De wetten rond de Rode Vaars worden altijd als de meest mysterieuze wetten van de Tora beschouwd. Ondanks de mitswe ons verstand te boven gaat, mogen we wel pogingen wagen deze te interpreteren.

De Midrasj leert dat de reden waarom een vaars voor Israëls zonde moet boeten, is om de zonde van de 'egel zahav, de gouden kalf. De moeder koe moet als het waren de rotzooi van haar kind opruimen. De rode kleur geeft de bloedschuld aan, zoals de scarlet midden in het brandende dier gegooid moest worden.  

De vaars mocht nog nooit een juk gedragen hebben, omdat de juk van de zonde op de schouders van de mens moet symboliseren.
Het cederhout dat de Kohen gebruikt, staat voor trots en de hissop voor diepe
nederigheid. Van alles werd in een combinatie van aarde en water een soort mengsel van vaste en vloeibare substantie gemaakt. Zowel vast als vloeibaar symboliseert dat beide uiterste onwenselijk zijn.

De as van de vaars de reinigt de onreine, maar verontreinigt degene die dit klaarmaakte. Daarom moest dit volgens strikte regels gebeuren, omdat hetgeen wat de zieken geneest, gevaarlijk kan zijn voor degene die gezond is. Dus wat de zondaar zuivert, verontreinigt degene dat op dat moment zonder zonde is.
Het gebruik van de as, zo leren wij, geeft aan dat wij ook uit stof en as bestaan. Spirituele zuivering kan alleen bereikt worden wanneer er sprake is van nederigheid.
De persoon die verontreinigt raakt doordat hij in contact is gekomen met de doden, moest met de as van de vaars gereinigd worden. Dit vond plaats op de 3e en 7e dag na de verontreiniging. De derde dag staat voor de derde decennium van iemands leven. Dat is het moment dat de passie en zonde waar en mee verzoend moet worden, op in iemands leven zijn pieken bereikt. De zevende dag staat voor de zevende decennia van iemand leven wanneer iemand zichzelf van zonde moet ontdoen voordat hij Zijn Schepper zal ontmoeten.

Symbolische uitleggingen als deze zullen nooit de de gehele irrationaliteit (choekiem) van de mitswe van de Rode Vaars uitleggen. De Talmoedische kijk op de mitswe van de Rode Vaars is voor de beperkte menselijke geest niet te bevatten: het is G'ds wil dat het onze verstand te boven gaat. De Talmoed vertelt dat Rabbi Jochanan ben Zakkai, die een heidense kijk vanuit hekserij op de Rode Vaars heeft gegeven, daagde zijn leerlingen uit: "De doden kunnen niet verontreinigt worden, noch dat water reinigend kan zijn: het is de G'ddelijke decreet die wij niet mogen bekritiseren." De rabbijnen leren dat het woord ‘chok' gebruikt wordt in verband met de Rode Vaars en betrekking heeft op de mitswe dat het menselijk intellect overstijgt. Het is een verwijzing naar een mitswe dat Sjlomo Hamelech, de meest wijze mens die ooit geleefd heeft, stelde: "Ik zei: ik wil wijsheid krijgen, maar het was ver van mij af". (Pred. 7:23).

©Rabbijn Professor Efraim Sprecher 2010