16 Niesan 5784 | 24 april 2024
Artikelen
Jodendom in praktijk     Hasjkafa     Feest- en Gedenkdagen     Samenleving     Geschiedenis     Antisemitisme     IsraĆ«l     Media     Publicisten     
De zegenspreuk over de zon - birkat hachama en andere kalenderperikelen
Publicatiedatum: zondag 12 juni 2011 Auteur: Dayan mr. Drs. R. Evers | 1.540 keer gelezen
Opperrabbijn R. Evers, Tefillot en Broches [Gebeden en Zegeningen] »

Eens in de 28 jaar staat de zon op precies dezelfde positie als op het moment dat zij aan het begin van de vierde dag van de Schepping werd gecreëerd. Dit valt daarom altijd op een dinsdagavond om 18 uur, bij het begin van de Joodse vierde dag (woensdag).

In de Talmoed staat, dat iedereen die de zon “in haar wending” ziet: “Gezegend is Hij Die de Schepping heeft gemaakt” zegt, en dat dit eens in de 28 jaar voorkomt (B.T. Berachot 59b). De eerste maand van de Hebreeuwse kalender – Nisan – valt aan het begin van de lente equinox. G-d bevestigde de zon aan het firmament tijdens de lente equinox aan het begin van de vierde scheppingsdag. Dit jaar valt deze “wending” op dinsdag 8 april (14 Nisan – erev Pesach).

Nisan of Tisjri?
Waarom wordt deze beracha over de schepping van de zon in Nisan gezegd, terwijl we in Tisjri het Joods nieuwjaar Rosj Hasjana vieren als begin van de Schepping? Dit heeft te maken met een meningsverschil in de Talmoed over de vraag of er geteld wordt vanaf het moment dat de wereld feitelijk werd geschapen (Nisan) of vanaf het moment dat Hasjeem het concept van de Schepping had “bedacht” (Tisjri).

Complex
Onze kalender wordt berekend volgens de methode van Mar Sjemoe’eel (3e eeuw), die een jaar rekent als 365.25 dagen, wat uitkomt op 52 weken en 1.25 dag. Daarom verschuift de equinox ieder jaar 1.25 dag en duurt het 28 jaar voordat de zon weer op dinsdag om 18 uur op diezelfde plaats staat.

Omdat de berekening van Mar Sjemoe’eel alleen gebruikt wordt voor Birkat hachama en het gebed voor dauw en regen (Tal oeMatar), en voor de rest van de kalender de berekening van Rav Adda bar Ahava wordt gebruikt waarbij een jaar slechts 365.24682 dagen duurt, valt Birkat hachama niet altijd op dezelfde Joodse datum.

Aankondiging
Op de dinsdagavond dat de zon op haar oorspronkelijke plaats staat, wordt in sjoel aangekondigd dat de volgende ochtend Birkat hachama gezegd zal worden. Het is het beste, dat de beracha gezegd wordt gedurende de 2 ½ minuut tussen het zichtbaar worden van het eerste streepje van de zon en het moment, dat zon in haar geheel zichtbaar is. In België is dit tijdstip bepaalbaar maar de zon zien is onmogelijk, in New York kan dit wel. De beracha wordt na het ochtendgebed gezegd, staand en bij voorkeur in aanwezigheid van een minjan.

Er is een meningsverschil over het laatste tijdstip dat deze beracha gezegd kan worden. Sommigen zeggen tot het derde uur, anderen menen dat de beracha tot chatsot (de middag) gezegd kan worden. Na de middag zegt men geen G’dsnaam meer in de beracha.

Dreigende verdwijning
Wanneer de zon achter de wolken dreigt te verdwijnen mag de beracha direct gezegd worden, ook vóór het ochtendgebed en zelfs zonder minjan. Sommige autoriteiten staan ook toe om de beracha te zeggen wanneer de zon niet zichtbaar is omdat zij stellen dat de beracha wordt gezegd over het fenomeen en niet over het zien van de zon. Wanneer men dit doet, kijkt men in de richting waar de zon normaal zichtbaar zou zijn. Alleen de beracha zelf mag dan gezegd worden en niet de bijbehorende gebeden. De autoriteiten die het niet toestaan om Birkat hachama te zeggen als de zon niet zichtbaar is, stellen dat als de zon zichtbaar is achter de wolken, de beracha gezegd mag worden. Is dit niet het geval, dan wacht men tot het bijna chatsot is (of tot men zeker weet dat de bewolking zal aanhouden tot chatsot). Dan zegt men de beracha zonder de Naam van Hasjeem. Deze mitsva geldt voor zowel mannen als voor vrouwen.

Pagina index:
Copyright © 2011 Jodendom Online
 
 
Contact Zoeken Noachieden Online Beheer
 
Copyright © 2024 Jodendom Online. Alle rechten voorbehouden.