Tot de vernietiging van de eerste Bejt Hamiqdasj, kon je door middel van de tsara'at gestraft worden voor lasjon hara. Dit was een straf dat alleen door Hasjem gegeven kon worden, omdat Hij precies weet wat er in de harten van de mensen afspeelt. Ook weet Hij beter als geen ander wie er roddelen en wat überhaupt tot lasjon hara gerekend kan worden. Nu de Sjchina bij de vernietiging van de eerste Bejt Hamiqdasj verder van ons verwijderd is, kunnen we niet meer in dit leven gestraft worden met tsara'at. Dit is erger dan voorheen, omdat je die straf sowieso niet zal ontlopen en ontvangen in dit leven, volgend leven of Olam Haba.

De Chofets Chaim geeft 4 soorten van lasjon hara:

1. lasjon hara. Het is negatieve informatie wat de waarheid is dat gedeeld wordt met een 3e partij. Het gevolg is dat degene waarover geroddeld wordt, gedenigreerd wordt of dat mensen op hem neer gaan kijken.

2. Rechiloes. Het woordje rechiloes betekent letterlijk leuren. Je leurt met negatieve roddel tussen mensen en hiermee creëer je vijandschap en rancune tussen hem.

3. Motsi sjem ra is pure laster en valse beschuldigingen waarmee iemands reputatie wordt beschadigd.

4. Ona'at dwariem is iets tegen iemand zeggen waardoor hij angst of schaamte voelt.

Nu wij door de vernietiging van de Bejt Hamiqdasj geen antidote hebben vanuit de Kohen Gadol, heeft de Chofets Chaim wel een paar tips gegeven dat hedentendagen als antidote werkt tegen lasjon hara. Zo waarschuwt hij ons dat de meeste mensen erg laks met spraak omgaan en vaak dingen zeggen die door de Tora zijn verboden. Daarom is het volgens hem aan te raden ons te houden aan sjmirat halasjon [betaamde spraak]. Hij heeft naast schrijven over lasjon hara ook een verhandeling geschreven over sjmirat halasjon. Hij leert dat er 2 dingen zijn die ons helpen voor een van de vergrijpen die wij allemaal doen.

1. Ijverig bestuderen van de regels van lasjon hara en sjmirat halasjon. Door te weten wat hier de Halacha over zegt, leer je je spraak te beheersen. Maar ook in welke omstandigheden het juist toegestaan of zelfs een mitswe kan zijn om om gebruik te maken van denigrerende spraak. De regels zijn duidelijk, strikt en daarin niet te onderhandelen. Hij benadrukt dat je dit samen met moessar-studie [artikels als deze] moet doen.

2. Waakzaam zijn voor de jetser hara die het belang van sjmirat halasjon en het niet spraken van lasjon hara actief weerlegt! “Is het wel te doen?” De jetzer hara overtuigt je dat het geen doen is wanneer je midden in het leven staat en met zoveel mensen te maken krijgt.

Chofets Chaim leert dat wanneer mensen in staat zijn vanuit bijvoorbeeld armoe zo hard weten te werken waardoor ze een rijk leven kunnen leven, dat dit te doen is. Laat staan het spirituele leven.

Arrogantie, waarvoor het kleed van de efod ook tikkoen voor doet, is het tegengestelde van anawah. Anawah is nederigheid. Mosje Rabbenoe is de grootste voorbeeld voor anawah. Hij was zo nederig, toen Hij van berg Sinaj kwam nadat hij bij Hasjem had gepleit voor vergiffenis van de Egel hazahav [Gouden Kalf], had hij een gloed over zijn gezicht. Echter hij zette een masker op zijn gezicht. Dit masker staat in verband met zijn anawah. Kli Yakar legt uit dat Mosje Rabbenoe van bewust was dat mensen naar hem staarden wanneer hij hen passeerde door zijn stralende gezicht. Hij voelde daar heel ongemakkelijk bij en zette vervolgens een masker op.

Hoe kunnen wij onze middot verbeteren om anawah te krijgen?

Mesillas Yesharim hfst 2 geeft ook een aantal tips als antidote tegen arrogantie.

1. Begin gewoon met je nederig te gedragen. Ben je bijvoorbeeld met een groep mensen, ga achteraan staan. Ga zitten bij minder belangrijke mensen. Zeg niet meer dan nodig. Zulke acties moet je langzaam opbouwen. Het moet je eigen worden.

2. Ga van daden over óók op gedachten. Als je je realiseert waar je vandaan komt en waar je wanneer je dood gaat naar toe gaat, maakt je dat klein. Zet jezelf naast de natuur, de grote bergen, het universum, naast de eeuwigheid, naast Hasjem. Wat is jouw moment van roem op de eeuwigheid? Moet een president die ooit een krantenjongen uit de sloppen was, zijn afkomst verloochenen? Iedereen is bestemd om dood te gaan en als voedsel voor de wormen te dienen. En na de dood wordt je ook nog eens geoordeeld, tot op ieder woordje of blik vanuit de lasjon hara toe die je ooit hebt gedaan in je leven en niet tesjoeva [tot inkeer komen] hebt gedaan. Alles wordt bijgehouden tot op de letter, tot op iedere gedachten.

3. Wees van doordrongen dat alles in je leven onzeker is. Vanavond kan je met een dik bankrekening en met een goede gezondheid slapen, maar de volgende morgen kan je door een reden je baan kwijt zijn en je moet onverwachts naar de dokter.

4. Tot slot moet je je goed realiseren dat je altijd in dienst staan van Hasjem en wij schieten daarin constant tekort. Altijd.

Als je dit realiseert, dan zal hoogmoed je verlaten. Je zal je je eerder beschaamd voelen.+

Bron: Limud Yomi Kleinman Editie

©Jodendom-online 2014