In de vorige Tehilliemvroeg Dawied Hamelech aan Hasjem om hem te sparen, maar in deze Tehilliem spreekt hij zijn vijanden aan op hun immoreel en onethisch gedrag.
In feite was Architofel de boze brein achter Avsjaloms bejag naar de troon van zijn vader. Sterker, hij hoopte op die manier uiteindelijk zelfs op de troon te komen [Yalkut]. Vandaar dat hij publiekelijk Avsjalom opzette tegen zijn eigen vader, hem zijn vader liet op jagen om Avsjalom zelf uiteindelijk ook te vermoorden. Hoe? Architofel wilde Avsjalom met een rechtschapen ijver voor het gerecht slepen voor zijn gruweldaden tegen de troon en zijn vader. Zo zou de weg naar de troon voor Architofel volledig vrijkomen. Dacht hij.
Dawied Hamelech zag dit glashelder en in plaats van dat hij brute wraak nam, smeekte hij de mannen, dus zijn vijanden, om niet zoiets drastisch te doen wat onomkeerbaar zou zijn dat uit zou lopen op een grote ramp. Hiermee toonde hij een enorme edelmoedigheid wat in zijn karakter omsloten lag. Dawied Hamelech had de voorkeur om het met zijn vijanden te verzoenen en bood hen aan hen de weg te wijzen naar werkelijke rijkdommen en geluk.
Geloof en G'dsvertrouwen Dawied Hamelech begint de Tehilliem dat hij Hasjem eer geeft dat Hij de ellende van hem verlicht, maar Dawied Hamelech vraagt wel aan Hasjem om ook deze keer naar hem te luisteren. Hiermee bewees Dawied Hamelech zijn emoenah en bitachon. Hij doet beroep op G'ds onverdiende genade[chanenie, (wees mij) genade komt van chen wat 'genade vinden in iemands anders ogen' betekent] en dat Hasjem zijn tefillot [gebeden] zou verhoren.
Dawied Hamelech hangt het principe aan dat niemand G'ds gunst mag en kan afdwingen [vers 2].
Geen respect Dawied Hamelech richt zich vervolgens tot 'Bnej-'iesj 'ad-meh chvoidie... zonen van grote mannen'. Ook de vooraanstaande leiders van Israël die Avsjalom volgden, zijn afstammelingen van de Avot Avraham, Jitschak en Ja'aqov [vers 3]. Ja, zelfs de kwade geniale Doeg en Architofel die lasjon hara en sinat chinam over Dawied Hamelech verspreidde [Yerushalmi Peah 1:1]. Zij spraken zonder respect over hun koning door hem niet bij naam te noemen, maar hem met 'zoon van Jesse' aanduidde. Hiermee werd ook Jesse op de korrel genomen [Sam. I 20:30; 22:8-9; 25:10]. Dit is merkwaardig, want Jesse werd door maar liefst 600.000 talmidiem gevolgd wanneer hij de Beet Hamidresj binnenging of verliet.
Deze aanhangers van Doeg, Architofel en Avsjalom hadden lege dromen en joegen misleiding na... 'selah... voor altijd' [vers 3].
Hoe je je slechte neiging in bedwang kan houden Weet dat Hasjem degene is, Die Zijn toegewijde naar Zich toetrekt waardoor de vijand nooit in zal slagen een hand te heffen tegen Zijn toegewijde [vers 4]. In geval van Dawied Hamelech is het tevens een bevestiging dat Hasjem de zonde van Dawied Hamelech heeft uitgewist [Sam. II 12:13] waardoor Dawied Hamelech door Hasjem gezien wordt als een chassied, een toegewijd persoon. Heb daarom diepe ontzag voor Hasjem en zondig dus niet meer [vers 5].
Dan leert Dawied Hamelech in zijn Tehilliem ons dat we juist wanneer we op bed liggen ons hartgesteldheid moeten onderzoeken. Dit is namelijk het moment dat je helder en objectief kan denken. Dit omdat je dan het beste los kan komen van je dagelijkse beslommeringen en voornemens die je bezighouden. Dit is ook het moment om dan niet te spreken, maar stil te zijn. Je moet je jetser hatov – jouw goede neiging – prikkelen doordat je geslaagd bent in het overweldigen van je jetser hara. Lukt het niet, dan moet je Tora lernen ['imroe vilvavchem... onderzoek je hart'].
Lukt het nog steeds niet je jetser hara - jouw slechte neiging – te overweldigen, dan moet je de Sjema' zeggen waarmee je het juk van Hasjems soevereiniteit op je neemt ['misjkavchem... wanneer je op bed ligt']. Mocht dat ook niet lukken, denk dan maar een je sterfdag die onvermijdelijk is ['wedomoe... wees stil']. Dit zal beschouwd worden als een offer van een tsaddiek [Rasji; Targum op vers 6].
Leg dus je vertrouwen in Hasjem, want je zonden prijsgeven is erg moeilijk zolang je overtuigd bent dat je uit je zonden ware genoegdoening ervaart. Dawied Hamelech verzekert de berouwende [Baal Tesjoeva'] dat Hasjem met gemak hun wensen kan vervullen en wat zij nodig hebben kan verstrekken, zolang ze vertrouwen in Hem stellen [vers 6].
Wees blij met wat je hebt! Dat is een mitswa! Wees altijd blij met wat je hebt en kijk niet om wat anderen hebben om tot de conclusie te komen dat de ander het beter heeft dan jij! Dit is jaloezie en begeren. Want vele zeggen altijd: 'Wie laat ons zien wat goed is?' [vers 7] Dawied Hamelech refereert hier naar degene die materiële succes van gojiem benijdt. Dawied Hamelech heeft diepe meelij met deze mensen die zichzelf het rijkdom en voldoening van het Jodendom ontnemen. Dawied Hamelech smeekt Hasjem om deze bevroren zielen te warmen met Zijn aanwezigheid. Deze vers is gericht op vrome Joden die hun focus verkeerde dingen leggen: liefde voor gojische materiële rijkdommen en succesvol zijn in profane zaken in plaats van Tora.
Vele gojiem zijn succesvol wat Joden tot jaloezie en bitterheid zou kunen drijven. Wees dus totaal niet jaloers. Wees zelfs blij voor hen! Als Hasjem hen - die Hem alleen maar ergeren en boos maken – zo kan belonen met zoveel materiële mooie dingen, wat zal dan wel niet onze beloningen in Olam Haba zijn? Hasjem heeft in ons Joden voor altijd een sameach bechelqie – blij zijn met jouw deel – geplant: 'maar in mijn hart heeft Hij blijdschap gelegd [vers 8]. Daarom zijn wij blijer dan de gojiem tijdens hun vreugdevolle oogst [Metzudas David].
Wanneer hun graan en wijn overvloedig is, dan zeggen Bnej Jisrael: “Jij hebt de gojiem, die slechts 7 geboden hebben, tevreden gesteld. Wij zijn wel aan 613 mitswes verplicht. Wat een tevredenheid zullen dan wel niet ervaren in Olam Haba?!”
Dan besluit Dawied Hamelech: Eenheid en vrede voor Israël. Hasjem zal ervoor zorgen dat we veilig in Erets Jisrael zullen wonen [Rasji]. Want alleen Hasjem is onze Veiligheid in ons leefomgeving [Radak op vers 9]. Dawied Hamelech wist door zijn ervaring met Avsjalom dat zijn tegenstanders klaar stonden om een seculiere staat te stichten zoals de volkeren om hen heen [Sam. I 8:5].
Overdenking Tehilliem 4 “Besjalom jachdaw 'esjkevah we'iesjan kie-attah hasjem levadad lavetach tosjievenie... In vrede, in harmonie, zal ik liggen en slapen, want Jij Hasjem, laat mij wonen in veiligheid...”
Iemand die te weinig of geen emoenah en bitachon heeft, heeft vaak last van slapeloze nachten. In plaats dat hij 's nachts tot rust komt, woelt hij de hele nacht. Na deze onrustige mentale sessies, zal hij waarschijnlijk ook nog eens onaangename dromen. Zodra hij in de ochtend wakker wordt, is hij net zo moe als hij was voordat hij in slaap viel.
Door zoals Dawied Hamelech emoenah en bitachon te hebben, worden verontrustende nachtelijke gedachten juist heel vredig waardoor je rustig wordt. Je weet immers dat Hasjem veiligheid en welzijn geeft. Je valt daarom veel makkelijker in slaap. Jouw spirituele connectie met Hasjem is namelijk gezond en genezend. De volgende morgen ben je weer opgeladen met energie die je voor de nieuwe dag nodig hebt om Hasjem met kalmte en vreugde te dienen.
Bij slapeloze nachten en je wilt emoenah en bitachon opbouwen, zeg dan Tehilliem voordat je gaat slapen. De kans is zeer groot dat je makkelijk in slaapt valt en plezierige dromen zal dromen.
De volgende sjioer geeft Rabbi Mizrachi uitleg over zowel Tehilliem 3 als Tehilliem 4. Vanaf 1:09 geeft hij uitleg over Tehilliem 4. Hij weet de Tehilliem altijd in onze huidige tijd te plaatsen.
In