Wanneer een arme  en een leraar samenkomen, verlicht Hasjem hun beide ogen (Teroema 16a t.a.v. Spreuken 29:13). Wanneer een leerling naar zijn leraar gaat en hem vraagt: ‘Leer mij de Tora', en hij leert hem deze, dan verlicht Hasjem hun beide ogen. Niet alleen de ogen van "de arme" zijn verlicht, maar ook de ogen van de leraar, als beloning voor het verlichten van de ogen van de leerling.

Chassidiem hebben de voorkeur geen moesar (morele lessen) per boek te volgen. Er is een verschil tussen dingen horen en dingen zien. Moesar horen kan veel effectiever zijn dan iets over moesar te lezen. Dat is de reden waarom het niet voldoende is om alleen de schrijfsels van tsaddikiem en leiders van iedere generatie te lezen. In de Tanya leren wij dat iedere lezer zijn eigen manier en eigen gedachten met betrekking tot zijn mentale bereik. Geen boek -  hoe heilig het boek ook is - kan zich aanpassen aan iedere lezer. De lezer beslist wat hij leest, hoe hij het leest en wat hij wilt begrijpen. Een boek is bij twee personen nooit hetzelfde. De student is gebonden aan zijn beperkingen van zijn subjectieve ervaring. Men is blind voor zijn eigen tekortkomingen. Een leraar kan zich aan de tekortkomingen van zijn leerlingen aanpassen, de leraar kan om verheldering gevraagd worden. Een lezer is niet altijd van doordrongen dat hij iets niet begrijpt. Hierdoor heeft hij niet in de gaten dat hij de verkeerde kant op gaat.

De Baal Sjem Tov dacht hier natuurlijk ook zo over. Hierover kunnen we leren in de volgende gebeurtenis:
De Baal Sjem Tov droomde eens dat hij een demon met een boek in zijn hand zag rondlopen. Hij vroeg de demon: ‘Wat is dat voor een boek dat jij vasthoudt?' De demon antwoordde: ‘Dit boek is wat jij geschreven hebt.'
De volgende dag sprak hij zijn volgelingen ferm aan en vroeg: ‘Wie van jullie heeft mijn leringen in een boek geschreven?'Een van zijn volgelingen gaf toe dat hij zijn leringen had verzameld en alles had opgeschreven. De Baal Sjem Tov vroeg hem de schrijfsels te tonen. Hij keek er in en zei: ‘Hierin lees ik geen woord waarvan ik gesproken heb!'

(Bron: Opening the Tanya: discovering the moral and mystical teachings of a Classic Work of Kabbalah van Rabbi Adin Steinsaltz)

©Jodendom-online 2007