 De oude Aramese woorden van de Kol Nidre Verklaring zal op de vooravond van Jom Kippoer zoals ieder jaar de emoties van de gelovigen, die zich in de synagoge hebben verzameld, laten oplaaien. Wat is er toch met deze woorden - zij vormen geen eens een gebed - die omgetoverd zijn tot het symbool van Jom Kippoer? Wat is er met de melodie, die in staat is om alle defensieve barrières, zelfs de muur die rond de ziel van de geassimileerde Jood, weet af te breken?
De Kol Nidre (nidré) verklaring dateert uit de tijd van de vervolging van de Anoesiem (Joden die in Spanje en Portugal gedwongen werden zich tot het christendom te bekeren). Deze Joden, die het hele jaar hun identiteit en religie ontkenden, zouden aan de vooravond van Jom Kippoer - met het risico om hun leven te verliezen - verklaren dat zij alle de geloften die zij tijdens de bekering tot het Christendom hadden genomen, nietig verklaren. Eenmaal per jaar, voor een kort moment, werd het masker van leugens van de anoesiem weggenomen en vierden zij de innerlijke waarheid en betreurden zij de noodzaak deze in het dagelijks leven te moeten onderdrukken.
Aan de vooravond van Jom Kippoer verklaren we ook onszelf als anoesiem (Joden in het geheim). Wij erkennen het feit dat de manier waarop wij leven vaak niet strookt met onze innerlijke waarheid. Wij erkennen dat ons leven een leven van zelfbedrog is. Al te vaak wensen wij dat onze levensdoel kunnen wijzigen, maar ondertussen zijn wij niet in staat om onszelf van de kettingen die ons vertrouwd zijn te bevrijden, omdat die conventioneel en veilig zijn. Vaak weten wij dat wij met onze daden onszelf en anderen onrecht aandoen, maar we blijven dezelfde daden herhalen, dag in dag uit. Het is hetzelfde toen de Anoesiem jaarlijks hun maskerade blootstelden, zo geven wij dan toe dat wij vaak tegen onszelf en andere liegen. Eens per jaar kondigen wij ons verlangen voor meer eerlijkheid in ons leven aan.
Hoe vaak halen wij anderen naar beneden om zelf sterker te doen voelen? Hoe vaak onderdrukken wij onze unieke positie zodat niemand kan zeggen dat wij geen onderdeel van de menigte zijn? Hoe vaak nemen wij een bepaalde positie in om dat het populair is, omdat iedereen zo denkt, waardoor we bang zijn van wat anderen over ons zullen zeggen? Alle geloften die wij gedaan hebben om gunst te vinden in de ogen van anderen, alle beloften die we hebben gemaakt, maar niet de bedoeling hadden aan ze te houden, alle conventionele gedrag waaraan we vasthouden, hoewel we weten dat ze ons en de mensen om ons heen schaden, dit alles is de focus van de Kol Nidre verklaring.
Kabbalistisch gezien is de boodschap van Kol Nidre op de eerste plaats als een verzoek aan G'd. Sinds het begin van zijn nationale bestaan, hebben Israël 's zonden G'd geprovoceerd dat Hij geloften deed dat Hij zou straffen, ballingschap of dat de wegen tussen Hem en Zijn volk zouden scheiden. In de Tora lezen wij meer dan eens over de bemiddeling van Mosje ten gunste van zondig Israel. De Talmoed vertelt dat Rabba Bar Chana een Hemelse Stem hoorde die zei: "Wee mij, dat Ik heb gezworen (Mijn volk te verbannen), maar nu Ik dat heb gezworen, wie kan deze voor Mij nietig verklaren?" (Bava Basra 74a). Kol Nidre betekent dus dat wij moeten proberen onze geloften en beloften te annuleren, zodat Hij Zijn geloften kan annuleren en deze uit Zijn mensen en Zijn Stad te verwijderen, om vervolgens de Mosjiach te sturen.
©Rabbi prof. Efraim Sprecher 2009 |