Toen Esther haar verzoek naar de Geleerden stuurde met de woorden: "schrijf mijn verhaal op voor de toekomstige generaties" (Megilla 6a), reageerden zij: "Jij bent jaloezie tussen ons en de volkeren aan het opwekken." Hun reactie is raadselachtig. Sinds wanneer moeten wij het Schrift censureren voor de reactie de volkeren?

De RaMBaM stelt een soortgelijke vraag in Iggeret Teiman: "'Welk land is zo geweldig waar zij rechtvaardige regels en wetten hebben?"' (Dewariem 4:8). G'ds stelde ons apart door Zijn wetten en geboden, waardoor onze superioriteit ten aanzien van de volkeren wordt benadrukt. Hierdoor werden alle afgodendienaars enorm jaloers op ons."

Wij begrijpen dat de reactie van de Geleerden een afspiegeling van de tijd was waarin zij leefden. In de tijd van Esther werden nog steeds nieuwe werken aan de TeNaCH toegevoegd en Esther vroeg de Geleerden of zij haar rol ook aan de Bijbel wilden toevoegen. Onze Geleerden hadden hun eigen maatstaf voor wat zij wel en wat zij niet zouden opnemen in de Bijbel, zoals zij in Megilla 14a stelden: "Vele profeten stonden in Israël op, twee keer zoveel als het aantal van de Joden die Mitsrajiem (Egypte) hebben verlaten. Profetieën die voor de toekomstige generaties nuttig waren werden opgenomen en die niet nuttig waren, werden uitgesloten." De discussie tussen Esther en de Geleerden was dus of Megillat Esther relevant zou zijn voor de toekomstige generaties.

Volgens onze Geleerden, wiens wijsheid waren gebaseerd op ervaringen uit het verleden, kon het Poeriem-verhaal niet worden ingedeeld als het 'nodige voor de toekomstige generaties', want tot de verschijning van Haman, was er geen precedent van genocide. Vandaar dat het Poeriem-verhaal een eenmalige gebeurtenis leek, dat ondenkbaar was dat dit herhaald zou worden. Het is waar dat het Joodse volk eerdere beproevingen moesten ondergaan, zoals Esaw en Lavan of de para'o in Mitsrajiem die iedere jongen dat geboren werd in de Nijl liet werpen (Sjmot 1:22). Na deze gebeurtenis was er sprake van Amalek in de woestijn en alle andere vijanden van Israël ten tijden van de Richters en Koningen. Maar een krankzinnig decreet als het vernietigen, het ombrengen en het uitroeien van alle Joden, van jong tot oud, van kleine kinderen en volwassen vrouwen binnen één dag (Esther 3:13), hadden de Joden, Mordechai en Esther nog nooit meegemaakt. De Geleerden baseerden het op ervaringen uit het verleden en zagen deze genocidale plot als een buitengewone, maar eenmalige gebeurtenis die zich nooit meer zou herhalen. Zij concludeerden daarom dat een dergelijke gebeurtenis van voorbijgaande aard niet in de Bijbel opgenomen moest worden. Voor hen was het een profetie die voor de toekomstige generaties niet relevant was.

Esther daarentegen was een van de zeven profetessen die aan Israël profeteerde (Megilla 14). Profetie is niet het product van ervaringen uit het verleden. In tegendeel, het overstijgt de grenzen van plaats en tijd. Esther zag in haar profetie de toekomst van het Joodse volk en met haar spirituele heilige intuïtie [Roeach Kadosj], wist zij dat het Poeriem-verhaal geen eenmalige gebeurtenis zou zijn, maar eerder een gebeurtenis die helaas in de toekomstige geschiedenis van het Joodse volk zou herhalen. Door haar profetie wist zij dat het Joodse volk een lange en bittere ballingschap in der woestijn der volkeren zou wachten, een ballingschap waarvan het einde niet aan de horizon gezien kon worden. Het was een ballingschap waarin het Joodse volk door vreselijke en harde beproevingen zou ondergaan. Zij zouden zichzelf zien als iemand die in een eindeloze zee van verdriet verdrinkt die wanhopig een reddingsvlot nodig heeft.

Een dergelijke reddingsvlot - vanuit Esthers optiek - was Megillat Esther, want het leerde het Joodse volk dat zelfs wanneer Israël in ballingschap is, een situatie van een totale vernietiging van een Sjoa (Holocaust) bereikt en het licht aan het einde van de donkere tunnel niet gezien kon worden, dat ze dan zelfs niet moeten wanhopen, omdat een decreet ook 's nachts soms geweizigd konden worden. Inderdaad, 'venahafoch hoe... het omwentelen van de verwachtingen - [Esther 9:11] was de les van de Megilla. In de hele Joodse geschiedenis was er nog nooit een profetie geweest die voor de toekomstige generaties zo nodig was als die van de Megillat Esther, om te hopen en geïnspireerd te worden naar een betere toekomst.

De rabbijnen hebben uiteindelijk toegegeven en haar mening aanvaard. Zo werd Megillat Esther toch in de Bijbel opgenomen!

©Rabbijn Prof. Efrayim Sprecher 2011