De Zohar leert ons dat wanneer wij dood gaan, dat Hasjem ons zal aanspreken in de stemmen van onze ouders. Toen Mosje bijvoorbeeld Hasjem voor het eerst hoorde in de struik, sprak Hasjem ook met de stem van de ouders van Mosje...
Eren van ouders: het Vijfde Gebod Toen de koningen van deze wereld Hasjems Eerste Gebod hoorden, waren zij niet onder de indruk. Zij stelden: “Welke heerser zou genegeerd willen worden? Hasjem wilt zoals iedere andere heerser erkend worden.” Toen zij het Tweede Gebod hoorden, was hun reactie eender. “Bestaat er een heerser die een andere autoriteit naast zich zou willen hebben? Hasjem wilt net als alle andere koningen alleen aanbeden worden. Dat is waarom Hij verklaarde dat er geen andere goden aanbeden moeten worden.” Noch van het Derde Gebod raakten zij warm noch koud. “Welke koning zou willen dat zijn onderdanen valse verklaringen zouden afleggen in zijn naam? Ook Hasjem wilt dat niet.” Over de Sjabbat zeiden zij: “Logisch. Iedere heerser wilt een speciale dag hebben dat gevierd moet worden!” Maar toen zij het Vijfde Gebod hoorden waarin wij opgedragen worden onze ouders te eren, stonden alle koningen van hun tronen op en prezen Hasjem. “Als iemand in onze kringen wordt verheven tot een adellijke rang, hij ontkent onmiddellijk de eer aan zijn ouders geven. Hasjem handelt hierin anders. Hij beval dat iedereen zijn ouders moet eren! ”
De koningen begrepen toen dat Hasjems de mitswes niet heeft gegeven, zoals ze oorspronkelijk dachten, om Hasjem te eren. De mitswes werden gegeven ten behoeve van de mens! Midrasj Parasja Jitro
Het vijfde gebod is dus het eren van de ouders. Hasjem vindt het eren van ouders zó belangrijk, dat hij het eren van ouders in verband legt tussen Hem en de mens. Dit om het feit dat bij scheppingsproces van een nieuw mens twee partijen betrokken zijn: Hasjem en de ouders. Door jouw ouders te eren, eer je Hasjem. Want er staat geschreven dat Hasjem zegt: “Ik beschouw het [het eren van de ouders] alsof Ik onder hen woon en zij Mij eren.” Zo niet, zo leert Kiddoesjien 30b-31a, deed Ik er goed aan niet bij hen te wonen, want indien Ik onder hen had gewoond, dan zouden zij ook Mij gekweld hebben.
Haamek Davar merkt op dat in Dewariem 5:16 Hasjem, jouw G'd gebiedt het je er aan toegevoegd is. Dit geeft te kennen dat jij jouw ouders niet alleen moet eren vanuit sentimenten en liefde, omdat sentimenten en liefde erg broos en subjectief is. Je moet jouw ouders eren omdat dit een onderdeel is aan jouw verplichting die je aan Hasjem hebt. Het eren van jouw ouders is in de Tora de hoeksteen van het geloof en staat gerant voor de vorige vier geboden.
Wat betekent "eren" van jouw ouders? Het eren van ouders is als het ware hun status als ouders verhogen. Maar deze mitswe heeft ook betrekking tot de zorg van je ouders. Zo moet je er op toe te zien dat zij genoeg te eten en te drinken hebben, maar ook genoeg kleding. Dit betekent niet zonder meer dat het kind voor de geldelijke middelen moet zorgen om aan eten, drinken en kleding te komen. De Halacha stelt dat de ouders zelf voor dat geld moeten zorgen. Onder deze mitswe valt ook het geven van een lift aan je ouders wanneer ze ergens naar toe moeten. Dit mag niet met tegenzin gaan. In tegendeel. Je moet hoffelijk zijn naar jouw ouders.
Het is daarom ook geen louter toeval dat de eerste drie geboden overeen komen met het eren van jouw ouders. Men moet erkennen [Gebod Een] wie hun ouders zijn, men mag niets doen waarin hun eer te grabbel wordt gegooid [Gebod 2] of hun status als ouders verlaagd wordt [Gebod 3]. Men moet hun ouders onbaatzuchtig dienen en niet vanuit een discutabele reden. Ook mag je ook niet op of in de naam van de ouders zweren. Alles wat hun status als ouders verhoogd wordt is meer dan toegestaan (RaMBaN). Een tweede gebod in deze is dat wij onze ouders moeten eren in die zin: vrees hebben door hen niet te beledigen of hen in achting laten zakken.
|