 "En Qorach scheidde zichzelf met Datan en Aviram, ... en On, de zoon van Pelet" [Bamidbar/Num. 16:01].
In zijn opstand tegen het gezag van Mosje en Aharon, kreeg Qorach steun van Datan en Aviram en van On, de zoon van Pelet. De bovenstaande openingsvers van de sidra Qorach is de enige plaats waar On ben Pelet wordt genoemd. Zijn naam komt niet meer in het verhaal voor wanneer de details volgen. Wijzend op de afwezigheid van de naam, bepaalt de Talmoed in Sanhedrin 109b dat de consequenties van de dwaze rebellie On ben Pelet bespaard werd door de wijsheid en gezond verstand van zijn vrouw. Mevrouw ben Pelet wees haar man op het feit dat hij niets te winnen had bij een opstand tegen Mosje. Ongeacht wie de leider zou zijn – Mosje of Qorach - maar dat hij gewoon een volger zal blijven. Hij nam haar advies aan en trok zich terug uit de opstand waardoor zijn leven gered werd.
De Misdraj vindt toespelingen in de naam van ben Pelet om zijn aanvankelijke betrokkenheid bij Qorachs muiterij. Hij wordt 'On' genoemd. 'On' komt van 'aninoet' en 'onein' wat rouw en rouwende betekent, omdat hij niet ophield met het rouwen dat hij ooit de kant van Qorach had gekozen. Hij heet 'ben Pelet'. Pelet komt van 'pele', een wonder, want het was een wonder dat hij naar zijn vrouw luisterde waardoor hij de ramp over Qorach overleefde. De Midrasj grijpt naar de woorden van Misjlei 14:1 waarin staat dat de wijzen onder de vrouwen haar huis bouwt. Dit verwijst naar de wijsheid van de vrouw van On wiens wijsheid het leven van haar echtgenoot en haar gezin van de afgrond redde. De voortzetting van de vers "maar de dwaze vrouw werpt het met haar eigen handen omver," verwijst naar Qorachs vrouw die de rebellie van haar man tegen Mosje stimuleerde, wat haar eigen dood en die van haar man veroorzaakte.
Terug naar On die de rest van zijn leven in Anoet heeft doorgebracht, omdat hij rouwde om zijn dwaasheid, ís dat wel de juiste manier om tesjoeva [tot inkeer komen] te doen?
Wat interessant is, is dat de zonen van Qorach ook tesjoeva deden. Waarom werd hun tesjoeva voor hun zonde van hun aanvankelijke steun aan de rebellie van hun vader niet genoemd zoals die van On wordt beschreven? Het antwoord is dat zowel On als de zonen van Qorach berouw toonden. Alleen leerden zij met hun wroeging om te gaan. Zij besloten het ten goede te veranderen. Zij zijn niet in hun 'anoet', zelfmedelijden en spijt om het verleden blijven hangen, maar componeerden enkele maar een van de mooiste en meest inspirerende hoofdstukken van Tehilliem [Psalmen] als Tikkoen [positieve correctie] voor hun zonde.
Wat een diepzinnige gedachte! Hoeveel van ons betreuren onze zonden en fouten, tonen berouw over de fouten over onze verleden waardoor we zelfs depressief worden en geen vooruitgang boeken op dit punt? We blijven op onszelf schelden om onze negatieve gedrag maar kunnen er niet overheen komen. Voor sommige is rouw en depressie een doel op zich in plaats van het proces van spirituele groei. Hoewel wroeging en schuldgevoel wel de essentieel voorwaarden zijn voor tesjoeva, mag tesjoeva daar niet alleen uit bestaan. Men moet triomferen over berouw waardoor je de wisselvalligheid van depressie overwint waardoor er een uitdaging van spirituele groei ontstaat wat vooruitgang en acceptatie van vooruitgang betekent. Qorach's zonen waren succesvol in de uitdaging van spirituele groep en componeerden de mooiste Tehilliem [Psalemen], die hen hebben geïnspireerd, opgebouwd en moed en geestelijke kracht getoond hebben aan talloze generaties van Joden en niet-Joden. On op zijn beurt was te druk bezig met zijn schandelijke verleden om ten goede te veranderen. Zoals de RaMBaM zegt, de Baal Tesjoeve moet een nieuw mens worden en ophouden met het wentelen in het verleden van overtredingen.
Daarom leert de Tora ons dat Lot gered werd van de vernietiging van Sodom [Bereesjiet/Gen. 19:17] omdat hij deed wat de engel zei: "om je ziel te redden, kijk niet achterom." Dus, de boodschap voor ons is niet steeds achterom over onze schouder te kijken naar onze zondige verleden, maar ons te richten op onze verbeteringen van onszelf in de toekomst.
©Rabbi prof. Sprecher 2013 |