheid.

Onze wereld, de wereld van Assia; de wereld van de actie bestaat naast de materiële kant ook de geestelijke kant. Deze uit zich enerzijds in wijsheid, creativiteit [filosofie, wiskunde, kunst, muziek, en dergelijke] die op moreel gebied neutraal zijn vanuit hun ideeën over waarheid of schoonheid. Maar er bestaat ook een andere kant in die geestelijke wereld van de wereld van de actie waar een andere waardesysteem geldt dan het doen van mitswes die engelen in de wereld van de formatie creëert waardoor de mens en de wereld verheft wordt en in contact komt met de hogere werelden. Het is contact leggen met de lagere wereld onder onze wereld van de actie, waar zij wel een onderdeel van zijn. Deze werelden zijn de werelden van het kwaad, de werelden van Klipah. Hier worden woningen gevormd die uit hiërarchische systemen bestaan waar het kwaad nadrukkelijker en duidelijker wordt bij ieder onderscheiden niveau. Het heeft dus een sterke relatie met de wereld van de actie, die van zichzelf neutraal is, maar wèl behoort tot de werelden van het kwaad, de buitenste schil [Klipah Noga]. Dit niveau is niet voor of tegen heiligheid [doen van mitswes]. Hij neemt hierin een neutrale positie in. Onder deze domein van de Klipah Noga, dus onder deze wereld van de actie, liggen de door en door slechte werelden. Zij hebben ook dynamiek verbanden die het alle diepste punt van het kwaad voortzet. Ook deze werelden kennen plaats, tijdvak en ziel waar relatie bestaat tussen tijd en oorzaak. Ook is het zielsaspect hetzelfde, dat wil zeggen, geestelijke wezen die de wereld van het kwaad bevolken. Ook deze wezens zijn engelen. Maar deze engelen zijn engelen van vernietiging die ook een nauwkeurig beschreven beperking hebben met een eigen doel. Zij ontstaan ook door impulsen en emotie, maar dan vanuit het kwaad.

Sommige van deze engelen zijn zelfvoldane wezens met duidelijk omschreven en specifieke eigenschappen wiens bestaan tot de tijd waarop al het kwaad van de aardbodem verdwenen zal zijn. Zij zijn de 'straffende' engelen, een noodzakelijk deel van de totaliteit van het bestaan.
Maar daarnaast zijn er dus ook vernietigende engelen die door daden en gedachten van mensen worden geschapen. Het bestaan van deze engelen zijn afhankelijk van onze wereld. Zij ontlenen hun vitale kracht uit deze wereld die zij verder kopiëren naar de steeds lagere niveaus. Zij zijn net als de goede engelen in de wereld van Jetsirah kanalen van volheid die zij overbrengen. Wanneer de volheid vanuit onze wereld is vervormd, daalt zij stap voor stap de trappen van de corruptie af tot de diepste diepten van de wereld van de gruwel. Zolang de mens voor het kwaad kiest, steunt en voedt hij deze kwade werelden die uit zijn menselijke zielsziekte putten en als parasieten op hem leven. Hun macht en kracht groeien met de daad waardoor het kwaad in deze wereld blijft groeien.

Het bestaan van vernietigende engelen is dubbelzinnig.

Enerzijds dienen zij als [een noodzakelijke] grens als onderdeel van het totale systeem van de werelden waar de hel wordt gevormd door onze daden en gedachten waar de ziel die het lichaam verlaat zich rechtstreeks verbindt met geestelijke wezens. Hierdoor wordt hij dus geest en niet meer de fragmenten herinnering heeft aan zijn verbinding met het lichaam. Dan zal alles wat deze ziel in het leven gedaan heeft in de loop des tijd zich in zijn juiste vorm gieten op het daartoe geschikte niveau in het leven na de dood. De ziel van de zondaar daalt af, zoals het symbolisch 'hel' wordt genoemd. De ziel bevindt zich tussen de destructieve engelen die hijzelf geschapen heeft waaruit hij niet kan ontsnappen. De mens straft zichzelf en wordt niet door iets of iemand van buitenaf gestraft. Deze engelen zijn de manifestatie van het kwaad die hijzelf geschapen heeft overeenkomstig zijn niveau en wezen. Nadat de ziel door ziekte, kwelling en pijn heen is gekomen, kan het op een hoger niveau komen van het 'zijn' ['ik'], overeenkomstig het wezen en toestand van het goede die hij ook geschapen heeft.
Anderzijds worden deze engelen steeds onafhankelijker naarmate zij meer in het kwaad vanuit deze wereld door onze gedachten en daden dijen.

De mens moet daarom bewust zijn van zijn daden en gedachten. Alles wat wij doen en denken heeft invloed of op de hogere werelden of op de werelden van het kwaad. De werelden staan in samenhang met ons handelen, zij het abstract, zij het concreet.

Bron: The Thirteen Petalled Rose van Rabbi Adin Steinsaltz

©Jodendom-online 2012