21 Chesjwan 5785 | 22 november 2024
Artikelen
Jodendom in praktijk     Hasjkafa     Feest- en Gedenkdagen     Samenleving     Geschiedenis     Antisemitisme     IsraĆ«l     Media     Publicisten     
[UPDATE]Discussie: Is kapparah in strijd met tsaar baalei chajiem [voorkomen van dierenleed]?
Publicatiedatum: maandag 24 september 2012 Auteur: Redactie | 3.662 keer gelezen
Jom Kippoer, Redactie, Dieren en natuur, Minhagiem [Gewoonten en Gebruiken] »

Klik HIER voor de vergroting van de afbeelding.

De oorspronkelijke afdruk van de Sjoelchan Aroech, Orach Chaim, hfst.605, waar gezegd wordt dat de minhag van kapparah een onzinnige gewoonte is die moet worden afgeschaft [Minhag Kapparos be-Erev Jom Kippoer Minhag Sjel Sjtoes Hoe]. Latere afdrukken van Orach Chaim hfst. 605 werd gecensureerd en de verwijzing naar "onzinnige gewoonte" werd verwijderd.

In het Jodendom is tsaar baalei chajiem, het voorkomen van dierenleed, een belangrijke mitswe [Bava Metsia 32-33]. Het gedachtengoed van tsaar baalei hachajiem vereist dat we dierenleed serieus nemen.

Ieder jaar, wanneer Jom Kippoer in zicht is, laait de discussie onder vrome Joden op over kapperos [kapparah]: het zwaaien van een levende witte kip boven hoofden om na de bijbehorende broches geslacht te worden als een mystiek symbool om van de zonden op hun ziel af te komen [vanuit een kabbalistische intepretatie van Jesjajahoe 1:18]. Dat vlees wordt merendeels gedoneerd aan minderbedeelden.
Sommige rabbijnen zijn van mening toegedaan, waaronder de omstreden Rabbi Meir Hirsch van de gewraakte Neturei Karta, dat hier sprake is van dierenmishandeling. Een toelichting.

Deze rabbijnen zeggen dat het ritueel, samen met de wrede omstandigheden waarin de kippen worden gehouden, is het schenden de Joodse wet, die strenge regels kent over de zorg en het slachten van dieren. "Slagers brengen vanuit de boerderijen de kippen 's nachts bijeen en laten hen de hele dag zon zonder eten of drinken in plastic kooien zitten," licht Hirsch toe, "het is niet mogelijk een gebod uit te voeren door het plegen van een zonde."

Rabbi Hirsch staat hierin niet alleen. Zowel diverse Joodse leiders in Israël als in de Verenigde Staten hebben opgeroepen om einde te maken aan deze praktijken die al op zijn minst 800 jaar bestaat. Zelfs de beroemde codifier van de Sjoelchan Aroech - de legendarische Rabbi Joseef Karo - noemde al in de 16e eeuw kapparos een dwaze gewoonte die hem aan heidense praktijken doet denken. Met name veel Sefardische Joden voeren kapparos sinds de uitspraak van Rabbi Karo zonder dieren uit. De een doet het met geld in zakken die zij boven hun hoofden zwaaien om vervolgens het geld aan een goed doel te schenken. De ander, zoals Rabbi Hirsch, zwaait gewoon met een 10 dollarbiljet boven zijn hoofd.

Dr. Ezra Zohar in de tuin van Cham aan het flyeren met informatie over kapparos.

Charedi-activist Yehuda Shein komt uit Beet Shemesh - een voorstad van Jeruzalem - en is oprichter van de ultra-orthodoxe dierenrechtenorganisatie "Bechemla" [met compassie]. Hij deelde vorig jaar samen met dr. Ezra Zohar flyers uit waarin rabbijnen geciteerd worden die tegen het uitvoeren van de kapparos zijn.

"Mensen die kapparos doen realiseren zich niet dat zij met het doneren van de kip aan een goed doel niet alleen een goede daad verrichten, maar bovenal realiseren zij niet de pijn die het dier moet doorstaan," legt Shein uit, die felle tegenstander is van de bio-industrie waar kippen daar ook verpakt in kooien hun leven slijten om vervolgens op een inhumane wijze naar het slachthuis gestuurd te worden. Vaak komen ze al verwaarloosd en dood aan op plek van hun laatste bestemming.

"Wie per se dit ritueel met een kip wilt doen, moet dit doen op een boerderij waar kippen vrij rondlopen." Shein pleit niet alleen voor een verbetering binnen het kapparos-ritueel, maar voor alle kippen op alle dagen van het jaar.

Het grotere probleem ligt dus vooral in de manier waarop het hele proces wordt tegenwoordig vergemakkelijkt. In het vooroorlogse Europa, zou iemand gewoon een kip uit zijn tuin of bij de lokale boer halen zonder stress. Vandaag de dag worden de kippen - zoals gemeld - massaal verpakt in kratten en verscheept naar stadscentra, waar ze wachten op mensen die om hun beurt de kapparos uitvoeren. Dit resulteert in het feit dat de vogels in verschrikkelijk benauwde omstandigheden zonder voedsel, water of schaduw worden gehouden. Zo werden op Erev Jom Kippoer 2005 een groot aantal gekooide kippen achtergelaten in regenachtige weer voor de kapparos in Brooklyn New York. Een aantal van hen waren volledig uitgehongerd en uitgedroogd. Gelukkig heeft de Amerikaanse Society voor de Preventie van Wreedheid tegen Dieren de kippen gered. Deze gebeurtenis is geen alleen staande feit. Dit is een jaarlijks terugkerend probleem. In 2009 heeft Rav Ovadia Yossef tegen deze vorm van dierenleed uitgesproken en is van mening wanneer iemand niet in staat is om op een humane wijze met de kippen om te gaan, hij de kapparos met geld en niet met een kip moet uitvoeren.

Hoewel het is toegestaan om dieren te laten lijden voor materieel of geestelijk voordeel, is dit lijden vrij overbodig. Het is het veroorzaken van onnodig lijden van dieren en dat is en blijft een verbod uit de Tora. 

Ofschoon de overgrote meerderheid van de vrome Joden nog steeds gebruik maken van kippen en vele geleerden voorstander zijn, begint men steeds meer in te zien dat kapparos met kippen dwaas is, zoals Rabbi Karo dit in de Sjoelchan Aroech meldt [Misjnah Beroerah]. Dit wordt ook door geleerden zoals de Rashba [Shailos U’Teshuvos HaRashba 1:395], Shlomo ben Aderet en de RaMBaN [Orchos Chaim, Hilchos Erev Yom Hakipurim 1] gesteund. Ook de RaMBaN en de Gaon van Wilno meenden namelijk dat het een heidense achtergrond heeft, omdat de Emorieten dit gebruik toepasten.

Menachem Friendman, een expert op gebied van de religieuze samenleving in Israël, kon vertellen dat het vervangen van kippen tijdens kapparos niet alleen een stijgende trend in Israël is, maar wereldwijd. "Het wordt langzamerhand de gewoonte om in de synagoge in de namiddag geld voor kapparos te brengen. Daar kun je zelf kiezen voor welk doel jouw geld bestemd is," vertelt hij.

Lorne Rozovsky op Chabad.org bluit zijn artikel "Kapparot: The Chicken Thing" met de nuchtere woorden: "De realiteit is dat er geen magie in kappores zit waarin een persoon zijn zonden naar een kip kan verplaatsen. Zelfs in de dagen van de Bejt Hamiqdasj [de Tempel], werden zonden niet op magische wijze overgebracht op een dier. Het hele doel van kappores is het creëren van een ervaring die een persoon doet inspireren tot tesjoewa, dat is terug te keren naar G'd, en om zich te bekeren. Alle offers - en kippen - in de wereld zullen niet resulteren in vergeving, tenzij tesjoewa plaatsvindt.”

En dan nog een belangrijk punt. De Tur stelt dat er na het slachten van de kip de gewoonte bestaat om de ingewanden van het geslachte kip op het dak voor vogels te gooien, zodat zij deze kunnen opeten. Taz [Orach Chaim 605:4] en de Aroech haShulchan [Orach Chaim 605:4] stellen dat de reden hiervoor is om compassie voor andere wezens te tonen, waarmee de G'ddelijke compassie wordt verdiend! Aan de vooravond van de Dag des Oordeels, wanneer er sprake is van een bijzondere noodzaak om de G'ddelijke genade te verdienen, het is zeker contraproductief om dieren onnodig te doen lijden.

Zoals gemeld, worden gelukkig in de afgelopen jaren [ook vrome] Joden geleidelijk aan gevoelig voor dit probleem, en worden er positieve stappen gezet deze situatie recht te zetten.

Wil je een goed alternatief voor kapperos zonder kippen? Kapparos in Lizhensk is minstens zo effectief. Wellicht effectiever! Kapparos met kippen is wreed en onnodig en gaat in feite tegen het principe van Tsaar Baalei Hachajiem in.

Rav Yaron Reuven geeft nog meer argumenten tegen kapparah:

©Jodendom-online 2012-2017

Copyright © 2012 Jodendom Online
 
 
Contact Zoeken Noachieden Online Beheer
 
Copyright © 2024 Jodendom Online. Alle rechten voorbehouden.