Vergeven doet Hasjem alleen
In Tehilliem/Ps. 130 staat: sjier hama’alot… lied van de alijah/opgaan. De Tehilliem zegt dat alleen Hasjem zonden vergeeft: ki-‘imega hasliecha…maar vergevingsgezindheid is bij Jou, Jij geeft geen toestemming aan een bemiddelaar om iemand iets te vergeven, want er staat geschreven: hij zal uw overtreding niet vergeven (Sjmot/Ex. 23:21). Dan gaat de Teilliem verder met lema’an tioeware’… zodat Jij gevreesd mag worden. Wanneer je tegen Hasjem zondigt en je doet tesjoeva, dan kan alleen Hasjem jou vergeven. Maar wanneer jij bij jouw naaste zondigt, dan heb je dubbele vergeving nodig: zowel bij jouw naaste als bij Hasjem.

Nafsjie la’donaj – misjomriem laboqer, sjomriem laboqer… mijn ziel is op Hasjem gericht – meer dan de wachtsman voor de ochtend wachtend op de ochtend…. Mijn ziel verlangt veel meer naar Hasjem dan de nachtwaker die verlangt naar de ochtend zodat hij weer naar huis kan gaan. Nacht staat voor galoet, ballingschap en boqer staat voor ge’oelah, verlossing. Ge’oelah komt sowieso, ondanks onze zonden. We zullen opgericht worden, dwars door de inquisities, progroms en de Sjoa (Holocaust) heen. Zoals *Josjoe’a door het vuur gelouterd is, zo zijn wij door het vuur van Auschwitz gelouterd. Onze collectieve zonden als volk zijn hiermee al vergeven. Vuur werkt zuiverend. Dat is Kapara la'avonot… boetedoening van de zonden voor de chesjbon hanefesj, de boekhouding van de ziel.

In het Hebreeuws is 'toeval' miqreh: mem-qoef-reesj-he. Wanneer we deze vier letters door elkaar schudden, krijgen wij raq mihasjem: Reesj-qoef-mem-he. Raq mihasjem betekent alleen bij Hasjem. Dus alles wat jou overkomt en jij denkt dat het “toeval” is, dan is het raq mihasjem… dus ook de vervelende dingen die achteraf blijken zuiverend te werken. Die zonden zullen niet meer aangerekend worden. De Talmoed zegt dat Hasjem drie uiterst waardevolle kado’s aan ons heeft gegeven die door veel pijn en moeite ontvangen kan worden: Tora, Erets Jisrael en Olam haba.

*Zecharja 2:14-4:7
lezen wij dat de zonen van Josjoe’a de Kohen hagadol trouwen met gojische vrouwen. Josjoe’a is er niet in geslaagd zijn zonen te straffen. In zijn visioen ziet hij Satan Josjoe’a veroordelen voor zijn misser. Deze veroordeling werd in de visioen gesymboliseerd met bevuilde kleding die hij in de visioen draagt. Hasjem verdedigt Josjoe’a tegen Satan op grond van hij de stokebrand redde van de vlammen. Hij werd ondergedompeld in de vlammen van de lichamelijke en geestelijke vernietiging van de ballingschap. Jesjoe’a had al geleden en daarom kan hij niet meer voor het verleden veroordeeld worden.

Oordelen doen wij zelf
We leerden zo-even dat zonden door bepaalde nare en akelige levenservaringen vergeven kunnen zijn. We leerden dat alleen Hasjem vergeeft. Maar naast het vergeven van zonden hebben wij berispingen nodig. Hoe werken deze berispingen? Tehilliem 51 vertelt hier meer over. Daar staat geschreven: bevo’-‘elaj natan hanavie’ka’asjer-ba’ ‘el-bat-sjava’… toen Natan de profeet bij hem [Dawied Hamelech] zoals hij [Dawied Hamelech] kwam bij Batsjeva. Wat betekent dit? Ka'asjer betekent zoals.

Wij hebben het beeld dat Natan met veel woede en bombarie bij de koning kwam hem te veroordelen met betrekking tot zijn vreselijk misstap met Batsjeva. Maar dat staat er niet. Er staat dat Natan hem berispte zoals Dawied Hamelech naar Batsjeva ging. We hoeven niet te discussiëren hoe dat gegaan is, want uiteraard ging Dawied Hamelech vol liefde naar Batsjeva. Zo is Natan naar Dawied Hamelech gegaan: vol liefde berispte hij de koning. Daarom leren we hier dat wij met liefde de ander moeten berispen. Hasjem Zélf geeft Zelf het voorbeeld in Bamidbar/Num. 12:6 sjimoe’a-na’-devaraj…hoor Alsjeblieft naar Mijn woorden… [verzoek] in plaats van 'hoor Mijn woorden' [gebiedende wijs] of in die strekking.

Hasjem spreekt ook vol liefde tot Arharon en Mirjam toen zij goedbedoelde lasjon hara over Mosje Rabbenoe spraken en door Hasjem gestraft werden. Maar er is meer. Lo’-ken ‘avdie Mosje… peh ‘el-peh ‘ader-bo oemar’eh…niet bij Mijn dienaar Mosje (hem benaderen zoals Hasjem al Zijn profeten benaderen door middel van een visioen) van mond tot mond spreek Ik tegen hem… Vs. 12:7-8

De Zohar leert ons dat wanneer wij dood gaan, Hasjem ons aanspreekt in de stemmen van onze ouders. We leerden in parasja Jitro dat Hasjems Stem te eng was om aan te horen. Toen Mosje Hasjem voor het eerst hoorde, in de struik, manifesteerde Hasjem ook in de stem van de ouders van Mosje. Daarnaast leert de Zohar dat wij onszelf na onze dood beoordelen. II Sjmoe’el 12 bevestigt dit, waarin Dawied Hamelech zichzelf keihard veroordeeld hetgeen hij gedaan had. Niets in de TeNaCH is nl met toeval vermeldt. Aangezien we later in de status bevinden dat wij niet kúnnen liegen, zullen we onszelf altijd eerlijk beoordelen. Jij kan niet weglopen voor de daden die je gedaan hebt. Vandaar dat wij een ander met liefde moeten “beoordelen” en berispen, zodat deze instelling een tweede natuur van je wordt. Dan zal jij later jezelf ook met liefde en zachtheid veroordelen…

Samenvattend:
Josjoe’a werd niet gestraft omdat hij al voor zijn zonden gestraft was door de akelige dingen die hij had meegemaakt. Hasjem verdedigde Josjoe’a zelfs.
Daarom zijn akelige nare ervaringen, zoals de goede en de mooie ervaringen, raq mihasjem, alleen bij Hasjem. Ook met betrekking tot vergeving: raq mihasjem. Hij is Degene Die ons verlost uit de galoet, uit de vervolgingen, óndanks onze zonden. Want door onze nare, vreselijke ervaringen in galoet, maar ook heden hier in Israël, zijn zonden vergeven. Tot slot zijn wij zelf degene die onszelf na onze dood zullen beoordelen op onze eigen daden. Daarom is het zaak dat compassie, geduld en liefde naar jouw naaste jouw tweede natuur wordt, zodat jij later ook zo tegen jezelf zal opstellen. Hasjem Zelf én Natan hanevie zijn ons hierin voor gegaan.

BSJT (Baal Sjem Tov) zei: zie alleen de goede dingen in de ander en zie alleen het slechte in jezelf.