R'Moshe Feinstein leert in Darash Moshe dat de vers het Joodse volk opdraagt een rechtssysteem op te zetten, maar iedere Jood wordt tevens opgedragen zichzelf onophoudelijk te oordelen. Ook moet hij zijn eigen politieagent zijn die in actie komt om ervoor te zorgen dat hij naar behoren gedraagt en wanneer hij ongepast handelt, moet hij zichzelf vermanen dat hij de mitswot moet naleven zoals het opgedragen wordt of zelf sancties bij zichzelf oplegt [zie Nedarim 8a].
We moeten over onszelf oordelen, want is vanzelfsprekend dat een persoon altijd op zijn hoede moet zijn om te doen wat juist is!

Het probleem is namelijk dat wij onszelf altijd voordeel van de twijfel geven. Wij oordelen onszelf met andere maten dan hoe wij onze naaste oordelen. Wij passen de maten aan aan onze eigen gedachten, verlangens, normen en waarden. “Hoewel mijn gedrag onacceptabel lijkt, heb ik een hele goede reden om mij zo te gedragen. Daarom hoef ik niet zo hard voor mezelf te zijn.”Dit soort van rechtvaardiging zit vol valkuilen. Je laat je gemakkelijk verleiden om ongevoelig te zijn voor je eigen tekortkomingen, die je op een gegeven moment zelf over het hoofd gaat zien.

Daarom waarschuwt de Tora: met betrekking tot jezelf moet jij de rechter zijn. Een rechter mag de rechtzoekende niet het voordeel van de twijfel te geven. In plaats daarvan moet hij bij iedere feit rigoureus bepalen wie schuldig is en wie niet. Dit is het type van zelfonderzoek waarin wij bevolen worden om onszelf aan te onderwerpen, zodat we er zeker van zijn dat onze motieven voor al onze daden zuiver en correct zijn.

Verder leert deze pasoek, vers, dat we geen vriendjespolitiek naar ons zelf mogen bedrijven wanneer we onszelf oordelen. Iedere handeling moet worden onderzocht naar het motief en indien blijkt dat die niet naar behoren is, moet die worden gecorrigeerd. Dergelijke zelfonderzoek is een essentieel onderdeel van spirituele groei.

Bron: Limud Yomi Kleinman Edities I

©Jodendom-online 2014