Er bestaat een interessante passage in de Taloed dat leert: "Iemand die met zorg met de Chanoeka lichten omgaat, zal talmidej chachamiem [geleerden] als kinderen krijgen [Shabbat 23]. Rasji legt uit dat deze raadselachtige passage naar Spreuken 6 verwijst: "een kaars is de mitswe en de Tora is het licht." Op basis van de mitswe van de kaarsen van de Sjabbat en Chanoeka, zal het licht van de Tora komen. Deze uitleg laat een en ander nog wat onduidelijk. We zullen daar op terugkomen.
Sommige wetten van Chanoeka lijken een beetje vreemd. Denk aan deze: zelfs een arm persoon is toegestaan het licht van de Chanoekia aan te steken, ook al moet hij van deur tot deur bedelen om aan geld te komen om olie te kopen. Een vraag wordt dan gesteld: als een persoon alleen maar wijn voor de kiddoesj van Sjabbat kan veroorloven of olie voor zijn Chanoekia, wat moet hij dan kopen? Het antwoord is dat hij olie voor Chanoeka moet kopen.
Waarom zo'n ophef over de verlichting van de Chanoeka? Hoe is het mogelijk dat deze eenvoudige mitswe voorrang moet hebben op het kopen van kiddoesjwijn? En hoe kan het zo zijn dat het uitvoeren van deze mitswe in zekere zin een garantie geeft voor waardige en geleerde kinderen?
Om deze vragen te kunnen beantwoorden, moeten het volgende onder ogen zien: lichten gaan uit. Het was een wonder dat het olie wel een week langer brandde dan het werd verwacht. De menora van de Tempel moest iedere dag worden onderhouden en worden bijgevuld. Toen dat kleine beetje olie acht dagen brandde, werd dit als een wonder beschouwd. Dit lijkt zo een voor een hand liggende feit, maar vaak ontgaat het ons. De mitswe van de Chanoeka is zo belangrijk, omdat het ons herinnert aan dit elementaire feit van het leven: we moeten voortdurend voor brandstof zorgen wanneer we verwachten dat wij kaarsen gaan branden. En dit feit geldt ook ten aanzien van het Licht van de Tora. Want wat in de fysieke wereld geldt, is zeker het geval in de geestelijke wereld. Chanoeka leert dat de spirituele wereld zaken geen status quo geldt. Als we spiritueel niet groeien, dan gaan we automatisch achteruit. Dat is wat Sjlomo Hamelech bedoelde in Spreuken נרה' נשמתאדם [de lamp van G'd is de ziel van de mens]. Zoals een kandelaar continu bijgevuld moet worden om licht te kunnen geven, zo heeft de G'ddelijke ziel constant het licht van de Tora nodig.
Chanoeka is gerelateerd aan het woord chinoech, dat onderwijs en toewijding door middel van begrip betekent. Ons bestaan als mensen hangt van chinoech af, van onderwijs, het overbrengen van onze overtuigingen, naleving en gevoelens op een constante en stabiele basis.
Chanoeka herinnert ons er aan om kaarsen te branden, het herinnert ons eraan dat we dagelijks betrokken moeten blijven op geestelijk gebied. Daarom vertelt de Talmoed ons dat we zorgvuldig met de mitswe van de Chanoeka om moeten gaan zodat onze kinderen geleerden zijn en waardig zijn voor het Joodse volk. Misschien wordt de reden nu duidelijk waarom onze kinderen zullen begrijpen wat de betekenis van de allesomvattende, stabiele toewijding aan de Tora is. Een kaars is de mitswe en het licht is de Tora. Rasji verklaart op basis van de mitswe van de Sjabbat- en Chanoeka kaarsen, dat het licht van de Tora continu in onze huizen schijnt. Door deze zeer elementaire mitswes en de kaarsen, komen we tot het besef dat we constant bijgevuld moeten worden met spiritualiteit en mitswes. Chanoeka is gerelateerd aan chinoech, het is nooit te laat om te leren.
De Diaspora Yeshive op de heilige berg Sion, grenzen aan het graf van Dawied hamelech is een geweldige plek om goede Joods onderwijs te ontvangen.
|