19 Adar 5784 | 29 maart 2024
Artikelen
Jodendom in praktijk     Hasjkafa     Feest- en Gedenkdagen     Samenleving     Geschiedenis     Antisemitisme     Israël     Media     Publicisten     
Dromen zijn geen bedrog
Publicatiedatum: woensdag 11 januari 2023 Auteur: Opperrabbijn Evers | 712 keer gelezen
Opperrabbijn R. Evers, Gezondheid, psychologie en sport, Dromen en profetie »
Kennen wij waarde toe aan dromen?
De Tal­moed vertelt, dat er in Jeruzalem vierentwintig droomuitleggers waren en geeft in details de uitleg van verschillende dromen aan. De droom in de Tora was het medium bij uitstek voor profetie. Hoewel ook tegenwoordig nog vele mensen dromen over zaken, die zij via normale zintuiglijke waarneming niet zouden kunnen weten, en die later waar blijken te zijn, is de inhoud van onze meeste dromen alledaags.

Dromen over dagresten
Maimonides (1135-1204) maakt onderscheid tussen ‘openbarende’ en gewone dromen. Meestal dromen wij over dagresten: voorvallen en situaties uit het dagelijks leven, die kort tevoren plaatsvonden. Deze worden herhaald, verwerkt en opgelost. Maimoni­des stelt, dat hetgeen de mens gedurende waaktoestand intensief bezighoudt, in de droom terugkeert.

Je droomt wat je bezighoudt
De Talmoed illustreert deze droomfunctie: ‘De Romeinse Keizer vroeg eens aan Rabbi Jehosjoe'a: jullie zijn toch zo slim; vertel mij dan eens, wat ik vannacht zal dromen! De Rabbi antwoordde, dat de Keizer zou dromen, dat hij door de Perzen gevangen genomen zou worden en dat hij ongedierte met een gouden staf zou moeten weiden. De Keizer moest de hele dag nadenken over dit vreemde verhaal. En inderdaad: 's nachts droomde de Keizer wat Rabbi Jehosjoe'a voorspelde’.

Toch vaak belangrijke boodschappen
De Talmoed hecht waarde aan dromen. Als men een enquête zou houden over het belang, dat de moderne mens aan zijn dromen hecht, zullen velen ant­woorden, dat dromen bedrog zijn. In het Joodse denken bevat een droom vaak belangrijke boodschappen. De droom is een soort venster, waardoor men een kijkje kan nemen in een andere wereld, die voor het wakende bewustzijn onder normale omstandigheden niet toegankelijk is.

Onderbewustzijn
Die andere wereld kan een hogere sfeer zijn en dan is de droominhoud profetisch van aard. Soms legt een droom het onderbewustzijn bloot. Zo krijgt men inzicht in onbewuste drijfveren en motieven. Deze kunnen immoreel zijn en dan zijn het driftmatige impulsen, die bij de dromer in waaktoestand door zijn moraal geen kans hebben. Maar het onderbewustzijn hoeft niet zo slecht te zijn. Ook edele motieven kunnen uit het onderbewustzijn oprijzen. Soms fungeert het onderbewuste als wijze raadgever.

Bijsturende functie
Het onderbewuste bevat de neerslag van alle ervaringen ‑ ook bovennatuurlijke ‑ die de mens met zich meedraagt. Het is een onuitputte­lijk arsenaal van kennis omtrent de diepste relatie tussen G'd, mens en de kosmos. Dit rijke onderbewuste adviseert en waarschuwt ons 's nachts in de vorm van dromen voor onze levens­wandel overdag. Door berichten vanuit het onbewuste bewust te maken, zorgen zij voor stabiliteit en gezondheid van de geest. De droom heeft een bijsturende functie en werkt mee aan de individuele ontplooiing.

Conflictoplossend vermogen
Volgens de Talmoed kan de droomslaap ook dienen om emotioneel geladen conflicten tot een bevredigende oplossing te brengen. Deze gedachte ligt in een uitspraak van Rav Hoena: "Een goed persoon ziet slechte dromen en een slecht persoon goede dromen".

Beloning en straf
Rabbi Sjemoe'eel Edels (16e eeuw, Polen) beziet deze uitspraak echter binnen het kader van beloning en straf. Een goed mens ziet slechte dromen om hem te stimuleren tot inkeer te komen over het weinige slechts, dat hij in zijn wakende leven doet. Een slecht mens ziet goede dromen om hem te belonen voor zijn weinige goede daden.

Verdringing en confrontatie
Rav Hoena legt ook het psychische droommechanisme uit. Een goed mens droomt over daden en gevoelens, die hij in wakende toestand verdringt maar waarmee hij gedurende zijn dromen geconfronteerd wordt. De bedoeling hiervan is, dat de mens verdrongen eigenschappen onder ogen ziet, bewust wordt en verbetert. De psychologie van repressie staat hier al beschreven.

©Opperrabbijn Evers 2022
Copyright © 2023 Jodendom Online
 
 
Contact Zoeken Noachieden Online Beheer
 
Copyright © 2024 Jodendom Online. Alle rechten voorbehouden.