Zoals eerder gezegd. Toch lijkt er een machlokes – discussie – te bestaan betreft niet-Joden en het niet hebben van emoenah choesjiet. De Chofets Chaim leert namelijk het woordje *'volmaakt' [die dertien keer in de Dertien Geloofspunten (Sjlosjah-Asar Ikkariem) wordt genoemd] over volmaakte emoenah gaat. Aangezien het feit dat Rav Moshe Weiner, auteur van de Divine Code, van mening is dat Bnej Noach zich aan de Dertien Geloofspunten moeten houden, zou emoenah choesjit óók voor hen gelden. Hij baseert dit op het feit dat de Dertien Geloofspunten van de RaMBaM uit "Yesodei Hatorah" [Fundamentele Principes van de Tora] komt. Dit werk geldt voor zowel Joden áls niet-Joden. Daarbij zegt rabbi Sprecher van de Diasporajesjive in Jeroesjalajiem dat niet-Joden emoenah choesjiet moeten hebben. Hij antwoordde dit naar aanleiding van de vraag of Bnej Noach met emoenah chhoesjiet de eindoorlog van Gog Oemagog zullen doorkomen.

*Footnote: “ani ma'amien ba'emoena sjlemah; ik geloof met volmaakt geloof”

Hoe krijg je emoenah choesjiet?
In Sjmot 15:19 wordt verteld hoe: "Wajar Jisrael 'et hajad hagdolah asjer 'asah hasjem bemitsrajiem wajijre'oe ha'am 'et hasjem waja'amienoe basjem oevmosje 'avdo... Israel zag de machtige hand waarmme Hasjem Egypte teisterde en het volk had vrees voor Hasjem, hadden geloof in Hasjem en in Mosje Zijn dienaar.” Het is erg gemakkelijk om te zeggen dat je emoenah hebt in Hasjem als alles gaat zoals jij het wilt. De werkelijke test van emoenah is geloof in Hasjem te hebben in moeilijke tijden. Blijf je dan bidden, blijf je Sjabbat houden, tefillien leggen als je je hypotheek niet kan betalen? Emoenah choesjiet moet je – zoals door Rav Dessler eerder gezegd – constant en dus dagelijks consequent trainen. Doe je dat niet, zal je niet slagen in de test van emoenah in moeilijke tijden. Laat staan in deze periode van de einde van de Einde der Tijden [!].

Hoe train je deze vorm van emoenah? Emoenah choesjiet krijg je uitsluitend door dagelijks te lernen, dagelijks te dawnen, maar ook dagelijks het zeggen van de Sjema. De Sjema is namelijk de belichaming van emoenah. De woorden van Sjema zijn de essentiële uitingen van de relatie tussen ons en Hasjem. Wij zeggen met de Sjema namelijk dat de G'd van Israel de Enige Kracht is dat bestaat ['ejn 'od milvaldo] in iedere rijk in alle hemelen en op aarde. Daarom moet ieder [Joods] kind – zodra het kan spreken – deze woorden leren. Vanaf dat moment tot zijn laatste dag in deze wereld, begint en eindigt hij de dag met de Sjema [let op: niet-Joden mogen alleen de volgende woorden van de Sjema zeggen: “Hoor Jisrael, HASJEM is onze G'd, HASJEM is EEN. Geprezen de Naam van Zijn Koninklijke majesteit, voor in alle eeuwigheid. Je moet van de Eeuwige, je G-d, houden met heel je hart, heel je ziel en met alles waartoe je bij machte bent”; *meer niet!].

*Footnote: het hele Sjema opzeggen voor niet-Joden valt onder de zes verboden voor Bnej Noach. Zie hier voor meer informatie.

Ook de Chofets Chaim heeft een advies om je emoenah op te bouwen en volledige tesjoeva te ondergaan. Hij adviseert in Mishna Brura 51:17 dat wij [dit geldt overigens uitsluitend voor Joden] Sjierat Hajam iedere morgen met simcha moeten reciteren. Ook moeten we er een voorstelling van maken dat je door de Rietzee loopt. Wie dit doet – zo leert de Chofets Chaim – wordt al zijn zonden vergeven. Door gebeurtenissen van Mattan Tora en Sjierat Hajam levensecht voor je te halen, wordt je emoenah choesjiet flink opgebouwd. Dus: geen goede tesjoeva betekent geen goede emoenah, betekent een probleem.

Bitachon: vertrouwen in Hasjem
Zodra de emoenah zo diep gaat zitten zodat het instinctieve kennis wordt, heb je de basis gelegd van de middah 'bitachon' – vertrouwen in Hasjem ["Gam zoe letova... ook dit is voor het beste ..." Midrasj Tehilliem 22; Rabbi Nachoem Iesj Gam Zoe]. Zowel de RaMBaN als de Orot Tzaddikim leren dat bitachon zonder emoenah niet mogelijk is.

De RaMBaN legt in Kisvei Ramban Sefer Ha'emunah U'bitachon hfst 1 uit: Emoenah is als een boom en bitachon is als het fruit. Het fruit is het bewijs van het bestaan van de boom. Echter is de boom niet het bewijs dat het fruit bestaat, omdat er bomen bestaan die geen fruit voortbrengen. Toch bestaan er geen fruit zonder een boom.

De Chazon Ish zegt in Emunah U'bitachon hfst 2 dat emoenah en bitachon als twee kanten van dezelfde eenheid is. Het verschil is dat emoenah als geloof de richtlijn is, terwijl bitachon - vertrouwen - dit besef het omzetten in actie behelst. Iemand met bitachon gelooft dus niet alleen dat Hasjem de wereld van seconde op seconde bestuurt, maar gedraagt zich daar ook naar!

Zoals de Chazon Ish verder uitlegt: "Wanneer iemand iets gevaarlijks overkomt, is het een natuurlijke reactie om bang te zijn... het is van extreem belang om in zulke moeilijke omstandigheden extra je best te doen de waarheid versterken... dat alles van Hasjem komt... en iemands geloof kan alle angst weghalen en de moed geven te geloven in de mogelijkheid van redding.... dit besef is bitachon. ...Zodoende dat een persoon met bitachon een heel ander begrip heeft hoe je uit gevaar gered kan worden dan iemand zonder bitachon. In plaats van wanhopig achter invloedrijke mensen te rennen en waardeloze strategieën bedenken, zal hij zijn daden zorgvuldig onderzoeken en zijn hart direct richten tot tesjoeva, tefillah en chesed om deze vreselijke beslissing te doen terugdraaien..."

Dit betekent niet dat je door bitachon geen voorzorgsmaatregelen moet nemen als je iets verwachten kan. In tegendeel. Het betekent dat alle pogingen slechts kanalen zijn waardoor Hasjem Zijn redding stuurt. Daarbij moet je blijven dawnen - ook al weet je dat wat zo moeilijk in het leven 'gam zoe latova' is. Dus iemand met bitachon moet blijven dawenen voor een positieve uitkomst [Netziv].

Rav Elyah Lopian zegt in Lev Eliyahu Vol.III Parashas Va'eshanan, pag. 204 [s.v.V'al hakol]: "Ook als iemand een ba'al emoenah is en een geweldige ba'al bitachon, maar niet tot Hasjem dawent, zal Hasjem hem ook niet geven waarnaar hij verlangt."

Vanuit bitachon komende mooiste tefillot voort. Omdat je met bitachon dawent, voel je met je hele wezen dat je direct naar Hasjem gaat Die Enige is met ware macht om te helpen. Ook vertrouw je erin dat alles wat met je gebeurt het beste voor je is, ook al komt het niet overeen met hetgeen je gehoopt.

De Chazon Ish leert dat het hebben van bitachon niet automatisch betekent dat alles uiteindelijk zou uitkomen zoals jij dat verlangt. Het betekent dat wat de uitkomst ook is, de botei'ach vertrouwt dat dit geen toeval is, dat het van Hasjem komt en dus het beste voor hem is. Hij blijft altijd kalm, hoe hevig de storm van jissoeriem [tegenspoed] ook door zijn leven raast.

In het hoofdstuk Sha'ar Habitachon schrijft Rabbeinu Bachayah in zijn monumentale werk “Chovot Halevavot” dat de essentie van bitachon is dat je kalmte hebt betreffende de wereldse aangelegenheid en rust hebt aangaande de dingen die je mentaal pijn doen. Dat is wellicht de reden waarom Orchot Tzaddikim het onderwerp 'bitachon' bespreekt in 'Sha'ar Hasimcha' – Poort van Vreugde. Zoals eerder gezegd: emoenah choesjiet is als een lied in je leven.

Rav Yisrael Salanter leert dat het niveau van bitachon afhangt van iemands spirituele kracht en het niveau van je emoenah. Omdat zowel Jood als niet-Jood de opdracht hebben emoenah te hebben, heeft iedereen die spirituele capaciteit voor emoenah en bitachon. Het is – volgens Rav Elchanan Wasserman – onze jetser hara [kwade neiging] dat ons verblindt, twijfel zaait en weerleggingen over de waarheid opwerpt [Kovetz Hearos, Dugmaos l'Beurei Aggados, siman 1].

Hasjem plaatste ons niet in het donker [Zijn hester, Zijn Verborgenheid] om vervolgens van ons te eisen dat we Hem zouden moeten zien. Bewijs van Zijn Aanwezigheid is overal om ons heen. Als het gevoel hebben in de duisternis te zitten, is dat omdat we door een troebele lens van de jetser hara heen kijken. Zodra we die bril afdoen, zien wij Hasjems nabijheid overal en wordt het zo makkelijk te benaderen als het onzichtbare zuurstof die je iedere seconde van de dag van je leven in en uitademt.

Dawied Hamelech besluit Tehilliem 66 met een hoopvolle noot: wanneer wij alle liefdevolle daden van Hasjem onderkennen, dan zal onze emoenah dat Hasjem vastbesloten is ons te bevrijden, alleen maar toenemen [Metzudat David op Tehilliem 66:17].

Ons probleem ligt dus nogmaals aan ons gebrek aan emoenah choesjiet. Het is namelijk de veronderstelling dat Hasjem Zijn leiding over de wereld uitvoert zoals wij dat zouden doen. Maar Hasjem's wegen zijn anders en onnavolgbaar. Pas aan het einde van de test laat Hasjem de eerder genoemde voorkant van de borduurwerk zien – wat een kunstwerk blijkt te zijn, terwijl we alleen maar de rommelige voor ons onlogische achterkant hebben gezien. Dit kunstwerk is als het ware Zijn volle omgang van Zijn weldaad voor degene die Zijn verlossing geduldig afwacht!

©Jodendom-online 2017