Tekst:
Mode ani lefanecha melech chai vekajam sjehechezarta bi nisjmati bechemla, rabba emoenatecha.
Betekenis:
Ik dank U, levende en bestaande Koning, dat U mij mijn ziel heeft teruggegeven met ontferming, groot is Uw trouw.
Tijd:
Uit te spreken direct na het ontwaken, wanneer men de intentie heeft op te staan.
Plaats:
In bed of op de rand van het bed.
Omstandigheden:
Uit te spreken nog voor het handewassen bij het opstaan.
Bijzonderheid:
Dit gebed bevat geen van de G’dsnamen, hoogstwaarschijnlijk omdat het wordt uitgesproken voor het handenwassen.

Resultaten onderzoek:
Tot op heden heb ik in geen van de klassieke Nederlandse siddoeriem (Dasberg, Hausdorff, Wagenaar, Vredenburg, Lehmans, Lutomirski, S.I. Mulder, Tak Pe Chet (5588)) voornoemde tekst gevonden als onderdeel van de siddoer.
Bij navraag bij traditionele Hollandse Joden kreeg ik verschillende antwoorden. Sommigen zeiden hier niet mee te zijn opgevoed, anderen zeiden van wel.

In de bekende Baer-siddoer (pag.1) staat voornoemde tekst wel vermeld maar niet in de siddoer maar wel in de `hanhagat ha’adam behakietso misjenato baboker’, “hoe zich te gedragen bij het wakker worden ‘s ochtends”, waarbij vermeld wordt, dat de handen bij het uitspreken van voornoemde dankgebed, niet gewassen hoeven te zijn. Hetzelfde staat in de Otsar Hatefillot. Rabbi Ja’akov Emden fulmineert hier echter tegen in zijn siddoer en stelt, dat de handen wel gewassen moeten worden.
Sinds de influx van buitenlandse gewoonten alhier, is Mode ani lefanecha gemeengoed geworden bij traditionele Joden.

Voordat we de hoofdvraag kunnen beantwoorden, moeten we enkele gedachten met elkaar delen:
1.Wat is een siddoer en wat een noesach?
2.Wat is de betekenis van de dankzegging Mode ani voor de tefilla?

Ad 1. Wat is een siddoer en wat een noesach?

De siddoer is: het traditionele gebedenboek
Met minimaal de drie dagelijkse gebeden.
‘Siddoer’ betekent ‘orde’, dwz. Orde of volgorde van onze gebeden.

De oudste siddoeriem zijn die van Rav Amram Gaon (1100 jaar geleden, Soera, Babylonie) en die van Rav Sa’adja Gaon (1000 jaar geleden, Soera, Babylonie). De siddoer van Rav Amram Gaon werd uiteindelijk de basis voor de siddoeriem voor de gemeenschappen in West Europa.
De siddoer van Rav Sa’adja Gaon was bedoeld voor de Arabische Joden. Latere middeleeuwse geleerden stelden ook siddoeriem samen, zoals Maimonides (1140-1205, Fostat, Egypte) die de volgorde van de gebeden in zijn wetboek beschrijft.

Stelling 1.
Mode ani kan men zien als een onderdeel van de `avodat habajiet’, de huiselijke eredienst. Wellicht verschijnt de tekst van Mode ani daarom niet in de officiele (Nederlandse) siddoeriem.

De Noesach
Noesach betekent gebedsformulier maar heeft vaak de connotatie van minhag, de gebedsgewoonte. Er bestaan zeer veel verschillende gebedsgewoonten en gebedsformulieren.
Volgens een oude traditie had iedere Joodse stam zijn eigen uitspraak van het Hebreeuws en ongetwijfeld ook eigen gebedstradities.