De Tora noemt de matsah 'lechem 'oni'. Lechem 'oni is brood van armoede of brood van leed [Dwariem/Deut. 16:3]. Er wordt geleerd dat onze voorouders door de Egyptische slavendrijvers matsah als voedsel kregen. Wanneer dit het geval is, waarom wordt matsah gebruikt als een symbool voor onze bevrijding uit Mitsrajiem en vrijheid vanuit de slavernij?

De Maharal van Praag legt uit dat armoede het fundament is van vrijheid! Verlossing en het verkrijgen van onafhankelijkheid is het tegenovergestelde van een slaaf, omdat we dan niet aan iets vast zitten. Iemand die rijk is, is alleen maar rijk [geworden] omdat hij een binding heeft met zijn geld. Hij zit er aan vast en daardoor is hij niet echt vrij. Een arme die niets heeft – daarentegen – is nergens aan gebonden en is in feite volledig vrij. “Dit is drechah – weg – van de Torah: brood, zout … een beetje water... als je dat doet, 'zal je gelukkig zijn en het zal je goed gaan' [Tehilliem/Ps. 128:2] – gelukkig zal je zijn in deze wereld en het zal je goed gaan in Olam Haba... ” [Pirke Avot 6:4]. Als we zo zouden leven – wat mensen die gebonden zijn aan geld en plezier van deze wereld “extreem” noemen – zouden we erg makkelijk aan ons inkomen komen. De vloek op Adam Harisjon – dat hij met zweet 'bloed en tranen' aan zijn brood zal komen – zal praktisch geen vat op ons hebben. Er zijn ten opzichte van de wereldbevolking maar een klein aantal mensen waarvan Hasjem besloten heeft dat zij moeten sterven van de honger.

Verder leert de Maharal dat dit de reden is waarom Pesach in de eerste maand van het jaar valt [wij kennen meerdere 'nieuwjaarsdagen']. Vrijheid betekent 'niet gehecht' of 'gebonden zijn aan' een externe kracht of invloed. De eerste maand is niet gekoppeld aan iets ervoor. Daarom is de eerste maand, Nissan, de ideale maand om de vrijheid en de bevrijding te symboliseren.

Matsah is gemaakt van bloem en water. Omdat er verder niets in zit, is het inderdaad het brood van armoede. Hierdoor staat de matsah representatief voor vrijheid en onafhankelijkheid. Dus brood en zout, wat water en een plaats om te slapen zijn de noodzakelijkheid in het leven [lees daarom ook “100 Keer Dank Je Wel Voor Hasjem”].

Bronnen:
The Essence of the Holy Days van Rav'Avraham Yaakov Finkel
Mivtach M'Eliyahu Vol.I “Earning One's World in One Hour” van Rav Eliyahu Dessler

Jodendom-online 2016