Cheter Mechirah [letterlijk: "Verkoopsvergunning"] verwijst naar de productie van Joodse velden, die formeel naar een niet-Jood voor Sjmitah verkocht werden, zoals wij chametz voor Pesach verkopen. Het is een mitswe om in Israël - met name gedurende Sjmitahjaar - "melamed zechoet" te zijn.
Tegenwoordig is Sjmitah volgens RaMBaM miderabbanan - dus rabbinaal. Het is geen (!) mandaat dat op de d'Oajta, Wet van de Tora gebaseerd is. Enkel wanneer de meerderheid van alle Joden weer in Israël wonen, wordt Sjmitah weer d'Orajta. Dus "Cheter Mechirah" is niet verboden of zogenaamd "nauwelijks geoorloofd". Het is geoorloofd met een sterke basis in de halacha, zoals de verkoop van chametz. Ook de grootste sages inclusief Rabbi Yitzchak Elchanan; Rabbi Yehoshua of Kutna; Rabbi Yehoshua Leib Diskin; de Aderet; Rabbi Naftali Herz, de Opperrabbijn van Jaffa; de Sochochover Rebbe; Rabbi Shmuel Moholiver; de Rishon LeTziyon, Rabbi Yaakov Shaul Elyashar; Rabbi Yosef Engel; en HaRav Avraham Yitzchak Kook ondersteunen Cheter Mechirah. Aan de Motzaei Sabbat Sjioer van enkele weken geleden, drukte Rav Ovadia Yosef zich in het openbaar - ten gunste van de Cheter Mechirah - sterk over de Cheter Mechirah uit. Daarom schreef Rabbi Tzvi Yehuda Kook dat indien iemand niet wenst van de Cheter Mechirah gebruik te maken, dan kiest hij slechts een hoog niveau van striktheid en een graad van extra vroomheid (Lenetivot Yisrael 2:224).
Wij weten dat wij heel voorzichtig over de maat van extra vroomheid moeten zijn, zodat het juist niet tot zonde leidt, zoals RaMCHaL [Rabbi Mozes Chaim Luzzatto] uitlegt in zijn Mesillat Jesjarim, Hoofdstuk 20 met betrekking tot vroomheid. We moeten goed onderzoeken - wanneer wij geen gebruik maken van de Cheter Mechirah - dat deze starheid niet tot een versoepeling leidt. Talrijke versoepelingen, zoals het weigeren van het gebruikmaken van Cheter Mechirah, leidt immers tot versoepeling. Door je niet in te laten met Cheter Mechirah ontneem je namelijk de kans van Joden om iets te verdienen, zoals er geschreven staat in Wajjikra/ Lev. 25:36: ‘neem geen rente over overwinst van heb, heb ontzag voor G'd, zodat je broeder met jou kan leven'. Je moet namelijk van je naaste kopen (ibid. 25:14). Wanneer je de gelegenheid hebt om van een Jood of een niet-Jood te kopen, dan moet je voorkeur hebben om van de Jood te kopen, omdat hij onze naaste is. Dit geldt zelfs in de Diapsora. ‘Lasterlijk zijn de beslissingen van onze voorgangers' Ketoevot 103a. Wanneer iemand de uitdrukking "het is verboden" in verband met de Cheter Mechirah gebruikt, dan zet hij grote rabbijnen - die wel gebruik van Cheter Mechirah hebben gemaakt - te schande (LeNetivot Yisrael, ibid). Hiermee veracht je anderen. Een groot vereiste om vroomheid te bereiken is anderen die zich anders dan wij gedragen niet te lasteren (Jeroesjalami Berachot 2:9). In dit geval is de uitspraak "het is verboden" een lasterlijke uitlating naar Joden die wel van de producten van Cheter Mechirah eten (LeNetivot Yisrael, ibid). Het is namelijk het ondermijnen van de rabbinale autoriteit. Er is over Rabbi Tarfon verteld dat hij strikt het reciteren van de Sjema benaderderde zoals de Bejt Sjammaj. De rabbijnen zeiden tegen hem: ‘jij verdient hiervoor gestraft te worden, omdat je de woorden van Bejt Hillel schendt (Misjneh Berachot 1:2). Dit is onbegrijpelijk omdat de Bejt Sjammaj strikter dan de Bejt Hillel is. Hoe kan hij de woorden van Bejt Hillel schenden? RaMCHaL legt uit: ‘de controverse tussen Bejt Sjammaj en Bejt Hillel wegen in Israël zwaarder. Uiteindelijk werd er definitief besloten dat voortaan de wet van Bejt Hillel gevolgd zal worden. Dit bevestigt de handhaving van de Tora. G'd verbiedt dat de Tora twee Torot wordt. Het is daarom volgens de Misjnah correct om je aan de Bejt Hillel vast te houden, ook al is het minder strict dan Bejt Sjammaj (Mesillat Jesjarim, aan het einde van de hfst "Mishkal HaChassidut", hfst 20).
Door ons niet aan de Cheter Mechirah te houden, steunen wij de terroristen. Wanneer wij bijvoorbeeld producten van de Arabieren in Gaza kopen, dan mag het duidelijk zijn dat wij de terroristen daarmee economisch versterken. Daarom moeten we juist van de Cheter Mechirah gebruik maken, zodat wij de landbouw van de Joden in het Heilige Land versterken.
©Rabbi prof. E. Sprecher 2007
|