Gadol Hador Rabbi Avigdor Miller ZT"L

De enige realiteit en bestaan is Hasjem Alleen. Er staat duidelijk geschreven in Dwariem/Deut. 4:35: “Ejn 'od milvado... er bestaat geen ander naast Hem...”.

Hoe moeten we dit zien?   Je hebt vast wel eens een levensechte droom meegemaakt. De conversatie met meneer x kwam ook levensecht over. Was meneer x echt? Nee. Maar beleefde je het realistisch? Ja. Zo is het ook met de realiteit die wij beleven en de realiteit van Hasjem. Wij bestaan als het ware in Zijn gedachten.  

Hoe je het ook kunt zien is alsof Hij een [zeep]bel heeft geschapen waarin de hele schepping bestaat. Jij bestaat wel in relatie met deze beria - schepping - ; in die [zeep]bel, maar in relatie met Hasjem, besta jij niet. Zoals de personen in jouw droom onderling bestaan, maar ten opzichte van jou bestaan zij niet.  

In het artikel “De Big Bang en de tsimtsoem” schreven wij het volgende hierover.   In het begin was daar alleen Ejn Sof [lett. "Zonder Einde"; oftwel G'd]. De Ejn Sof is een allesomvattende G'ddelijke Aanwezigheid of allesomvattende G'ddelijk Licht de 'Or Ejn Sof [lett. "Oneindig Licht"].  

Omdat niets dan alleen G’d [Ejn 'Od] voor de Schepping bestond, was het G'ds beslissing om jesj - iets - te creëren [Dwariem/Deut. 4:39: “Zo zal jij heden weten, en in jouw hart hervatten, dat de Hasjem Die G'd is,boven in den hemel, en onder op de aarde, ejn 'od - er is geen ander!”]. Hij deed dit vanuit zijn Ejn - niets - waardoor Hij ‘een ruimte’ moest maken [ruimte bieden] voor iets wat niet G'd is. Hasjem moest daarom Zichzelf 'leeg maken', omdat Hij Alles bevatte, door Zijn oneindige Licht terug te trekken waardoor Hij een conceptuele ruimte creëerde om zo ruimte maken voor de schepping van het universum. Deze vrij gekomen ruimte is de chalal hapanoej [de eerdergenoemde zeepbel]. Tijdens die terugtrekking ontstond er een grote flits van kosmisch licht. Dit omdat G'd Zich condenseerde in een oneindige dichtheid en oneindige energie; een oneindige punt. Gevolg van deze terugtrekking - de tsitsoem - is een enorme explosie ontstaan dat alle kanten opging.  

Wat voor conclusies kunnen wij hieruit trekken?
1. Alleen G'd moet noodzakelijkerwijs bestaan en verder niets.
2. Alles kwam in bestaan uitsluitend als resultaat van G'ds Ratson, Wil.
3. De wereld heeft daarom niet altijd bestaan. Deze drie conclusies zijn in feite principes die wij aan elkaar verbonden zijn en wel op de volgende manier.  

Aangezien alleen G'd móet bestaan, betekent automatisch dat al het andere geen onafhankelijk bestaan op wat voor manier dan ook heeft. Alles bestaat omdat Zijn G'ddelijke Ratson dit wilt. Dit betekent dat op een zeker moment Hasjem bepaalde en besloot dat de wereld in het bestaan moest komen. Voordat moment bestond alleen Hasjem en verder niets. Daarom is het glashelder dat de wereld niet altijd heeft bestaan.   Als dit allemaal het geval is, heeft dat drie consequenties die de meeste mensen niet realiseren waardoor wij als mensheid de ene chilloel Hasjem [onteren van Hasjem’s Naam] naar de andere plegen; een zonde wat alleen met de dood te bekopen is. 

1. Consequentie één dat Hasjem de Enige Realiteit is: álles is van Hasjem; niets is van ons
Als Hasjem de Enige Schepper is van de wereld, heeft dit nogal gevolgen voor ons dagelijks denken en onze kijk op het leven!

Lasjem ha'arets oemlo'ah teveel wejsjvej vah.... de aarde en haar volheid, het bewoonde land en degene die daar in wonen is van Hasjem…" [Tehilliem 24:1].

De Talmoed leert in Berachot 35a dat uit deze pasoek voortvloeit uit het principe dat alles op aarde G'ds heiligdom is en daarom bezitten zelfs materiële objecten een vorm van kedoesja, heiligheid. Rav Yehudah zei daarom in de naam van Shmuel: “Degene die plezier ontleent uit deze wereld zonder een gepaste broche – zegen – te geven, is alsof hij op een illegale wijze plezier ontleent [als het ware steelt] uit een heilig, gewijd object [wat toebehoort tot de Bejt Hamiqdasj], zoals er staat geschreven 'lahasjem ha'arets oemlo'ah... van Hasjem is de aarde en haar volheid...'. ...”  

We gaan weer terug naar het Scheppingsgeschiedenis.   Voordat Hasjem alles middels die zogenaamde ‘de Big Bang’ schiep, heeft Hij alle concepten die je kunt bedenken al bedacht. Ten eerste is de gehele beria, schepping, geschapen naar één groot concept [Adam Kadon, zie hiervoor het artikel “Kennis van G’ds Plan”] en alles wat in de beria bestaat, zijn ontstaan na een oneindig aantal concepten die alleen de Kadosj Baroech Hoe en Hij Alleen heeft bedacht. We gaan dit abstracte gegeven nader uitleggen.  

Voordat het werkelijke bestaan van deze wereld tot stand kwam, bereidde Hasjem een oneindig complex systeem van emanaties, stralingen, voor. Dankzij dit systeem is het überhaupt mogelijk te leven zoals wij dat doen. Voorbeeld. Als Hasjem in die oneindig complex systeem niet het concept van Android had bedacht, zouden wij niet eens de Android kunnen uitvinden. Als Hasjem in dat oneindig complex systeem niet het concept van een koffie kopje had bedacht, dronken wij geen koffie uit een koffie kopje. Als Hasjem in dat oneindig complex systeem niet het concept van zeep had bedacht, hadden we niets kunnen uitvinden om ons mee schoon te kunnen maken. Hasjem heeft werkelijk alles in concepten geschapen wat wij zelf ooit kunnen uitvinden. Alle ideeën van de mensheid komen allemaal voort uit de geschapen concepten van Hasjem. Alleen toen al deze voorbereidingen klaar waren, creëerde Hasjem het werkelijke bestaan zoals wij dat beleven. En dan weer: lasjem ha'arets oemlo'ah teveel wejsjvej vah.... de aarde en haar volheid, het bewoonde land en degene die daar in wonen is van Hasjem…" [Tehilliem 24:1].  

Denk er eens over na wat we nu geleerd hebben. Alles is door Hasjem – als Enige realiteit – geschapen. Maar ook alle concepten die wij zogenaamd hebben ‘uitgevonden’ zijn van Hem. Een voorbeeld. Er bestaat een pasoek en die luidt als volgt: “Weet Wat er boven jou is – een 'oog' dat [alles] ziet [wat jij doet], en een 'oor' dat hoort [alles wat je zegt]...” [Avot 2:1]. De Chofets Chaim geeft hier een briljante uitleg aan. Komt hier op neer dat Hasjem ons alle *techniek heeft laten uitvinden om [weer] vrees [en begrip/kennis] voor Hem te krijgen. Hij geeft het voorbeeld van videocamera. Dit stukje techniek – en nu in onze tijd bijvoorbeeld de satellieten – vertalen hoe het mogelijk is hoe Hasjem in oog opslag alles in de [zeep]bel die Hij geschapen heeft kan waarnemen. Duizend jaar geleden snapten wij niet hoe het kan dat Hij alles kan waarnemen zonder dat maar iets Hem ontgaat [geen woord, geen daad, maar ook geen gedachtespinsel van ieder mens ooit].  

Nu komen we tot consequentie nummer één.  

Dit betekent letterlijk dat alles van Hasjem is. Alles. Alle dieren, planten, mineralen, water, bergen, bossen, maar ook wat wij gemaakt hebben van Zijn grondstoffen is van Hem, want Hij heeft voor de schepping van deze wereld de concepten van het ontwerp van dat ene huis of auto gemaakt. Alles is van Hem. Jouw kleding, jouw pen waarmee je schrijft, jouw bed waarin je slaapt, jouw huisdieren, jouw kinderen. Niets is van jou. Niets. Alles wat we gebruiken en ‘van ons’ of ‘van mij’ noemen zijn tools van Hasjem en bedacht door Hasjem. Hij heeft ze aan ons ter beschikking gesteld om een mitswa ermee te doen of om enkel ons leven te vereenvoudigen.  

Waarom roddelen wij dan over de telefoon? Waarom roddelen we over What’s App? Waarom kijken we naar verboden beeldmateriaal op televisie of op onze laptops? Denken we echt dat Hij dit niet ziet en niet hoort? Waarom schrijven met die pen die ook van Hasjem de meest verschrikkelijke dingen op en ook nog eens op het papier die ook van Hem is!  

Consequentie één is dat je begrip krijgt dat niets van jou is, dat de mensheid niets heeft uitgevonden en dat de Kadosj Baroech Hoe het allemaal vanuit Zijn liefde ter beschikking heeft gesteld om mitswot ermee te doen of om domweg ons leven te veraangenamen in wat voor opzichte dan ook.   Om dit te laten bezinken en je eigen te maken, wordt de suggestie gedaan een maand lang verschillende keren per dag [liefst wel honderd keer!] deze Tehilliem 24:1 hardop te zeggen: “De aarde en haar volheid, het bewoonde land en degene die daar in wonen is van Hasjem…”.  

Met G’ds hulp zullen we meer respect krijgen voor Hem. Zullen we alle spullen die wij ‘van ons’ noemen, meer waarderen en beseffen dat ze slechts ter beschikking gesteld zijn en ook op ieder moment weer teruggenomen kan en mag worden. Maar dit geldt ook voor onze dieren en onze geliefden. Hopelijk gaan we hierdoor beter met Hasjem, met elkaar, met de dieren en onze spullen om zoals Hasjem ze ook bedoeld hééft.

*Footnote: Overigens bestaat de techniek ook ter voorbereiding van de komst van de Mosjiach, maar dat bespreken we al uitgebreid in “De reden van de explosie van de technologische vooruitgang”.