We naderen Poerim, het Lotenfeest. Daar komt het getal 50 voor, weliswaar op een verre van positieve wijze. De snode Haman had namelijk een galg voorbereid om daar de Jood Mordechaj aan op te hangen. Uiteindelijk werd die galg gebruikt om Haman en zijn zonen naar een ander bestaan te verplaatsen. Wie een kuil graaft voor een ander…….

Die galg had een hoogte van vijftig el! De galg op zichzelf was niet negatief, er was niets mis mee. Het negatieve dat ermee gedaan had kunnen worden, daar lag het probleem. Volgens onze Joods filosofische traditie beschikt iedere mens over 49 gevoelseigenschappen. Als die 49 gevoelens aangewend worden om slecht en kwaad mee te bedrijven dan kan een mens als het ware in zo een diepe put belanden dat hij  zijn eigen 49 slechte eigenschappen overstijgt en omkomt en ten onder gaat  in de 50 poorten van onreinheid en verderfelijkheid. Dat klinkt niet erg positief maar toch zit het leven zo in elkaar. Als we niet oppassen, hangen we!

Maar er zit in die galg ook iets moois, iets aangrijpends. Als ik mijn 49 emoties en gevoelens op de juiste manier behandel, dan blijf ik niet alleen gespaard voor de negatieve gevolgen van mijn daden, maar dan schiet de galg met zijn 50 emoties mij als het ware te hulp! Ik blijk in staat en bij machte om mijn 49 emoties en gevoelens te transformeren van slechte in goede eigenschappen. Ik word een ander mens en bereik het summum van goed en verstand: de 49 plus  1 = 50 poorten van wijsheid, zoals dat beschreven wordt in de Joods filosofische benadering. De 50ste poort van wijsheid vormt als het ware de kroon op de oorlog die het volk met zichzelf voortdurend voert om de hoogste vorm van wijsheid te bereiken. Een wijsheid die al omvattend is en nauwelijks nog de mogelijkheid biedt om het Joodse pad te verlaten.

De strijd tussen de snode Haman en de vrome Mordechaj, de neef van koningin Ester, is de strijd die ieder mens in en met zichzelf moet uitvechten. De satan in mijzelf wil het goede in mij, het G’ddelijke zuivere vonkje dat we allen in ons hebben, ophangen, vernietigen. Mordechaj wint het gevecht op leven en dood en zo wordt het kwaad uitgeroeid en de poort van wijsheid, de 50, overwint.

Wij Joden vechten sinds ons bestaan om te overleven. Wij worden regelmatig met antipathieën geconfronteerd. Onbekend maakt immers onbemind. De Hamans zijn ook in deze tijd aanwezig. Maar we bestaan nog steeds en zullen blijven bestaan. We vechten er voor.

©Opperrabbijn B. Jacobs 2013