| Corona en eenzaamheid |
| Publicatiedatum: dinsdag 13 oktober 2020 |
Auteur: Opperrabbijn Evers | 1.154 keer gelezen |
|
|
| Opperrabbijn R. Evers, Lijden, Corona » |
|
|
 Niemand komt meer langs. Deze dagen worden heerlijk rustig maar wat ben ik wanneer ik alleen voor mezelf ben? Ik twijfel... Geen familie, geen vrienden. De eenzaamheid slaat gruwelijk toe. Matzeballen in uw kibbezoeb, een eitje tikken op uw matze, beetje kremschelisch, hapje pannekoek en weer datzelfde boek herlezen kunnen u niet redden uit die benauwende eenzaamheid. De angst slaat weer toe, vooral bij de millenials. Wat zegt het Jodendom over eenzaamheid?
We lezen in de Tora over onze derde Aartsvader Ja’akov (Jacob). Ja’akov vertrok moederziel alleen naar Charan. Hij was 63 jaar en ging nog eens 14 jaar de G’ddelijke Leer bestuderen bij Sjeem en Ever. Na 7 jaar werken stond Ja’akov dus als 84-jarige onder de choepa.
Hij moest alles in zijn eentje klaren. Hoe ging Ja’akov om met zijn eenzaamheid? Er zijn twee soorten eenzaamheid: sociaal eenzaamheid en emotionele eenzaamheid. Van het eerste is sprake als je minder contacten hebt dan door jou gewenst. Emotionele eenzaamheid kun je voelen als je veel mensen om je heen hebt maar met niemand een hechte band voelt. Eenzaamheid is een subjectief gevoel, geen objectief gegeven.
Het woord religieus betekent verbonden zijn met G’d. Voor een tsaddiek (heilig man) als Ja’akov bestond er geen werkelijke eenzaamheid omdat hij altijd innig gehecht bleef aan zijn G’d. Religie eist actie. In het Joodse leven is er nooit `een dull moment’. We moeten doorlopend aan onszelf werken.
In Spreuken der Vaderen (I:14) staat er een bekende uitspraak, die in verband met de veel gevoelde eenzaamheid een heel nieuwe dimensie krijgt. Hilleel zei: “Als ik er niet voor mezelf ben, wie is er dan voor mij? Als ik er alleen voor mezelf ben, wat ben ik dan? En indien niet nu, wanneer dan wel?”.
Wat betekent dit gezegde van Hilleel? Volgens Maimonides (12e eeuw) zegt Hilleel: “Als ik niet streef naar een hoger niveau, wie zal mij dan inspireren? Externe motivatie is niet zo effectief als zelfmotivatie”.
Rabbenoe Jona (14e eeuw) legt het als volgt uit: “Als ik zelf niet alert bent op liefdewerken, liefdadigheid en goede daden en het goede niet najaag, wie zal er mij dan op wijzen? Af en toe helpen vermaningen van anderen maar ze hebben geen blijvend effect. Als men zelf gemotiveerd is, blijft men in toenemende mate alert”.
Materieel en spiritueel succes
Met het oog op materiëel succes stelt de Talmoed: ‘Voor de conceptie van een kind ligt reeds vast of het kind rijk of arm zal zijn’ (Talmoed Nidda 15a). Daarom gaat de Misjna verder: ‘Als ik alleen voor mijzelf zorg, d.w.z. alleen voor mijn fysieke behoeften zorg, wat heb ik dan bereikt?’
Met het oog op het spirituele welzijn zegt de Talmoed: ‘alles is vooraf bepaald behalve ontzag voor G’d.’ Dus als men niet vecht voor spirituele groei, zal men het niet bereiken. Rabbi Mosje Chajiem Luzzatto (17e eeuw) geeft aan, dat wanneer men zich zorgen maakt om zijn eigen spirituele niveau, G’d ons in de strijd tegen de jeetser hara (de kwade neiging) helpt.
Individueel doel
Elk mens werd geschapen om een bepaald doel te bereiken dat uitsluitend voor hem is bestemd. Elk moment van het leven is er om een specifiek doel te halen wat enkel voor die persoon en voor dat moment is. Dat doel kan niet bereikt worden door een ander of op een ander moment, zegt de Gerer Rebbe, de Chidoesjee haRim (19e eeuw): “Als ik niet het exclusieve doel, waarvoor ik geschapen ben vervul, kan niemand anders het doen. Als ik niet de specifieke taak vervul die voor dit moment bedoeld is, kan die nooit meer vervuld worden”.
Grijp het moment
… En indien niet nu, wanneer dan wel? Rabbenoe Jona legt uit: “Als ik niet nu mijn leven beter, wanneer dan? Na mijn overlijden is het te laat. Als ik mij op jonge leeftijd geen goede eigenschappen eigen maak, wanneer zal ik ze dan verwerven? Niet als ik oud ben, omdat het dan erg moeilijk is om gewoontes af te leren. Gedragspatronen, goed of slecht, zijn al verankerd.
Zeg niet: ‘Ik ben vandaag druk met mijn werk. Morgen ga ik weer aan mezelf werken’ Wie weet of de kans zich nog eens voordoet? En zelfs als de kans zich nog eens voordoet, is die specifieke dag alweer voorbij. Je hebt een kans voorbij laten gaan om HaSjeem, G’d te dienen. Die dag zal nooit meer weerkeren.
Pluk de dag! Maar dan wel op de goede manier: door aan je zelf te werken.
Ben je eenzaam? HaSjeem, G’d is altijd aanwezig! HaSjeem li, lo ira!
|
|
|