Nogmaals de 3 basisfactoren die jouw waakzaamheid, hazhieroet, ondermijnen en aantasten.

1. Opgaan in dagelijkse beslommeringen. Je hebt weinig tijd voor rechtvaardigheid wanneer je je bezighoudt met wereldse beslommeringen. We nemen werk voor het gemak als voorbeeld. De Geleerden leren dat we zo minimaal mogelijk moeten werken om onszelf te kunnen onderhouden en en focus de rest van je tijd op je spiritualiteit, want dat is de eeuwigheid. Je kan niet een dokter worden zonder gestudeerd te hebben. Je kan niet rechtvaardig zijn zonder Tora te studeren.

De omgeving waar maatschappelijke posities centraal staan, heeft een heel ander 'atmosfeer' dan dat wanneer je in een vrome buurt uur in en uur in de jesjive zit om Tora te lernen. De atmosfeer van een werkomgeving is besmet met onheiligheid en zonder dat je het wilt of merkt, wordt je er toch mee besmet. In het Hebreeuws is lucht 'awier'. Awierah is atmosfeer [om je heen]. Je ademt de lucht van de besmette omgeving in en dit alleen omdat je belangrijk vindt om een goede maatschappelijke status te krijgen.

Het gaat niet om hoe mensen over jou en jouw maatschappelijke positie denken. Het gaat om hoe Hasjem je over denkt [Tehilliem 119:46].

2. De clown uithangen. Wat is een clown? Iemand die overmatig veel grappen maakt. De RaMCHaL heeft het hier over mensen die het leven volstrekt niet serieus nemen. We mogen daarom onze kinderen niet op laten groeien als grappenmakers. Je leert hen namelijk dat zij altijd de aandacht mogen opeisen. Mensen die zich alleen maar bezighouden met frivoliteit, heeft geen tijd voor Hasjem. Zij zijn moeilijk te corrigeren, want zij beginnen al direct te lachen alvorens je mond open doet om hen de weg naar Hasjem te wijzen.

Iemand die verslaafd is aan het maken van grappen en grollen met de bijbehorende aandacht, is als of hij iemand is die aan de drank is verslaafd. Zij hebben inhoudsloze levens. Kijk bijvoorbeeld naar de Hollywood sterren die ook constant in de aandacht willen staan en het leven verre van serieus nemen. Wie van hen hebben een leven met Hasjem en dus inhoud?

Daarom leren de Chazal: wanneer iemand niet serieus in het leven staat en alleen maar grappen wilt maken, is het slechts een kwestie van tijd dat zij grote seksuele zonden begaan [Avot 3:13]. Wat is het verband? Hij vertelt haar een grap, zij lacht: "oh... wat een leuke vent..." ... voor je het weet... Het is een proces wat je overal om je heen ziet gebeuren. En grap leidt naar een andere grap, deze leidt naar een 'gesprek' en het gesprek leidt weer naar meer toenadering tot uiteindelijk de zondige daad. De Jetser hara [jouw slechte neiging] werkt heel langzaam, met veel geduld. De Satan zal je nooit van een goede situatie in één keer de zonde in trekken. Het is een langzaam proces. De Tora leert ons dat we daarom onze grenzen moeten trekken en deze niet moeten overtreden. Daarom zijn de hekjes om de regels heen gemaakt, alleen maar bescherming dat je niet langzaam in de zonde laat trekken door je jetser hara.

Wordt dus geen grappenmaker, anders worden dezelfde grappen als handboeien die aangetrokken worden en controle nemen over jouw leven [Jesjaja 28:22]. Hiermee wordt bedoeld dat wanneer je graag de clown wilt uithangen, dat je straffen kunt ontvangen die in de eerste instantie niet voor je bestemd waren [Avodah Zara 18b]. Je neemt namelijk de door Hasjem gegeven doel in jouw leven niet serieus. De gevolgen zullen meedogenloos zijn.

Zo nu en dan moppen vertellen om bijvoorbeeld de spanning te verminderen, is natuurlijk helemaal niets mis mee.

3. Slecht gezelschap. Ga niet met slechte mensen om zoals grappenmakers, zondaren en goddelozen [Tehilliem 1:1].Ren liever voor zulke mensen hard weg [Misjle/Spr. 13:20; 24:21]. Want “asjrei haiesj, asjer lo' halach, ba'atsat rsja'iem ievderech chta'iem lo 'amad, oevmisjav letsiem, lo jasjav.... geprezen is de man die niet wandelde in de raad der goddelozen, noch op de weg van de zondaren stond, noch zat in het gestoelte van de spotters” [Tehilliem 1:1]. Avodah Zarah 18b legt de gevolgen uit wanneer je je in laat met zulke mensen. De progressie gaat van niveau op niveau [wandelt, stilstaan, zitten]. Wanneer je wandelt op de weg van de goddelozen, zal je uiteindelijk stoppen en even blijven staan om een glimp te kunnen vangen van hun zondige praktijken. Dat leidt je tot het zitten onder hen en deel te nemen aan hun praktijken totdat je zelf volledig onderdeel wordt van deze zondaren.

Harav Gurwitz [Anafeha Arzei Eil] leert dat je 'atsat rsaj'iem... betekent dat de motor achter de manier van leven van de zondaar. Het is niet de zonde zelf, maar het pad dat naar de zonde leidt: interesse in pleziertjes en de verlangen voor andere bezigheden dan Tora en mitswes. Zodra iemand slechts over deze paden wandelt, zal hij uiteindelijk toch stilstaan en zitten om een heel klein slokje te nemen van de verboden wateren. Hij zal zo in deze omgeving opgaan, dat hij zelf onderdeel wordt van deze slechte mensen die hij voorheen verafschuwde. Je raakt dan vast te zitten in de slechte wortels die je de verkeerde kant op wijzen.

Waakzaamheid, hazhieroet, heeft betrekking op de verboden [dus wat je niet mag doen] en bereidwilligheid [hazriezoet] heeft betrekking op de mitswes die je moet doen. De 1e is om een zonde te voorkomen en de 2e is iets doen.

“Wees [daarom] als deze 4 dieren om de wil van je Vader in de hemel te doen” [Avot 5:20]:

• “Wees als dapper als een luipaard”: die vecht tot zijn dood en is nergens bang voor”: ware inzet, ware zriezoet,

• “licht als een adelaar”: adelaar vliegt het hoogst ondanks zijn enorme gewicht, wederom ware inzet,

• “ren als een hert”: een hert rent erg hard, maar staat vaak stil om de situatie op zich te nemen. Situaties veranderen continue en moeten constant gerecapituleerd worden en

• “zo moedig als een leeuw”: de brul van de leeuw is adembenemend. Je moet je mitswot op een opzienbarende manier. Dat bewijst namelijk van ware zrieroet.

Wees daarom niet lui, want luiheid in het doen van mitswes, is uitstel van het doen van mitswes. Dit is een awerah, zonde, want je hebt niet gedaan wat je moest doen. Uiteindelijk doe je ook niet waarvoor Hasjem je op de wereld heeft gezet. Een gemiste kans van het levensdoel.

Luiheid is iets wat ook, net als awerah, volgens een langzaam proces gaat. De excuses van zijn uitstel om mitswes te doen zijn eindeloos totdat hij zijn Schepper verlaat. De bron van luiheid begint met het verdraaien van jouw gedachten totdat je zelf in je eigen excuses gelooft. Als je een leugen 50 x herhaalt, zal je het geloven.

In de volgende video herhaalt rabbi Mizrachi hoofdstukken 5 en 6. Volgende keer gaan we hoofdstuk 8 herhalen en gaan we door naar hoofdstukken 9, 10 en een stukje van hoofdstuk 11.

Het is niet noodzakelijk, maar mocht je mee willen lezen en lernen met de sjioeriem, kun je de Mesillat Yesharim hier [hebr-eng] of hier [eng] [mee]lezen.