Bewaking en de mezoeza

“En zij, die zich voor de Woning , in het oosten, moesten legeren, aan de zonzijde van de Tent van de samenkomsten, waren Mosje, Aharon en zijn zonen, die tot taak hadden het Heiligdom te bewaken, om op de kinderen van Jisra’eel te letten, om onbevoegden uit de buurt te houden” (3:38).

Bewaking
Wij zijn wereldwijd deze week bezig met het Talmoedtractaat Tamied, waarin de bewaking van de Tempel wordt beschreven en `the change of the guards’ elke Sjabbat, wanneer de ene misjmar, groep kohaniem de andere afwisselt.
Zowel bij de Tabernakel in de woestijn als in de Tempel te Jeruzalem was er een mitsva om het Heiligdom te bewaken. De kohaniem en levi’iem bewaakten de heiligdommen niet zozeer tegen diefstal of vandalisme maar veel meer uit `kowed’, eer. Ook het paleis van de koning wordt dag en nacht in de gaten gehouden. Op drie plaatsen stonden kohaniem op wacht en op 21 plaatsen de levi’iem. De opperwachtmeester heette iesj har habajiet – de meester van de Tempelberg. Die maakte zijn nachtelijke rondes en als hij een koheen of levi betrapte op slapen, kreeg de onoplettende wachter er stevig van langs.
Wij bewaken het huis van G’d maar G’d bewaakt ook onze huizen. In de relatie G’d-mens is veel wederzijds. In de Talmoed in tractaat Avoda Zara wordt het volgende verhaal verteld:

Mezoeza
Onkelos, een neef van keizer Hadrianus, ging over tot het Jodendom. De Romeinse keizer stuurde daarop een legioen soldaten om hem terug te brengen naar zijn oorspronkelijke woonplaats en religie. Onkelos ging met de soldaten in discussie en overreedde hen om toe te treden tot het Jodendom. Daarna stuurde de keizer een nieuw legioen met dezelfde opdracht. Ook dit laatste legioen ging over tot het Jodendom. Uiteindelijk beval de keizer een derde legioen om Onkelos met geweld naar Rome te halen. Zij mochten niet met hem in discussie treden. Terwijl Onkelos naar buiten werd gebracht, passeerden zij de deurpost. Onkelos kuste de mezoeza en lachte. De soldaten vroegen hem waarom hij lachte en Onkelos verklaarde zich nader: "Een koning van vlees en bloed woont in een paleis, terwijl zijn dienaren hem buiten bewaken. Hasjeem echter staat buiten op wacht terwijl zijn dienaren binnen veilig wonen". Toen de soldaten dit hoorden, gingen zij eveneens over tot het Jodendom.

Hasjeem beschermt degene die een kosjere mezoeza aan zijn deurpost slaat. Een mezoeza moet echter vastgemaakt worden omdat Hasjeem dit heeft opgedragen en niet ter bescherming. Een kwestie van intentie en kowed. Aan de buitenkant van het mezoeza-rolletje staat de G'dsnaam Sja-dai geschreven.

Eén van de redenen hiervoor is dat het de beginletters zijn van de woorden 'Sjomeer Daltot Jisraëel', hetgeen "Behoeder van de deuren van Israël" betekent. Het woord 'mezoezot' heeft dezelfde letters als 'zaz mawet' (verwijder dood) wat betekent dat de mezoeza tegen calamiteiten beschermt. Als een huis getroffen wordt door rampen, moeten de mezoezot zorgvuldig worden nagekeken. Toch hangen wij een mezoeza op uit eerbied voor G’ds opdracht en niet alleen ter ere van onszelf.

Maimonides legt uit dat de bedoeling van de mezoeza is dat we elke keer wanneer we een huis binnengaan of verlaten de mezoeza zien en kussen en aan de eeuwige boodschap van de Tora denken. Het drukt ons met de neus op het feit, dat niets in deze wereld van permanente waarde is. Zelfs ons huis, het meest vaste onderdeel van ons leven, is ook aan de tand des tijds onderhevig. Het enige wat blijft, is wat wij doen voor Tora en mitsvot. De mens zoekt onsterfelijkheid. We schrijven boeken, bouwen paleizen om maar op een of andere manier onze naam te vereeuwigen maar meestal lukt dat niet. Alles is aan verandering onderhevig. Niets is permanent. Alleen G’d en de Tora zijn onveranderlijk en van blijvende waarde. Dat is de boodschap van bewaking van het Heiligdom en de mitswa van mezoeza.

 ©Dayan R. Evers 2012