"Mededogen kan de Mosjiach brengen ... Het begint allemaal met hoe wij met dieren omgaan."

- Rabbi Dovid Sears -

“Als je een vogelnest langs de weg, in een boom of op de grond tegenkom, of het nu om jonge vogels gaat of het eieren bevat en de moeder op de jonge vogels - of op de eieren zit, mag je de moedervogel niet samen met haar kinderen meenemen. Je moet de moeder zeker [sjalei’ach tisjalach] wegsturen en alleen dan mag je de kuikens voor jezelf nemen; dat zal het je goed gaan, en jouw dagen zullen verlengd worden” [Dwariem/Deut. 22: 6-7].

Betreft sjalei’ach tisjalach [wegzenden] zegt de Midrash op Parasja Kie Tetsee het volgende.

“Waarom gebruikt het pasoek [vers] een dubbele uitdrukking? Omdat iemand die het 'uitzenden' van deze voorschrift vervult, het voorrecht krijgt om een slaaf ‘uit te zenden’ naar de vrijheid. Zoals geschreven staat [Dwariem 15:12]: ‘En wanneer je hem uitzendt de vrijheid in ...’ Het vervullen van het gebod om de moedervogel uit te zenden, versnelt ook de komst van de Mosjiach ...”

“Rabbi Tanchuma zei: het vervullen van dit voorschrift bespoedigt de komst van Elijahoe Hanavi, wiens komst wordt geassocieerd met de uitdrukking 'uitzenden'. Zoals er wordt gezegd [Malachi 3:23]: ‘Zie, ik zal u de navi Elijahoe vóór de komst van de Grote en Ontzagwekkende Dag van Hasjem zenden ... 'en hij zal je troosten zoals het zegt [idem],' Hij zal het hart van de ouders naar kinderen weer doen richten’.”

Op het eerste gezicht lijken deze verbanden nog al willekeurig. Wat heeft het wegzenden van een moedervogel te maken met het bevrijden van slaven, of met de komst van Elijahoe Hanavi en de Mosjiach te maken? De Midrasj gebruikt het werkwoord tisjalach [wegzenden] als het element dat al deze issues met elkaar verbindt. Maar deze semantische link tussen de drie psoekiem roept alleen de vraag op: wat hebben deze kwesties eigenlijk met elkaar gemeen?

Jodendom en dieren
Een mogelijk antwoord kan binnen de Joodse leringen over mededogen voor de dieren gevonden worden. Hoewel de Torah de mensheid duidelijk boven het dierenrijk plaatst, dwingt het wel respect af voor alle schepselen.  Het verbiedt nadrukkelijk sa'ar ba'alei chajjiem - dieren onnodig te laten lijden - en idealiseert een wereld van vrede en harmonie tussen alle levende wezens - dat zeker binnenkort zal plaatsvinden, omdat Mosjiach ben David dan verschijnt. De term nefesj chajah [levende ziel] wordt zowel op dieren als op mensen toegepast [Bereesjiet/Gen. 1:21 en 24].

De kabbalisten benadrukken daarom ook het belang van mededogen en respect voor dieren, omdat alle dingen voortkomen uit de goddelijke wijsheid en alles dient G’ds Wil. Misschien zijn de verklaringen van David Hamelech in Tehilliem 145:9 en Tehilliem 147:9 wel de hoekstenen van de Joodse houding ten opzichte dieren: "Zijn mededogen is op al zijn werken… Hij geeft aan het dier zijn eten en [ook] aan de jonge raven die het uitroepen.". De Talmoed Sota 14a leert daarom: “Omdat de Schepper medeleven toont aan alle schepselen, moeten wij dat ook doen.”

Daarnaast zegt onze beroemde Geleerde en Commentator op de Torah RaSJi op de vers Wajjiqra/Leviticus 25:7 dat wanneer de wilde dieren op jouw veld geen eten meer kunnen vinden, dan zijn wij verplicht deze wilde dieren bij te voeren vanuit onze eigen privémiddelen!

Het ideaal van de Torah
Het Joodse paradigma van een perfecte wereld is Ĝan Eden. Toen bestond daar harmonie en vrede tussen alle schepselen. De vloek van de dood bestond toen nog niet, en zowel mensen als dieren waren vegetariër. Het vegetarisch dieet was zowel vanuit het instinct als door G'ddelijk mandaat. Na de verbanning uit Ĝan Eden mochten mensen nog steeds geen vlees eten. Pas ná de Dor Hafloĝa, generatie van de Malboel/Zondvloed, werd het ons - middels regels - toegestaan om vlees te eten. *Voor niet-Joden bestaan daar andere regels voor.
Deze Edenachtige staat van harmonie en vrede zal in het Messiaanse tijdperk worden hersteld. Zoals Jesjajahoe Hanavi zegt [11: 6-7]: "De wolf zal bij het lam wonen ... de leeuw zal stro eten als de os …".

Volgens Rabbi Avraham Yitzchak Kook, eerste opperrabbijn van Israël van vóór de oprichting van de Staat, keren **alle schepselen terug naar hun oorspronkelijke vegetarische dieet, want de tikkoen [spirituele rectificatie] die door het eten van vlees is volbracht, is dan volledig bereikt.

Natuurlijk is het fundamentele onderwerp van het Messiaanse tijdperk de bevrijding van de wereldwijde politieke onderwerping. Het gehele Joodse volk zal daarom ook binnenkort terugkeren naar het land Israël, waar zij in vrede zullen wonen. Alle conflicten tussen naties zullen dan ook ophouden.

Na deze gebeurtenissen zal de menselijke natuur zelf worden ***getransformeerd, zoals er staat geschreven: "Ik zal je een nieuw hart aandoen, Ik zal het hart van je vlees verwijderen en Ik zal je een hart van vlees geven” [Jechezq'el/Ez. 36:26]. De nevi’iem, profeten, voorzagen een toekomstige wereld waarin compassie, en dus niet egoïsme en strijd, zal vermenigvuldigen. "Op heel Mijn heilige Berg zullen zij niet kwetsen noch vernietigen, [dit] vanwege de kennis van Hasjem...” [Jesjajahoe 11:9].

Van studie tot daden
Vanuit dit standpunt kunnen we een diepgaand verband zien tussen de mitswa van het uitzenden van de moedervogel en het bevrijden van een slaaf ten aanzien van de komst van de Mosjiach. Volgens een andere Midrash [Devarim Rabbah 6:1] is dit gebod een daad van mededogen:

"Rabbi Yudan ben Pazi verklaarde: Waarom wordt een kind na acht dagen besneden? De Heilige, gezegend is Hij, intensiviseert Zijn genade voor hem door te wachten totdat hij sterk genoeg zou zijn. En net zoals de Heilige, gezegend is Hij, genade heeft met mensen, zo heeft Hij genade met dieren; zoals er staat geschreven: ‘Een os, een lam of een geit, wanneer het geboren wordt, zal het zeven dagen bij zijn moeder blijven, maar vanaf de achtste dag [red. net als de besnijdenis van het kind] kan het als een offer aan Hasjem worden aanvaard’ [Wajjiqra 22:27]. Niet alleen dit, maar de Heilige, gezegend is Hij, verklaarde: ‘[Een moederkoe] en haar jongen zal je niet op dezelfde dag slachten’ [idem 22:28]. En net zoals de Heilige, gezegend is Hij genade heeft voor dieren, zo heeft Hij genade voor vogels, zoals geschreven staat [Dwariem/Deut 22:6], ‘Wanneer je een vogelnest tegenkomt’. …"

De Torah geeft ons ook moessar – ethiek – lessen om onze middot – eigenschappen – te verbeteren [Avot 1:17]: "De studie [midrasj] is niet het belangrijkste, maar de daad [ma'aseh]". De praktische implicatie van het voorschrift om de moedervogel weg te sturen is nu duidelijk:
1. Daden van mededogen voor je naaste [zoals het bevrijden van een slaaf] en
2. Uiteindelijk de wereldvrede door middel van Mosjiach ben Dawied.
Dit verlichte inzicht zal worden teweeggebracht door een daad van mededogen naar de dieren toe!

Waarom? Misschien omdat daden middels een verlichte geest inherent Messiaans zijn. Het voorbeeld hier is het wegzenden van de moedervogel, maar het geldt voor alle daden uit mededogen. Een persoon kan alleen maar mededogen tonen door zichzelf opzij te zetten waardoor hij/zij rekening houdt met de totale situatie waarvan hij of zij uit deel maakt. Dit holistische bewustzijn zal volledig worden bereikt tijdens het Messiaanse tijdperk.

De geest die ons beweegt om ons op een ontvankelijke en zorgzame manier te gedragen, is een verlengstuk van die revolutie in het menselijk bewustzijn. Dus, de Midrash beveelt ons om de Mosjiach te brengen door jezelf af te stemmen op deze bewustwording en je geest te laten inspireren door onze daden [uit mededogen én dus óók naar dieren]. Dan, om de woorden van de Chazal te parafraseren [Talmoed Shabbat 151b], zal de Barmhartige zeker genade hebben voor hen die genadig zijn.

*Footnote: Voor niet Joden is het verbod om een stuk vlees te eten dat van een levend dier is genomen. Uit de Torah blijkt dat Noachieden dieren mogen eten maar niet van een dier dat nog in leven is. Behalve het verbod op het eten van een deel van een dier terwijl het dier nog in leven is, wordt in deze pasoek [vers] ook geleerd dat men niet wreed mag zijn tegenover dieren. Hoewel het Noachieden is toegestaan dieren op een andere manier te doden dan alleen via sjechita, rituele slacht, betekent dit niet dat zij onnodig wrede methodes mogen gebruiken.

Het verbod op het nemen van een ledemaat van een levend dier betekent ook dat men geen onnodig leed bij dieren mag veroorzaken. De discussie onder de Bne Noach rijst nu op of vlees van tegenwoordig nog wel toelaatbaar is doordat er onmenselijk veel leed heerst in slachterijen.

**Footnote: "Sefer Hakanah zegt naar aanleiding van Sjchitah - Joods 'rituele' slacht - en wel in Sod Hashechitah Chayot U'Behamot pag. 279-289 het volgende. De controverse binnen het Jodendom over de rol van de dieren in het menselijk leven zal tot de tijd van de Mosjiach doorgaan ['blijven wij tot in de einde der tijden vlees eten?', 'zullen de dierenoffers straks weer ingesteld worden in de 3e Tempel?', enz.]. 

Toch zijn er duidelijke teksten vanuit zowel de TeNaCH, Torah als de Kabbalah waar de rol van de dieren in de tijd van de Mosjiach prominenter en belangrijker lijken dan er over het algemeen wordt aangenomen. We kunnen zelfs stellen dat de toekomst van de dieren, die Hasjem voor hen opzij heeft gelegd, ronduit verbluffend waardoor de dierenliefhebber die al Hasjem dankt en prijst voor Zijn schepping van de dieren, nog meer van Hem gaat houden.

In de Kabbalistische geschriften vinden wij namelijk een opmerkelijke beschrijving van hoe het heelal in de toekomst uit zal zien. De wereld zal ten aan zien van de huidige realiteit enorm veranderen. Alle aspecten van het universum zullen verhoogd worden. Zelfs de dieren in de toekomstige tijdperk zullen anders zijn. Zij zullen volgens de heilige Ari Z”L – een van de grootste Kabbalist in de Joodse geschiedenis – naar een niveau stijgen van de huidige mensheid [Sha’ar Hamitzvot van de Ari Z”L].

Het is daarom volkomen dat er geen offers worden aangeboden van zulke 'mensachtige' dieren. Op het moment zullen er volgens de Ari Z”L geen strijd en conflicten zijn tussen de soorten. De mens zal het doden van dieren voor hun fysieke, morele en spirituele behoeften niet meer nodig hebben, want ook de mens zelf stijgt naar een hoger niveau!

***Footnote: Zie HIER voor uitgebreide uitleg van de RaMCHaL over deze transformatie vanaf de Messiaanse Tijd tot Olam Haba].